Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bir roket enkazının yoğun bir uçuş güzergahına düşme ihtimalinin 4'te bir olduğu yeni bir araştırmada bulundu.

Bu uzay çöplerinden herhangi birinin gerçekten bir uçağa çarpma ihtimali çok düşük. Ancak yoğun uçuş rotalarına düşerek uçakların yön değiştirmesine ve diğer aksaklıklara neden olmaları, yüksek ve giderek artan bir ihtimal.

Araştırmacılar, 20 tonluk bir roket parçasının 2022'de Avrupa'nın güneyine düşmesiyle hava sahasının kapatıldığı olayı örnek gösteriyor.

Uçuşlar ve fırlatılan roketler her yıl artıyor. Geçen sene 258 roket başarıyla fırlatıldı, roketlerin kontrolsüz bir şekilde atmosfere yeniden giriş yaptığı 120 olayla rekor sayıya ulaşıldı ve yörüngede hâlâ en az 2 bin 300 roket gövdesi var.

Makalenin yazarları bunun, ikisinin birbiriyle etkileşime girme tehlikesini artırdığına dair uyarıyor ve uzay endüstrisinin halkı güvende tutmak için yeterince çaba göstermediğini, bunun yerine bu riski havayollarına yüklediğini söylüyor.

Araştırmacılar, her yıl bir roketin uçakla çarpışma ihtimalinin 430 binde bir olduğunu ifade ediyor. Ancak böyle bir felaketin gerçekleşme ihtimali varsa bile, yetkililerin bu riski göze almak ya da hava sahalarını kapatmak arasında karar vermesi gerekiyor ki bunların ikisi de ideal değil.

British Columbia Üniversitesi'nden başyazar Ewan Wright, "SpaceX'e ait Starship'in fırlatıldıktan kısa süre sonra patlaması, hava sahasını aniden kapatmak zorunda kalmanın zorluklarını gösterdi" diyor.

Yetkililer uçaklar için bir 'uzak durma' bölgesi oluşturdu ve araçların çoğu geri dönmek ya da uçuş rotalarını değiştirmek zorunda kaldı. Ve bu, roket enkazının nereye düşebileceğine dair iyi bir bilgiye sahip olduğumuz bir durumdu; yörüngeden atmosfere kontrolsüz bir şekilde yeniden giren enkaz için durum böyle değil.

Araştırmacılar, uzay endüstrisinin bu riske karşı harekete geçerek roketlerinin kontrollü bir şekilde geri dönecek ve okyanusa güvenli bir şekilde düşecek şekilde inşa edildiğinden emin olması gerektiğini söylüyor. Ancak bunun için ülkelerin bir araya gelmesi ve uzay ajanslarıyla özel şirketlerin bu riski üstlenmesi gerektiği uyarısında bulunuyorlar.

Bulguları açıklayan "Airspace closures due to reentering space objects" (Uzay cisimlerinin yeniden atmosfere girmesi nedeniyle hava sahasının kapanması) başlıklı makale, hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlandı.

Independent Türkçe



Trump'ın Gazze planı danışmanlarını da hazırlıksız yakalamış

Başkan Donald Trump'ın en yakın danışmanlarından bazıları, Gazze'yi "ele geçirmeyi" planladığını öğrenince şoke oldu (AP)
Başkan Donald Trump'ın en yakın danışmanlarından bazıları, Gazze'yi "ele geçirmeyi" planladığını öğrenince şoke oldu (AP)
TT

Trump'ın Gazze planı danışmanlarını da hazırlıksız yakalamış

Başkan Donald Trump'ın en yakın danışmanlarından bazıları, Gazze'yi "ele geçirmeyi" planladığını öğrenince şoke oldu (AP)
Başkan Donald Trump'ın en yakın danışmanlarından bazıları, Gazze'yi "ele geçirmeyi" planladığını öğrenince şoke oldu (AP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'ye yönelik "şoke edici" planlarının yetkilileri hazırlıksız yakaladığı ve üst düzey danışmanlarının bile bunun gerçekleşeceğinden habersiz olduğu bildirildi.

CNN'in haberine göre Başkan'ın ABD'nin Gazze'ye sahip olması ve burayı "cehennem çukurundan Ortadoğu Rivierası"na dönüştürme planlarının "zaman içinde" formüle edildiği bildirilse de salı gecesi bu fikri açıklaması yakın çevresindeki bazı kişilerde şok etkisi yarattı.

Planlarını İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yla birlikte açıklayan Trump, savaştan zarar görmüş bölgeye Amerikan birlikleri gönderme ihtimalini de ortadan kaldırmadı.

Başkan'ın Ortadoğu danışmanlarından biri, adının açıklanmaması kaydıyla, "hayrete düştüklerini" ve Trump basın toplantısında açıklayana kadar planlardan haberdar olmadıklarını söyledi. Ancak diğerlerinin planları Netanyahu'yla görüşmeden önceki günlerde duyduğu bildirildi.

Ateşkes ve Ortadoğu'daki daha geniş çaplı gerilimlerle ilgili tartışmalar son haftalarda üst düzey Cumhuriyetçilerle görüşülmüştü. Ancak CNN'e konuşan yardımcılar Trump ve Silahlı Hizmetler Komiteleri'nin Cumhuriyetçi üyeleri arasındaki özel toplantılarda bu Gazze önerisinin gündeme gelmediğini söyledi.

Üst düzey bir Cumhuriyetçi yardımcı kanala yaptığı açıklamada "Başkan bundan tek kelime bile bahsetmedi" dedi.

Bu fikrin Trump ve ekibinin Gazze konusunda başarısızlıkla sonuçlanan barış görüşmeleri "döngüsünü" kırmak istemesi nedeniyle ortaya çıktığı bildirildi.

CNN'e konuşan bir yetkili, Trump'ın en yakın Ortadoğu danışmanları, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Ortadoğu Temsilcisi Steve Witkoff'un planlardan önceden haberdar olduğunu ve konferanstan bir gece önce İsrail lideriyle bu fikri ele aldığını söyledi.

CNN'e konuşan Beyaz Saray yetkilisi, "Süreci sürekli başa dönüp tekrarlama anlayışı, Gazze'de onlarca yıldır yaptığımızın aynısını yapalım düşüncesi devam etmeyecek" dedi.

Çok uzun süredir bu döngünün içindeyiz ve işe yaramıyor.

CNN'e göre Trump'ın Dışişleri Bakanı Marco Rubio, planlardan ilk kez basın toplantısını televizyondan izlerken haberdar oldu.
 

xscdfg
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, Beyaz Saray'daki bilgilendirme sırasında konuşurken Trump'ın Gazze hakkındaki yorumlarını yumuşattı (AP)

Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada Trump'ın "bir süredir" planı formüle etmek için çalıştığını söyledi.

Ancak kendisine daha fazla baskı yapıldığında, planın ilk olarak "Başkan'ın dün gece dünyaya ve Amerikan halkına açıkladığı sözlerinde yazılı olduğunu" söyledi.

The Independent daha fazla yorum için Beyaz Saray'la iletişime geçti.

Trump, plan hakkında konuştuğu "herkesin ABD'nin bu toprak parçasına sahip olması, muhteşem olacak bir şeyi geliştirmesi ve binlerce istihdam yaratması fikrini sevdiğini" iddia etmişti.

Independent Türkçe