Waltz: ABD İran'ın nükleer programını tamamen ortadan kaldırmayı hedefliyor

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz (Reuters)
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz (Reuters)
TT

Waltz: ABD İran'ın nükleer programını tamamen ortadan kaldırmayı hedefliyor

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz (Reuters)
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz (Reuters)

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Washington'un İran'ın nükleer programının sadece uranyum zenginleştirmesinin sınırlandırılmasını değil, tamamen ortadan kaldırılmasını talep ettiğini doğruladı.

ABD Başkanı Donald Trump 7 Mart'ta İran lideri Ali Hamaney'e bir mektup göndererek İran'ın nükleer programına ilişkin müzakereleri yeniden başlatma çağrısında bulunduğunu ve olası bir askeri harekat konusunda uyarıda bulunduğunu açıkladı.

Tahran bu ay Trump'tan, İran'a yeni müzakerelere girme ya da Trump'ın yeniden uygulamaya koyduğu “maksimum baskı” politikası kapsamında daha sert yaptırımlarla karşılaşma konusunda karar vermesi için iki ay süre tanıyan bir mektup aldı.

CBS News'e bugün verdiği bir mülakatta Waltz şunları söyledi: "Biz tamamen ortadan kaldırılmasını istiyoruz. İran nükleer programından tüm dünyanın doğrulayabileceği şeffaf bir şekilde vazgeçmelidir. Tüm seçenekler masada ve İran'ın nükleer emellerinden tamamen vazgeçmesinin zamanı geldi.”

İranlı yetkililer Trump'la müzakere seçeneği konusunda ikiye bölünmüş durumda; zira Batı'da Tahran'ın bölgesel nüfuzunun gerilemesi ve ülke içinde ekonomiye ilişkin hoşnutsuzluğun artması nedeniyle gücünün azaldığı inancı hakim. Analistler, Tahran'ın özellikle müttefiklerinin dağılması, Esad'ın düşmesi ve Lübnan Hizbullah'ını hedef alan saldırılar sonucunda “direniş ekseninin” gerilemesinin ardından Trump'la müzakere etmek zorunda kaldığını ileri sürüyor.

Waltz, Hizbullah, Hamas ve Suriye'nin savunmasının yok edilmesi sonucunda İran'ın “1979'dan bu yana en kötü durumda” olduğunu söyledi

Bu gelişme, ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff'un Pazar günü Trump'ın Hamaney'e olası yeni bir nükleer anlaşmayla ilgili mesajının askeri harekattan kaçınma çabası olduğunu söylemesinin ardından geldi.

Şarku'l Avsat'ın Fox News'e verdiği demeçten aktardığına göre Witkoff şu ifadeleri kullandı: “Her şeyi askeri olarak çözmemize gerek yok. İran'a mesajımız şu:

Gelin birlikte oturalım ve diyalog ve diplomasi yoluyla doğru çözüme ulaşıp ulaşamayacağımızı görelim. Eğer başarabilirsek, biz buna hazırız. Eğer yapamazsak, alternatif iyi bir seçenek değildir.İran nükleer bombaya sahip olamaz, bu olamaz ve olmayacaktır. Bir doğrulama mekanizması kurmalıyız ki kimse nükleer materyalinizin silah haline getirilmesinden endişe duymasın, çünkü alternatifi çok iyi değil.”

Hamaney görüşme teklifini aldatıcı olduğu gerekçesiyle reddetti. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi Perşembe günü yaptığı açıklamada Tahran'ın mektubun tehditlerine ve teklifine yakında yanıt vereceğini söyledi.

Trump Tahran'la bir nükleer anlaşmaya açık kapı bırakırken, ilk döneminde izlediği ve İran'ın petrol ihracatını sıfıra indirme çabalarını da içeren “maksimum baskı” politikasını yeniden uygulamaya koydu.

ABD, Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinden bu yana İran'ın petrol satışlarına dört kez yaptırım uyguladı.

İran devlet medyası Pazar günü Arakçi'nin şu sözlerini aktardı: “Bu koşullar altında, bazı eğilimler değişmediği sürece ABD ile görüşmelere başlamak artık mümkün değil." Trump'ın ilk döneminde Tahran'ın 2015 yılında altı büyük güçle imzaladığı nükleer anlaşmadan çekilmesine atıfta bulunan Arakçi, “ABD ile müzakerelere hayır dediğimizde, bu tarih ve deneyimden kaynaklanıyor” dedi.



İtalya lideri Meloni’nin riskli ABD ziyareti: Avrupa, Trump’la anlaşabilecek mi?

Meloni, Trump'ın yemin törenine davet edilen tek Avrupalı siyasetçiydi (Reuters)
Meloni, Trump'ın yemin törenine davet edilen tek Avrupalı siyasetçiydi (Reuters)
TT

İtalya lideri Meloni’nin riskli ABD ziyareti: Avrupa, Trump’la anlaşabilecek mi?

Meloni, Trump'ın yemin törenine davet edilen tek Avrupalı siyasetçiydi (Reuters)
Meloni, Trump'ın yemin törenine davet edilen tek Avrupalı siyasetçiydi (Reuters)

Avrupalı liderler, gümrük vergilerinin kaldırılmasına dair umutlarını, bugün ABD Başkanı Donald Trump’ı ziyarete giden İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’ye bağladı.

Washington Post (WP), Avrupa Birliği (AB) ülkeleri liderleri arasında Trump’a en yakın isimlerden biri olan Meloni’nin ABD ziyaretinin büyük önem taşıdığını yazıyor.

İtalya Başbakanlığı’nın açıkladığı haftalık programa göre, Meloni bugün Trump’la yapacağı görüşmenin ardından Roma'ya dönecek ve yarın İtalya'ya gidecek olan ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'i ağırlayacak.

Trump'ın getirdiği yeni gümrük tarifeleri, Meloni'nin ziyaretinin en öncelikli konu başlığı. Tarifeler dışında, savunma harcamalarına ayrılan payın arttırılması, Rusya-Ukrayna Savaşı, Ortadoğu’daki durum, ABD-AB ilişkileri, enerji yatırımları ve Çin'le ilişkiler de konuşulacak.

Trump, 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergileriyle piyasaları altüst etmişti. ABD ve Çin arasındaki misilleme tarifeler sonucunda Washington, Pekin'e uyguladığı vergi oranını yüzde 145'e kadar çıkarmıştı. Çin de tarife oranını son olarak yüzde 125'e yükseltmişti. Trump, diğer ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 günlüğüne askıya alındığını açıklamıştı.

WP, AB’nin bu 90 günlük periyodu iyi değerlendirerek ABD’yle tarifeleri geri çekmesi için anlaşmayı umduğunu, Meloni’nin Avrupa ve ABD arasında köprü işlevi görmesinin beklendiğini yazıyor.

Meloni liderliğindeki radikal sağcı İtalya’nın Kardeşleri’nden Avrupa Parlamentosu üyesi Nicola Procaccini şunları söylüyor:

Donald Trump ve Giorgia Meloni arasında çok iyi bir ilişki var ve Meloni, Avrupa'nın hedeflerine ulaşmasını sağlamak istiyor.

Trump, AB’nin ABD’den daha fazla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın almasını talep ediyor. Procaccini, Trump'ın gümrük vergilerini eleştiren ama Avrupa’yı misilleme yapmama konusunda uyaran Meloni'nin bu yönde bir teklif yapabileceğini söylüyor.

İtalyan basınında yer alan haberlere göre Meloni'nin bazı vaatler sunması bekleniyor. Bunlar arasında savunma harcamalarının artırılması, İtalyan şirketlerinin ABD'de büyük ölçekli yatırımlar yapması ve İtalyan savunma şirketi Leonardo'nun ABD'ye gelişmiş bir sınır koruma sistemi satması yer alıyor.

Diğer yandan WP’nin analizinde, Meloni’nin hem Avrupa'daki hem de kendi ülkesindeki siyasi sermayesini olumsuz sonuçları olabilecek bir görüşme için riske attığına dikkat çekiliyor. Eli boş dönerse, “Trump’ın gözdesi olduğu” düşüncesi zayıflayabilir. AB’nin tamamı yerine sadece İtalya’ya fayda sağlayacak anlaşmalarla ABD’den ayrılırsa da Washington'un ticaret savaşına karşı birlik olmaya çalışan bloku bölme riskiyle karşı karşıya kalabilir.

New York Times (NYT) da Trump’ın Avrupa karşıtı politikalarının AB’de endişe yarattığını yazıyor. Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla NYT’ye konuşan Avrupalı yetkililer, AB liderlerinin Dışişleri Bakanı Marco Rubio veya Vance’le değil doğrudan Trump’la görüşmek istediğini belirtiyor.

Analizde, Brüksel’le Washington arasında dengeli bir siyaset izlemeye çalışan Meloni’nin, AB’nin beklediği “arabuluculuk” rolünü oynamasının pek muhtemel olmadığı değerlendirmesi yapılıyor.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times