Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Amerika yaptırımlar uyguluyor... Rusya ise gerilimden kaçınılması çağrısında bulunuyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.



Putin, askerî geçit töreninde Ukrayna savaşında kullanılan silahları sergiledi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında ordu komutanlarıyla el sıkıştı. (AFP)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında ordu komutanlarıyla el sıkıştı. (AFP)
TT

Putin, askerî geçit töreninde Ukrayna savaşında kullanılan silahları sergiledi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında ordu komutanlarıyla el sıkıştı. (AFP)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında ordu komutanlarıyla el sıkıştı. (AFP)

Rusya dün, Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanya'sına karşı kazandığı zaferi geleneksel askerî geçit töreniyle kutladı. Ancak bu kez sergilenen silahlar arasında Ukrayna savaşında kullanılan insansız hava araçları (İHA) da vardı. Devlet Başkanı Vladimir Putin, iki çatışma arasındaki benzerliklere dikkat çekti.

Ukrayna savaşının başlamasından bu yana dördüncü kez düzenlenen geçit töreninde binlerce asker ve ağır askeri teçhizat Kızıl Meydan'da yer aldı.

Ukrayna'nın Putin'in tek taraflı ateşkesine uymama tehditleri nedeniyle güvenlik önlemleri normalden daha sıkıydı.

Ukrayna savaşına katılan Rus askerleri, Zafer Günü'nü kutlamak için Moskova'da düzenlenen askerî geçit töreninde yürüyüş yaptı. (Reuters)Ukrayna savaşına katılan Rus askerleri, Zafer Günü'nü kutlamak için Moskova'da düzenlenen askerî geçit töreninde yürüyüş yaptı. (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA'dan aktardığına göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin konuşmasında, Ukrayna'daki savaşı, Sovyetler Birliği'nin 80 yıl önce 1945'te Nazi Almanya'sına karşı kazandığı zaferle bir tuttu.

Putin, “Rusya, Nazizm, haksız Rus düşmanlığı ve antisemitizm karşısında aşılmaz bir engel olmaya devam etmektedir ve bu yıkıcı ve saldırgan fikirlerin savunucuları tarafından işlenen aşırılıklarla mücadele edecektir” dedi.

 Zafer Günü'nde Moskova'daki askerî geçit töreni alanını korumak için bir çatıda konuşlanmış keskin nişancılar (Reuters)Zafer Günü'nde Moskova'daki askerî geçit töreni alanını korumak için bir çatıda konuşlanmış keskin nişancılar (Reuters)

Hak ve adaletin Rusya'nın yanında olduğunu söyleyen Putin, Kremlin'in Ukrayna'daki saldırıyı tanımlamak için kullandığı terim olan ‘özel askeri operasyon’ terimini kullanarak, tüm Moskova'nın savaşçıları desteklediğini söyledi.

Putin, Sovyet askerlerinin Nazi rejiminin yenilgiye uğratılmasında belirleyici rol oynadığını vurguladı. Ancak Avrupa'da ikinci bir cephe açılmasının Müttefiklerin zaferini hızlandırdığını da kabul etti.

Su-30 ve MiG-29'lar Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında Moskova üzerinde uçtu. (AP)Su-30 ve MiG-29'lar Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreni sırasında Moskova üzerinde uçtu. (AP)

Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in de geçit törenine katılan uluslararası liderler arasında yer almasıyla Çin'in savaşa katkısını vurguladı.

Televizyondan yayınlanan geçit töreninde, Orlan keşif İHA'larının yanı sıra İran yapımı Lancet kamikaze İHA'larını taşıyan çok sayıda kamyon Kızıl Meydan'dan geçti.

Rus T-80 tankları, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreninde Moskova Kızıl Meydan'da (AP) Rus T-80 tankları, Zafer Günü münasebetiyle düzenlenen askerî geçit töreninde Moskova Kızıl Meydan'da (AP)

Rus ordusu ayrıca, tanklar, zırhlı personel taşıyıcılar, keşif araçları, obüsler, S-400 hava savunma sistemleri ve nükleer saldırı kapasiteli kıtalar arası balistik Yars füzelerini sergiledi.

Putin, savaşın başladığı Şubat 2022'den bu yana dördüncüsü düzenlenen geçit töreninde yaptığı konuşmada Ukrayna savaşına fazla yer ayırmadı.

Zafer Günü geçit töreni sırasında sergilenen Yars füzesi (AFP)Zafer Günü geçit töreni sırasında sergilenen Yars füzesi (AFP)

Bu arada ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ve Ukrayna arasında 30 günlük koşulsuz ateşkes çağrısını yineledi. Trump, Truth Social platformunda yaptığı ve esas olarak Rusya'ya yönelik olduğu görülen bir paylaşımda yaptırım tehdidini tekrarladı.

Çinli kaynaklar Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in dün Putin ile yaptığı görüşmede, Ukrayna'daki çatışmaya barışçıl bir çözüm bulunması çağrısını yinelediğini söyledi. Pekin, ‘kapsamlı, ortak ve sürdürülebilir bir küresel güvenlik konseptine’ ihtiyaç olduğunu vurguladı.