İsrail heyeti Gazze müzakerelerinde ilerleme kaydedemeden Kahire'den ayrıldı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de su kaplarını doldurmak için sıraya giren Filistinliler (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de su kaplarını doldurmak için sıraya giren Filistinliler (AP)
TT

İsrail heyeti Gazze müzakerelerinde ilerleme kaydedemeden Kahire'den ayrıldı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de su kaplarını doldurmak için sıraya giren Filistinliler (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de su kaplarını doldurmak için sıraya giren Filistinliler (AP)

İsrail gazetesi Haaretz, İsrail müzakere heyetinin Kahire'den Hamas ile müzakerelerde herhangi bir ilerleme sağlayamadan ayrıldığını bildirdi.

Gazete bir kaynağa dayandırdığı haberinde, İsrail ile Hamas'ın ateşkes anlaşmasının sonraki aşamaları ve esirlerin serbest bırakılması konusundaki tutumları arasında ‘halen büyük farklar olduğunu’ belirtti.

Diğer yandan Hamas Sözcüsü Abdullatif el-Kanu dün yaptığı açıklamada, arabuluculara ve uluslararası topluma, ‘İsrail işgalinin günlük ihlalleri, suç teşkil eden davranışları ve kuşatmanın sıkılaştırılması’ ışığında Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşmasını kurtarmak için derhal harekete geçmeleri çağrısında bulundu.

Geçtiğimiz cuma günü Hamas, arabuluculara ABD'nin önerisine verdiği yanıtı iletti. Anlaşmanın tamamlanması ve ikinci aşamaya geçilmesi için ABD vatandaşı olan Aidan Alexander adlı askerin yanı sıra diğer dört çifte vatandaşın cenazelerini de serbest bırakmaya hazır olduğunu bildirdi.

Hamas'ın önerisi, Witkoff'un önerisinin değiştirilmiş haliydi ve aralarında Aidan Alexander'ın da bulunduğu beş canlı esirin serbest bırakılması ve on ölü esirin teslim edilmesi karşılığında Filistinlilerin belirlenecek bir kritere göre İsrail hapishanelerinden salınmasını, insani yardım girişini, ilk aşamaya benzer şekilde askeri operasyonların durdurulmasını ve 42 ila 50 gün süreyle ateşkes yapılmasını ve bu süre zarfında savaşın sona erdirilmesinin tartışılmasını içeriyordu. Ancak İsrail Hamas'ın teklifini reddetti.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlediği eşi benzeri görülmemiş saldırının ardından Gazze Şeridi'nde savaşın başlamasından yaklaşık 15 ay sonra, İsrail ile Hamas arasında ABD, Katar ve Mısır'ın arabuluculuğunda 19 Ocak'ta ateşkes başladı.

Anlaşmanın ilk aşaması altı hafta sürdü. Hamas, çoğu saldırı günü kaçırılan, sekizi ölü 33 esirin İsrail'e dönmesine izin verirken, İsrail de hapishanelerinde bulunan yaklaşık bin 800 Filistinli mahkûmu serbest bıraktı.



ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
TT

ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)

ABD ve İsrail, Washington'ın savaş sonrası Gazze'de geçici bir süre için yönetime liderlik etmesi hakkında görüşme yaptı.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan kaynaklar, ABD’li ve İsrailli üst düzey yetkililer arasında yapılan görüşmede, Washington’ın tamamen silahsızlandırılana dek Gazze’yi denetlemesi gündeme getirildi.

ABD'li bir yetkilinin başkanlık edeceği geçiş yönetiminde, Hamas veya Filistin Ulusal Yönetimi’nin söz sahibi olmayacağı fakat Filistinli teknokratların yönetime katılabileceği belirtiliyor. Ayrıca yönetimde yer alması için başka ülkelerin de davet edilebileceği aktarılıyor.

Kaynaklar, görüşmelerin henüz erken aşamada olduğunu ve herhangi bir anlaşmaya varılmadığını söylüyor. Teklifi ABD tarafının mı yoksa İsrail’in mi getirdiğine dair bilgi paylaşılmadı.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, görüşmeler hakkında yorum paylaşılmazken, “Biz barış sağlanmasını ve rehinelerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz” dendi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisiyse yorum taleplerini reddetti.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait Sky News Arabia'ya nisanda verdiği röportajda, savaş sonrasında "ılımlı Arap ülkelerinin" de dahil olduğu uluslararası bir mütevelli heyetinin Gazze'yi denetleyeceğini söylemişti.

Batı Şeria’daki Filistin Ulusal Yönetimi yorum yapmazken Hamas, ABD liderliğinde kurulacak bir geçiş yönetimi fikrini reddettiklerini bildirdi.

Irak’ta 2003’te Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından ABD öncülüğünde Geçici Koalisyon Yönetimi kurulmuştu. ABD ve Birleşik Krallık’a ek olarak 32 ülkenin daha katkı sağladığı bu yönetim, birçok Iraklı tarafından işgalci güç olarak görülmüştü. Geçici yönetim, ülkede çıkan isyanı kontrol altına alamayınca iktidarı geçici bir Irak hükümetine devretmişti.

Reuters’ın analizinde, Gazze'de ABD öncülüğünde kurulacak bir geçici yönetimin Washington’ı savaşa daha fazla çekeceğine ve ABD’nin Irak işgalinden bu yana Ortadoğu'daki en büyük müdahalesi anlamına geleceğine dikkat çekiliyor.

BAE, ABD ve İsrail'e Gazze'nin savaş sonrası yönetiminin uluslararası bir koalisyon tarafından denetlenmesini ocak ayında önermişti. Ancak bu yönetime Filistin Ulusal Yönetimi'nin dahil edilmesi ve bağımsız Filistin devletinin kurulmasına yönelik adımlar atılmasını şart koşmuştu.

BAE Dışişleri Bakanlığı, Filistin Yönetimi'nin yer almadığı ABD liderliğindeki bir geçici yönetimi destekleyip desteklemeyeceğine ilişkin sorulara yanıt vermedi. Netanyahu hükümetiyse “İsrail karşıtı” olmakla suçladığı Filistin Yönetimi'nin Gazze'de herhangi bir rol üstlenmesini kesinlikle reddediyor.

Netanyahu, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Hamas’a saldırıların yoğunlaştırılacağını duyurmuş, bu adımı Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in tavsiyesiyle attığını söylemişti. İsrail Güvenlik Kabinesi de Gazze Şeridi’ne saldırıların genişletilmesini pazar günü onaylamıştı. Plan kapsamında Gazze’deki "tampon bölgelerin" genişletileceği, askerlerin de kara harekatlarıyla ele geçirilen bölgelerden geri çekilmeyip işgali sürdüreceği aktarılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, New Arab