Rubio, Ortadoğu turunun başında Netanyahu ile ‘Gazze ateşkesini’ görüştü

 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Kudüs'te bir araya geldi. (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Kudüs'te bir araya geldi. (DPA)
TT

Rubio, Ortadoğu turunun başında Netanyahu ile ‘Gazze ateşkesini’ görüştü

 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Kudüs'te bir araya geldi. (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Kudüs'te bir araya geldi. (DPA)

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsrail ile Hamas arasında esir ve tutukluların altıncı kez takas edilmesinin ardından çıktığı Ortadoğu turunun ilk ayağında Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi görüşmek üzere bugün İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir araya geldi.

Rubio'nun Başkan Donald Trump'ın 15 ay süren savaşın ardından ABD'nin harap olmuş Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmesi ve sakinlerini Mısır ve Ürdün'e yerleştirmesi önerisini ele alması bekleniyor.

Netanyahu dün, Trump'ın İsrail'in Gazze Şeridi ile ilgili gelecekteki kararlarına ‘mutlak destek’ vermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Görüşme öncesinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin güneyinde ‘birkaç silahlı kişiye’ hava saldırısı düzenlediğini duyururken, Gazze Şeridi’ndeki İçişleri Bakanlığı da Refah'ın doğusunda düzenlenen bir İsrail saldırısında iki polis memurunun hayatını kaybettiğini ve üç polisin de ağır yaralandığını doğruladı.

İsrail Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, ABD'ye ait bir ‘ağır bomba’ sevkiyatının gece saatlerinde İsrail'e ulaştığını duyurdu.

Anlaşmanın ikinci aşaması

Rubio görüşmelerini, Hamas ve İslami Cihad'ın 7 Ekim 2023 saldırısından bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan üç İsrailli esiri dün serbest bırakması ve İsrail'in de ateşkes anlaşması kapsamındaki altıncı takasla 369 Filistinli tutukluyu hapishanelerinden salıvermesinin ardından gerçekleştiriyor.

Rubio'nun İsrail'de, yaşayan tüm esirlerin serbest bırakılmasını ve savaşın sona ermesini öngören anlaşmanın ikinci aşamasını görüşmesi bekleniyor.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, arabulucuların ikinci aşama ile ilgili görüşmelere ‘önümüzdeki hafta Doha'da’ başlamayı umduklarını söyledi. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre anlaşmanın üçüncü ve son aşaması, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 53 milyar dolardan fazla tutacağı tahmin edilen devasa bir proje olan Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına ayrılacak.

Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirerek burayı ‘Ortadoğu'nun Rivierası’ haline getirmesini ve sakinlerinin Ürdün ve Mısır'a taşınmasını önerdi.

Arap önerisi bekleniyor

Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada, Washington'un Gazze konusunda Arap ülkelerinden gelecek önerilere açık olduğunu söyledi. Rubio, “Şu anda tek plan Trump'ın planı. Ancak Araplar bu plandan hoşnut değiller. Eğer daha iyi bir planları varsa, bunu sunmanın tam zamanı” ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü ise ‘ortak ülkelerin Gazze Şeridi'nin çatışma sonrası yeniden inşası için bir plan sunmayı taahhüt etmeleri gerektiğini’ belirtti ve şimdi ‘yenilikçi çözümler düşünmek’ gerektiğini vurguladı.

Gazze Şeridi'nin uzun vadeli kaderiyle ilgili olarak Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Ürdün liderleri 20 Şubat'ta Riyad'da bir zirve düzenleyerek Trump'ın planına verilecek yanıtı görüşecekler.

Rubio, Netanyahu ile görüşmesinin ardından Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve muhalefet lideri Yair Lapid ile bir araya gelecek.



Ukrayna'nın yeraltında Trump'ın ağzını sulandıran ne var?

Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
TT

Ukrayna'nın yeraltında Trump'ın ağzını sulandıran ne var?

Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)

Ukrayna toprakları, ABD Başkanı Donald Trump'ın elde etmeye çalıştığı dünya maden kaynaklarının yaklaşık yüzde beşini barındırıyor. Ancak uzmanlar bu kaynakların henüz kullanılmadığını söylüyor.

Global Mining'in 2024 verilerine göre Ukrayna, kömür de dahil olmak üzere tüm kategorilerin toplamında dünyadaki en büyük 40’ıncı maden üreticisi.

Ukrayna 2022 yılında dünyanın en büyük 10’uncu demir üreticisiydi.

Aralarında Fransa Jeoloji ve Madencilik Araştırma Bürosu'ndan isimlerin de bulunduğu jeologlar, 2023 yılında Ukrayna üzerine yayınladıkları bir çalışmada demir, manganez ve uranyum da dahil olmak üzere 100'den fazla kaynak buldu.

Madenler bir ülkenin ekonomisi veya enerji üretimi için hayati ve hatta stratejik öneme sahiptir. ABD bunlardan yaklaşık 50 tanesine, Avrupa Birliği (AB) ise 30'dan fazlasına ihtiyaç duyduğunu belirtmektedir.

Avrupa Komisyonu'na göre Ukrayna, çıkarılabilen 20'den fazla temel hammadde ile titanyumun önemli bir küresel tedarikçisidir. Ayrıca manganez (küresel madencilik verilerine göre dünyanın en büyük 8’inci), titanyum (11’inci) ve elektrikli araç bataryaları için gerekli olan grafitin (14’üncü) önde gelen üreticisidir.

Ukrayna, ‘Avrupa'nın en büyük lityum yataklarından birine’ sahip olduğunu iddia ediyor, ancak bu yumuşak metal henüz çıkarılmadı.

Kesin olarak sınıflandırıldığında nadir elementler, baz metallerden çok daha geniş bir kategoride yer alan 17 minerali içerir.

Trump nadir mineralleri istediğini özel olarak ifade etti ve Rusya ile savaşında Ukrayna'ya sağlanan yardım karşılığında mineralleri elde etmek için bir anlaşma talep etti.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) Ukrayna uzmanı Elena Safirova, “Ukrayna nadir toprak elementleri içeren bir dizi yatağa sahip, ancak hiçbiri çıkarılmadı” dedi.

2023 yılında Fransa Jeoloji ve Madencilik Araştırma Bürosu, Ukrayna'nın ‘önemli nadir toprak elementleri kaynaklarına’ sahip olduğunu, ancak daha fazla keşif ve geliştirmenin büyük yatırımlar gerektireceğini doğruladı.

Ukrayna hükümeti ise nadir toprak minerallerinin ‘altı sahada’ mevcut olduğunu vurguluyor. ‘Dünyanın en büyüklerinden biri’ olan Novopoltavsky sahasının geliştirilmesinin 300 milyon dolarlık bir yatırım gerektireceği belirtiliyor.

Ancak Ukrayna hükümetinin bahsettiği elementlerden bazıları (tantal, niyobyum, berilyum, stronsiyum ve manyetit) 17 nadir toprak elementi listesine dahil edilmemiş.

Derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's şubat ayında yaptığı açıklamada, Ukrayna hükümetinin bazı tahminlerinin ‘ulaşılması zor nadir toprak elementi yataklarının Sovyet dönemi değerlendirmesine’ dayandığını bildirdi.

Kuruluş, nadir toprak elementlerinin düşük konsantrasyonda veya erişilmesi zor olabileceği için çıkarılmalarının mümkün olmayabileceğini kaydetti.