ABD Dışişleri Bakanı Rubio Riyad'da

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Riyad'a geldi (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Riyad'a geldi (AP)
TT

ABD Dışişleri Bakanı Rubio Riyad'da

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Riyad'a geldi (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Riyad'a geldi (AP)

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, göreve gelmesinden bu yana gerçekleştirdiği ilk ziyarette, dün İsrail'de başlayan bölge turu kapsamında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a geldi.

ABD Dışişleri Bakanı, Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havaalanında Protokol İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Abdülmecid el-Samari tarafından karşılandı.

ABD'li yetkilinin Suudi yetkililerle ikili ilişkiler, bölgesel işbirliği ve bölgede istikrar ve barışın ilerletilmesi konularını ele alması bekleniyor.

Rubio'nun ziyareti, yarın (Salı) Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da Ukrayna konulu görüşmelerin başlayacağı ve ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılacak zirvenin ayrıntılarının ele alınacağı bir döneme denk geliyor.

Axios haber sitesi iki kaynağa dayandırdığı haberinde ABD ve Rusya'dan üst düzey yetkililerin yarın (Salı) Suudi Arabistan'da bir araya geleceğini duyurdu. Axios, ABD'li ve Rus yetkililerin Ukrayna-Rusya savaşını sona erdirmenin yollarını görüşeceklerini ve ABD ile Rusya başkanları arasında yapılacak zirveye hazırlık yapacaklarını belirtirken, ABD heyetinde Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff'un yer alacağını ifade etti.

Axios, Rus heyetine Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un liderlik edeceğini öne sürdü. Bu haber Rus Kommersant gazetesinin bu akşam (Pazar) geç saatlerde yayınladığı ve bir Rus heyetinin katılımıyla Ukrayna konulu görüşmelerin Salı günü Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da başlamasının beklendiği haberini geçti.

ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre Bakan Marco Rubio'nun bölgedeki üst düzey yetkililerle yapacağı görüşmelerde bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesi, istikrar ve barışın ilerletilmesi, Hamas'ın elindeki Amerikalıların ve diğer rehinelerin serbest bırakılması, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına doğru ilerleme kaydedilmesi ve İran rejimi ile vekillerinin istikrarı bozucu faaliyetleriyle mücadele edilmesi gibi konular ele alınacak.

ABD'nin Ortadoğu barış sürecindeki eski elçisi Dennis Ross, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da yapılacak ABD-Rusya zirvesinin Ukrayna-Rusya savaşını sonladırmaya yönelik müzakerlerin yapılacağını doğruladı. Ross, 2022'den bu yana herhangi bir müzakerenin yapılmamış olması dikkate değer bir gelişme olarak değerlendirdi.

Şarku'l Avsat'a açıklamalarda bulunan Ross, Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın yaklaşan zirveye katılmasının “hem Başkan Trump hem de Putin ile güven ilişkisine” işaret ettiğini vurgulayarak, Riyad'ın çatışmanın tüm taraflarıyla iyi ilişkiler sürdürdüğünü, bunun da rahat bir ortam sağladığını ve görüşmelere ev sahipliği yapmak için makul bir yer olduğunu belirtti.

Cuma günü Suudi Arabistan, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılacak zirvenin Riyad'da gerçekleştirilmesi olasılığını memnuniyetle karşıladı.

ABD'li deneyimli diplomat, Riyad'daki görüşmeler sırasında ABD, Rusya ve Ukrayna'dan üst düzey yetkililerin mevcut meselelerin haritasını çıkaracaklarını söyledi. Diplomat, Suudi Arabistan'ın dah önce arabuluculuk yaptığı bir dosya olan esir takası gibi güven arttırıcı önlemlerle başlamanın önemine dikkat çekti.

 



İran, reformistlerin Tel Aviv ile temas kurduğu iddialarını yalanladı

Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
TT

İran, reformistlerin Tel Aviv ile temas kurduğu iddialarını yalanladı

Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)

İran medya kuruluşları, 12 günlük savaş sırasında bazı İranlı yetkililerin İsrail'e mesaj göndererek, İran Dini Lideri’nin hedef alınması halinde ülkedeki liderlik boşluğunu doldurmaya hazır olduklarını bildirdikleri iddialarını yalanladı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Fars Haber Ajansı, ‘İsrail'in toplumda bölünme tohumları ekmek amacıyla reformistlerle ilgili uydurma iddiaları’ hakkında kısa bir açıklama yayınladı.

Açıklamada, “Son günlerde Siyonist varlık, tartışmalı iddialar yayarak 12 günlük savaş sırasında ülke içinde oluşan eşi benzeri görülmemiş birlik ve uyumu bozmak için büyük çaba sarf etti” denildi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA), bu anlatıyı destekleyen platformlar olarak hareket eden muhalif medya kuruluşlarının, iç anlaşmazlıkları körüklemeyi amaçlayan söylentilerin yayılmasına katkıda bulunduğunu belirtti.

Fars Haber Ajansı, yurtdışındaki Farsça yayın yapan medya kuruluşlarını ‘izleyicilerini motive etmek ve İran toplumu içinde bölünmeyi körükleme projesinde başarılı olmak için çeşitli söylentiler yaymakla’ suçladı.

Ajans, özellikle Manoto TV tarafından yayınlanan ve savaş döneminde reformist hareketin önde gelen isimlerinin Siyonist varlık yetkililerine gizli bir mektup göndererek, İran'da rejim değişikliği çabalarına destek istediklerini belirten bir habere atıfta bulundu.

Ajans, bu bağlamda yapılan araştırmaların ‘bu iddianın ilk olarak Siyonist varlığa bağlı hesaplar tarafından ortaya atıldığını ve daha sonra bu projenin medya kolu olarak Manoto TV tarafından büyütülüp desteklendiğini gösterdiğini’ bildirdi.

Fars Haber Ajansı’nda yer alan haberde, “Bu haberin ve son günlerde bu kanallar aracılığıyla yayılan diğer benzer haberlerin yalan olduğuna ve kamuoyunu, özellikle de devrimci kesimi kışkırtmak, yanlış kutuplaşmalar yaratmak ve toplumda fitne ve bölünme ortamı yaratmak amacıyla yayınlandığına şüphe yok” ifadeleri yer aldı.

hy
İran Dini Lideri Ali Hamaney 23 gün sonra ilk kez kamuoyu karşısına çıkarak, cumartesi günü Tahran'da düzenlenen Aşura törenine katıldı. (AP)

ISNA tarafından cumartesi günü sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımda, “Bu haber ve son günlerde ortalıkta dolaşan diğer iddialar doğru değil; özellikle ülkenin devrimci çevrelerinde kamuoyunu karıştırmak, sahte bir kutuplaşma durumu yaratmak ve toplumu gerilim ve bölünmeye doğru itmek için tasarlanmış” ifadesi yer aldı.

Manoto TV cumartesi günü sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, İran ile İsrail arasındaki savaşın ilk haftasında, reformist hareketin önde gelen isimlerinden bir grubun İsrail tarafına bir mektup göndererek, İran'da rejim değişikliği sürecine destek istediklerini belirtti.

Kanal, ‘İsrail'de bilgi sahibi bir kaynak’ olarak tanımladığı kişinin mektubun bir dizi tanınmış reformist tarafından imzalandığını söylediğini aktardı. “Eğer İsrail rejim değişikliğini desteklerse, adaylarımız ülke yönetimini devralmaya tamamen hazırdır” ifadesinin yer aldığı mektupta, İsrail saldırısını kınayan eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ilk Dini Lider’in torunu olan müttefiki Hasan Humeyni ve Evin Cezaevi’nde tutuklu bulunan reformist aktivist Mustafa Taczade başta olmak üzere önde gelen isimlere atıfta bulunuldu.

Bu gelişme, İsrailli ‘Terror Alarm’ hesabının 28 Haziran'da X platformunda yaptığı bir paylaşımda, ‘eski İran Cumhurbaşkanı'nın birkaç gün önce DMO tarafından düzenlenen bir suikast girişiminden kurtulduğunu’ iddia etmesinin ardından geldi.

Hasan Ruhani hükümetinde İstihbarat Bakanı ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın özel yardımcısı olan Mahmud Alevi cumartesi günü katıldığı bir televizyon programında, “İsrail Tahran'a girmeye, rejimi değiştirmeye ve İslam Cumhuriyeti'nin sonunu kutlamaya hazırlanıyordu” dedi.

Alevi sözlerini şöyle sürdürdü: “Düşman, durumdan şikâyetçi olan bazı vatandaşların kritik bir anda rejimi terk edeceğini düşündü ama yanlış hesap yaptı. İsrail savaşta üstünlüğü ele geçirseydi yeni bir hamle yapabilirdi. Tabii ki spesifik bir şey öngörmüyorum.”

Geçtiğimiz ay Reuters, Hamaney'in halefinin seçilmesine yönelik yoğun tartışmalara aşina olan beş kaynağa dayanarak en önemli iki adayın 56 yaşındaki oğlu Mücteba ve kurucu liderin (Humeyni) torunu 53 yaşındaki Hasan Humeyni olduğunu aktarmıştı. Mücteba Hamaney ve Hasan Humeyni isimleri şaşırtıcı değil, zira bu iki isim en az 10 yıldır Hamaney'in halefi olma ihtimaliyle ilişkilendiriliyordu. Hasan Humeyni reformcu hareketin favorisi olarak görülürken, Mücteba Hamaney DMO liderliği tarafından destekleniyor.

DMO Siyasi ve İdeolojik İşlerden Sorumlu Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Mesud Senayirad, “Siyonist varlığın ya da bu şer ittifakı içindeki müttefiklerinin herhangi bir aptalca eylemi, İran tarafından çöküşlerini hızlandıracak sert bir yanıtla karşılanacaktır” dedi.

İran'ın muhalifleri için olası senaryolardan birinin ‘gri bölgeye’ dönmek ve ‘içerdeki yıkıcı ve hain unsurları’ kullanmak olduğunu söyleyen Senayirad, güvenlik servislerinin ‘savaş sırasında biriken ve halen devam eden deneyim ve hazırlıklara sahip olduğunu’ ifade etti.

Senayirad, “Yakın zamanda keşfedilen ağlar, onlarca yıllık gizli güvenlik ve istihbarat çalışmalarının sonucudur. Son çatışma, savaş sırasında kullanılan bu uyuyan hücreleri izleme fırsatı sağladı. Son tutuklamalar, güvenlik güçlerine gelecekte etkili saldırılar gerçekleştirmelerine yardımcı olması beklenen önemli bilgiler sağladı” ifadelerini kullandı.

Bulunan her ipucunun bu yıkıcı ağların farklı boyutlarının ortaya çıkarılmasına yol açabileceğini ifade eden Senayirad, kurumların daha önce bunlar hakkında kısmi bilgiye sahip olduğunu, ancak son olayların bunları daha geniş bir şekilde açığa çıkardığını açıkladı.

Yerel basına göre DMO dün ülkenin batısında, İran-İsrail savaşı sırasında İsrail bombardımanının vurduğu bir bölgede patlayıcıları imha etmeye çalışan iki üyesinin öldüğünü duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın DMO'ya bağlı Tesnim haber ajansından aktardığına göre, iki DMO üyesi dün ülkenin batısında bulunan Hürremabad'da Siyonist rejimin saldırısı sonucu geride kalan patlayıcıların bulunduğu bir alanı temizlerken, patlayıcıların infilak etmesi sonucu öldü.

İsrail saldırıları, İran'ın nükleer programındaki üst düzey askeri yetkililerin ve bilim adamlarının ölümüne neden oldu. İran yargısı, savaşın en az 936 kişinin ölümüyle sonuçlandığını bildirdi.