Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Amerika yaptırımlar uyguluyor... Rusya ise gerilimden kaçınılması çağrısında bulunuyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.



Pakistan, Hindistan'ın ateşkesi ihlal etmekle suçlamasının ardından ateşkese ‘bağlı kalmaya devam ettiğini’ vurguladı

Keşmir’in Srinagar şehrindeki Hint askerler (Reuters)
Keşmir’in Srinagar şehrindeki Hint askerler (Reuters)
TT

Pakistan, Hindistan'ın ateşkesi ihlal etmekle suçlamasının ardından ateşkese ‘bağlı kalmaya devam ettiğini’ vurguladı

Keşmir’in Srinagar şehrindeki Hint askerler (Reuters)
Keşmir’in Srinagar şehrindeki Hint askerler (Reuters)

Pakistan Dışişleri Bakanlığı tarafından Yeni Delhi'nin Hindistan'ı ateşkesi ihlal etmekle suçlaması ve karşılık vermek zorunda kaldığını duyurmasının ardından yapılan açıklamada İslamabad'ın Hindistan ile yapılan ateşkese bağlı kalmakta kararlı olduğu vurgulandı.

Bakanlığın, Pakistan ordusunun durumu ‘sorumluluk ve itidal içinde ele aldığını’ belirterek Hindistan'ı ateşkes ihlalleri yapmakla suçladığı açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Ateşkesin sıkı bir şekilde uygulanmasıyla ilgili herhangi bir sorun olduğuna inanıyoruz. Uygun kanallar aracılığıyla iletişim yoluyla ele alınmalı. Sahadaki güçler de itidal göstermeli.”

fgthyu
Keşmir'in Pakistan'a ait kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan baskınlarından bir gün sonra yıkılan bir caminin yakınlarında nöbet tutan askerler (AFP)

Öte yandan Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Misri, Hindistan ordusunun Pakistan'ın ateşkes anlaşmasını ihlal etmesine, anlaşmaya varılmasından birkaç saat sonra karşılık vermeye başladığını söyledi. Misri, orduya ateşkes ihlalleriyle ‘güçlü bir şekilde başa çıkma’ talimatı verildiğini de sözlerine ekledi.

Ajansın muhabirleri tarafından aktarılan bilgilere göre Hindistan'ın Keşmir bölgesinin (kuzeybatısındaki) en büyük şehri olan Srinagar'da cumartesi akşamı şiddetli patlama sesleri duyuldu, ardından elektrikler kesildi.

Cammu-Keşmir Başbakanı Ömer Abdullah, Hindistan ve Pakistan'ın ateşkes kararı almasından saatler sonra, dün akşam Hindistan yönetimindeki Keşmir'in Srinagar şehrinde patlamalar duyulduğunu açıkladı.

Abdullah, X platformundan yaptığı açıklamada “Srinagar'da patlamalar duyuldu. Sahi ateşkese ne oldu?” diye yazdı.