Trump: İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli

İran'a karşı sert bir karşılık vermek zorunda kalırsak.

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

Trump: İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Tahran'ın nükleer silah edinmesini önleme taahhüdünü yenileyerek ülkesini İran'a karşı “sert bir eyleme” zorlamaması konusunda uyardı.

Trump şunları söyledi: “İran nükleer silah sahibi olma hayalinden vazgeçmeli ya da sert bir yanıtla karşılaşmalı.”

Olası yanıtın İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları içerip içermeyeceği sorusuna ABD Başkanı şu yanıtı verdi “Kesinlikle.”

“İran nükleer silahlara sahip olmadığı sürece büyük bir ülke olabilir” diyen Trump sözlerini şöyle sürdürdü: ”İran bizimle anlaşma yapmak istiyor ama nasıl yapacaklarını bilmiyorlar.”

Geçtiğimiz Cumartesi günü Maskat'ta ABD ve İran tarafları arasında yapılan görüşmenin ardından Roma'da yapılması planlanan görüşmeye atıfta bulunan Trump, İran konusunda hızlı bir karar alınmasına ilişkin daha önce yaptığı açıklamalara açıklık getirerek Tahran'ın ABD yönetimiyle anlaşmak istediğini ancak bunu nasıl yapacağını bilmediğini ifade etti.

Trump, “Uzun zaman oldu ve bence bu toplantılar ilerlememize yardımcı olabilir, ancak İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli. Nükleer silaha sahip olamazlar” dedi.

Beyaz Saray Oval Ofis'te El Salvador Devlet Başkanı ile yaptığı görüşmede açıklamalarda bulunan Trump, “Hiç kimsenin nükleer silaha sahip olmasına izin veremeyiz. Bence bizden faydalanıyorlar çünkü bu ülkede dürüst olmayan insanlarla iş yapmaya alışkınlar. İranlılar hızlı hareket etmeli çünkü nükleer silaha sahip olmaya çok yakınlar ama bunu elde edemeyecekler.

Onlara karşı çok sert adımlar atmamız gerekirse atarız. Bunu bizim için, dünya için yapıyorum. Bunlar radikal insanlar ve nükleer silaha ya da nükleer tesise sahip olamazlar" dedi.

Cumartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada görüşmelerin “iyi” geçtiğini ifade eden Trump sözlerini şöyle sürdürmüştü: “Görüşmeleri bitirene kadar hiçbir şeyin önemi yok, bu yüzden bu konuda konuşmayı sevmiyorum ama çok iyi geçti. İran'daki durumun çok iyi olduğunu düşünüyorum."

İki ülkenin Cumartesi günü Umman'da “olumlu” ve “yapıcı” görüşmeler gerçekleştirdiklerini ve bu hafta tekrar bir araya gelme konusunda anlaştıklarını açıklamalarının ardından Trump Pazar akşamı İran konusunda çok hızlı bir karar alınmasını beklediğini vurguladı.

Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada İran konusunda danışmanlarıyla bir araya geldiğini ifade eden Trump, İran konusunda çok hızlı bir şekilde karar vereceklerini belirterek, daha fazla ayrıntı vermedi.

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth Pazar günü yaptığı açıklamada, ABD'nin İran'ın nükleer silah geliştirmesini önlemek için diplomatik bir çözüm bulmayı umduğunu, ancak bu başarılamazsa ordunun “İran'ın kalbine sert bir şekilde vurmaya” hazır olduğunu söyledi.

CBS'e verdiği demeçte, Başkan Donald Trump'ın askeri seçeneğe başvurmak zorunda kalmamayı umduğunu belirtirken, “uzağa, derine ve sert bir şekilde gitme yeteneğimizi gösterdik” dedi.

İngiltere'nin MI6 istihbarat servisinin başkanı Richard Dearlove geçen hafta NBC News'e verdiği demeçte şunları söyledi: "ABD yönetimi çok yüksek bir bedel talep edecek. ABD, İran'ın ister enerji ister silah amaçlı olsun nükleer programını tamamen terk etmesini istiyor. Bence Trump ve İsrail için bir kırmızı çizgi var ve bu da İran'ın nükleer kapasiteye sahip olmaması gerekir. İran nükleer silah sahibi olmaya çalışırsa ya da istihbarat nükleer silah sahibi olduğunu gösterirse ABD-İsrail ortak saldırısı olacağı çok açık.”

Trump görüşmelerin başarısız olması halinde askeri seçeneği göz ardı etmeyi reddetti ve diplomasinin işe yaramaması halinde Tahran'ın “çok kötü bir durumla” karşı karşıya kalacağını söyledi.

Dearlove, “Eğer İranlılar müzakerelerden kaçar ya da yanıltmayı seçerlerse - ki bunu yapmaya alışkınlar. Bunu yapabilecek kapasitedeler, kendilerini büyük bir krize sürükleyecek olanlar da onlardır" dedi.

Batılı güçler, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (IAEA) İran'ın yüzde 60 uranyum stokunun altı bomba üretmeye yetecek düzeyde olduğunu teyit etmesinin ardından, Tahran'ın zenginleştirmeyi silah üretimi için gereken yüzde 90'a çıkarmak istemesi halinde İran'ın nükleer programının raydan çıkabileceğinden korkuyor.



Filistinli Hıristiyanlardan Paskalya'ya buruk giriş: "Kudüs'te korku hakim"

İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
TT

Filistinli Hıristiyanlardan Paskalya'ya buruk giriş: "Kudüs'te korku hakim"

İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)

Batı Şeria'daki Hıristiyan Filistinliler, İsrail'in katı politikaları nedeniyle Paskalya yortusunu buruk kutlayacak.

Hıristiyan inancına göre İsa’nın çarmıha gerildikten sonra dirilişinin kutlandığı Paskalya, bu yıl 20 Nisan’a denk geliyor. Paskalya öncesinde Hıristiyanlar belirli günlerde çeşitli törenler düzenleyerek bayrama hazırlanıyor.

Bu törenlerden biri olan Kutsal Perşembe için Hıristiyanlar, Kutsal Kabir Kilisesi’nde dün ayin düzenledi. Kilise, İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’te yer alıyor.

Ancak Guardian, Hıristiyanlığın en kutsal mekanlarından biri kabul edilen kilise önünde az sayıda kişinin toplandığını ve grubun çoğunlukla “sessiz” kaldığını yazıyor. Ayrıca törende Filistinli Hıristiyanların neredeyse görülmediği aktarılıyor.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın Ramallah, Beytüllahim ve Taybe gibi şehir ve köylerinde yaşayan onbinlerce Filistinli Hıristiyan, nesiller boyunca Paskalya'da ibadet etmek için Kudüs’teki Eski Şehir’e giderdi.

Ancak yüzyıllardır süregelen bu gelenek, İsrail'in Filistinlilerin üzerinde giderek daha da sertleşen kontrolü nedeniyle bozuldu. Batı Şeria’da yaşayan herhangi bir Filistinlinin Doğu Kudüs’e girmesi için İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) izin alması gerekiyor.

Filistin topraklarındaki Hıristiyanlara, Paskalya döneminde Kudüs'ü ziyaret etmeleri için izin veriliyordu. Fakat Guardian, 7 Ekim 2023'te başlayan Gazze savaşının ardından izin almanın neredeyse imkansız hale geldiğini yazıyor.

Hükümetin resmi rakamlarına göre, Batı Şeria'da yaşayan 50 bin Hıristiyan’dan sadece 6 binine izin verildi. Hıristiyan liderlerse sayının 4 bin olduğunu söylüyor. Bu izinler sadece bir hafta geçerli ve Filistinli hacıların Kudüs'te gecelemelerine müsaade edilmiyor. Bu yüzden çeşitli törenlere katılmak isteyen Filistinli Hıristiyanlar, akşam otobüs ya da taksiyle Batı Şeria'ya geri dönmek ve çok sayıda askeri kontrol noktasından geçmek zorunda kalıyor.

Taybe köyünden bir grup Filistinli, izin belgeleri olmasına rağmen İsrail ordusunun Kudüs’e girişlerini engellediğini belirtiyor.

Kudüs merkezli Hıristiyan kuruluşu olan Sabeel'in yöneticisi Ömer Harami de şunları söylüyor:

İnsanlar çok korkuyor ve birçoğu artık Paskalya törenlerine katılma riskini göze almayacak.

Haberde “Gazze’nin hayaletinin de bu yılki Paskalya kutlamalarının üzerinde dolaştığı” yazılıyor. İsrail ordusu, Gazze’de Hıristiyanlar tarafından işletilen tek hastane olan El Ehli Baptist Hastanesi’ni 13 Nisan’da bombalamıştı. Gazze'de çalışır durumda olan son hastane de böylelikle Paskalya törenlerinden Dallar Bayramı sırasında işlevsiz hale gelmiş, saldırıda bir çocuk hayatını kaybetmişti. Kudüs Anglikan Piskoposluğu’nun yönettiği tesis, 1 milyondan fazla kişiye sağlık hizmeti sunuyordu.

Independent Türkçe, Guardian, BBC