Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Amerika yaptırımlar uyguluyor... Rusya ise gerilimden kaçınılması çağrısında bulunuyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.



Papa 14. Leo göreve geldikten sonraki ilk ayinini gerçekleştirdi

 Papa 14. Leo (AP)
Papa 14. Leo (AP)
TT

Papa 14. Leo göreve geldikten sonraki ilk ayinini gerçekleştirdi

 Papa 14. Leo (AP)
Papa 14. Leo (AP)

Papa 14. Leo göreve başlamasının ardından ilk ayinini kendisini seçen kardinallerle birlikte Sistine Şapeli'nde gerçekleştirirken, Vatikan Papa'nın 18 Mayıs'ta düzenlenecek ayinle resmen göreve başlayacağını duyurdu.

Beyazlar içinde Sistine Şapeli'ne giren 14. Leo, arkasında Michelangelo'nun ‘Kıyamet Günü’ duvar resminin bulunduğu sunağa yaklaşırken kardinalleri kutsadı.

Chicago doğumlu 14. Leo dün öğleden sonra 267. papa olarak seçildi. 14. Leo aynı zamanda ABD’den seçilen ilk papa oldu.

Dün akşam Aziz Petrus Meydanı'nda büyük bir kalabalığın önünde ilk kez sahneye çıkan 14. Leo, konuşmasının başında dünyadaki 1,4 milyardan fazla Katoliğe şöyle seslendi: “Hepinize esenlik diliyorum! 21 Nisan'da 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis'e teşekkür ederim.”

sdfrg
Papa 14. Leo'nun ilk sözlerini binlerce kişi dinledi. (Reuters)

Papa 14. Leo, Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonuna çıktığında büyük bir kalabalık onu alkışlarla karşıladı, katedralin çanları bir saatten fazla çaldı ve Sistine Şapeli'nin çatısına yerleştirilen bacadan beyaz dumanlar yükseldi.

Papa'nın seçilmesine Lübnan'dan İspanya'ya, İtalya'dan Avrupa Birliği (AB) ve İsrail'e kadar uluslararası tepkiler geldi.

ABD Başkanı Donald Trump, yeni Papa'yı kutlayarak Amerikalı olmasının ABD için ‘büyük bir onur’ olduğunu vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise ‘yeni Papa’nın barış ve umut taşıyıcısı olması’ çağrısında bulundu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Vatikan'ın Kiev'i ‘ahlaki ve manevi’ olarak desteklemeye devam edeceğini umduğunu ifade ederken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Rusya ve Vatikan arasında yapıcı iş birliğinin devam edeceğine olan inancını dile getirdi.

Önümüzdeki günlerde 14. Leo, pazar günü saat 12:00'de Regina Coeli dua ayini de dahil olmak üzere çeşitli etkinliklere katılacak ve pazartesi sabahı Vatikan'da gazetecilerle bir araya gelecek.

Papa 14. Leo’nun ilk hamleleri ve eylemleri mercek altında olacak.

Avrupa'da Kilise'nin azalan popülaritesinden Vatikan'ın mali durumuna, Kilise'deki çocuk tacizi olgusuyla mücadeleden dini mesleklerdeki düşüşe kadar yeni Papa'yı bekleyen pek çok zorluk var.

Katolik Kilisesi'nin 267. papası olan Papa 14. Leo, ABD'den gelen ilk papa ve Polonyalı 2. John Paul (1978-2005), Alman 16. Benedict (2005-2013) ve Arjantinli Francis'ten (2013-2025) sonra İtalyan olmayan dördüncü papadır.

Papa 14. Leo, Kardinaller Meclisi'nin ikinci gününde, üçte iki çoğunluk oybirliğiyle, yani en az 89 oy alarak seçildi. Ancak, kapalı konklavı çevreleyen mutlak gizlilik nedeniyle, seçim sürecinin ayrıntıları kamuoyuna açıklanmadı.

sdefrgt
Papa 14. Leo (AFP)

Papa 14. Leo yani Robert Prevost iyi bir dinleyici ve ılımlı olarak sınıflandırılıyor. Hem sahada hem de Vatikan'da çalışma deneyimine sahip.

Papa 14. Leo'nun Vatikan protokolüne ve Francis'in karşı çıktığı geleneklere son papadan daha sıkı bir şekilde bağlı kalması muhtemel.