Oval Ofis'teki ‘tuzaklar’ yabancı liderlerin içeri girerken iki kez düşünmesine neden olabilir

ABD Başkanı Donald Trump Oval Ofis'in ışıklarını kararttı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'yı beyaz Güney Afrikalılara karşı soykırım suçlamalarıyla yüzleştirdi. (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump Oval Ofis'in ışıklarını kararttı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'yı beyaz Güney Afrikalılara karşı soykırım suçlamalarıyla yüzleştirdi. (EPA)
TT

Oval Ofis'teki ‘tuzaklar’ yabancı liderlerin içeri girerken iki kez düşünmesine neden olabilir

ABD Başkanı Donald Trump Oval Ofis'in ışıklarını kararttı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'yı beyaz Güney Afrikalılara karşı soykırım suçlamalarıyla yüzleştirdi. (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump Oval Ofis'in ışıklarını kararttı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'yı beyaz Güney Afrikalılara karşı soykırım suçlamalarıyla yüzleştirdi. (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump dün Oval Ofis'in ışıklarını kararttı ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa'yı kameralar önünde yabancı bir lidere yönelik son jeopolitik tuzağının hedefi haline getirdi.

Beyaz Saray tarafından maksimum etki için hazırlandığı belli olan ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin şubat ayındaki ziyaretini anımsatan sıra dışı bir sahnede Trump, Ramaphosa'nın karşısına Güney Afrika'da beyaz karşıtı soykırım, toplu katliam ve toprak gaspı iddialarını da içeren sahte suçlamalarla çıktı.

Bu durum bir kez daha Trump'ın, tarihsel olarak yabancı devlet adamlarına saygı gösterme yeri olan Oval Ofis'i, güçlü olduğu konularda daha az güçlü ülkelerden gelen ziyaretçileri utandırmak ya da onlara baskı yapmak için kullanma isteğini ortaya koydu.

Trump'ın başkanlık konutunu bu tür gösteriler için eşi benzeri görülmemiş bir şekilde kullanması, yabancı liderlerin kamuoyu önünde küçük düşme potansiyeli nedeniyle davetlerini kabul etme konusunda iki kez düşünmelerine neden olabilir. Bu tereddüt, Çin'in yakınlaşma arayışında olduğu dost ve ortaklarıyla bağlarını güçlendirmesini zorlaştırabilir.

Eski Başkan Barack Obama döneminde ABD'nin Güney Afrika Büyükelçisi olan Patrick Gaspard, Trump'ın Ramaphosa ile görüşmesini ‘utanç verici bir gösteriye’ dönüştürdüğünü söyledi. Şu anda Washington'daki Amerikan İlerleme Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Gaspard, X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “Trump'ın şartlarına göre iş yapmak kimse için iyi değil” ifadesini kullandı.

Oval Ofis'teki toplantının, özellikle Trump'ın gümrük vergilerini uygulamaya koymasının ardından ABD ile Güney Afrika arasında gerilen ilişkileri yeniden tesis etmek için bir fırsat olması bekleniyordu. Ayrıca Trump'ın temelsiz ‘beyaz soykırım’ suçlamaları ve beyaz azınlığı yeniden yerleştirme teklifi nedeniyle yükselen tansiyonu düşürmesi de amaçlanıyordu.

Görüşmenin samimi bir şekilde başlamasının ardından Trump, ışıkların kısılması ve Güney Afrika'da beyazların zulüm gördüğünü göstermeyi amaçlayan video ve makalelerin gösterilmesi talimatını verdi. Ramaphosa, Trump'ın suçlamalarına yanıt vermeye hazır görünüyordu, ancak böyle bir siyasi tiyatro beklemiyordu. Ev sahibinin sunumunu çürütmeye çalışırken dikkatli ve sakin görünen Ramaphosa, ABD Başkanı’nı doğrudan eleştirmedi.

Ramaphosa, Katar'ın Air Force One'ın yerine Trump'a teklif ettiği lüks jete atıfta bulunarak “Üzgünüm size verecek bir uçağım yok” diye espri yaptı.

Beyaz Saray, görüşmenin Ramaphosa'yı zor durumda bırakmak için mi düzenlendiği ya da böyle bir taktiğin yabancı liderleri bu tür ziyaretler yapmaktan caydırıp caydırmayacağına ilişkin soruya yanıt vermedi. Ramaphosa ile yapılan görüşme, Trump'ın Zelenskiy ile birkaç ay önce yaptığı ve ikili arasında gürültülü bir çatışmaya dönüşen görüşmede yaşananlara benzer şekilde gelişmedi.



İsrail'in İran planı sızdı: Çok aşamalı saldırı gündemde

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'daki nükleer enerji müzesini 9 Nisan'da ziyaret etmişti (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'daki nükleer enerji müzesini 9 Nisan'da ziyaret etmişti (Reuters)
TT

İsrail'in İran planı sızdı: Çok aşamalı saldırı gündemde

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'daki nükleer enerji müzesini 9 Nisan'da ziyaret etmişti (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'daki nükleer enerji müzesini 9 Nisan'da ziyaret etmişti (Reuters)

İsrail'in, Washington-Tahran nükleer müzakerelerinin başarısız olması durumunda İran'a saldırı planladığı bildiriliyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla Axios'a konuşan İsrailli yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun planı devreye sokmak için müzakerelerin sonucunu beklediğini söylüyor:

Bibi nükleer müzakerelerin başarısız olmasını, Trump'ın da süreçten hayal kırıklığına uğramasını bekliyor. Böylelikle Trump'ın kendisine yeşil ışık yakacağını düşünüyor.

Kaynaklara göre İsrail istihbaratı, Washington-Tahran hattında müzakerelerin olumsuz sonuçlanacağını düşünüyor. İsrail ordusunun, görüşmeler sonuç vermezse hızlı hareket etmeyi planladığı aktarılıyor.

CNN'in ABD'li yetkililere dayandırdığı 20 Mayıs tarihli haberinde, "İsrail'in, İran'ın nükleer tesislerine saldırı düzenleme ihtimalinin büyük ölçüde arttığı" belirtilmişti. Ayrıca müzakerelerde Washington'ın, Tahran'a uranyum zenginleştirme olanağı tanıması halinde saldırı düzenlenmesi ihtimalinin daha da artacağı savunulmuştu.

İsrailli bir kaynak da ABD'nin İran'la ülkesinin kabul edemeyeceği "kötü bir anlaşma" yapması durumunda askeri harekata hazır olunduğunu söylemişti.

Axios'a konuşan kaynaklar, CNN'in haberindeki açıklamaları doğrulayarak İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) bir süredir saldırı hazırlığı yaptığını ve ABD'nin tüm süreçten haberdar olduğunu belirtiyor.

Yetkililer, muhtemel saldırının tek seferlik olmayacağını, en az bir hafta sürecek bir askeri harekat planlandığını ifade ediyor.

Diğer yandan ABD'li bir yetkili, Netanyahu'nun Trump'tan onay almadan harekete geçme ihtimalinin Washington'ı endişelendirdiğini söylüyor.

İsrail başbakanı, pazartesi günkü açıklamasında İran'ın uranyum zenginleştirmesini ve nükleer silah elde etmesini engelleyecek her türlü anlaşmaya saygı duyacağını söylemişti. Bu koşulların sağlanmaması durumundaysa "kendilerini savunma haklarını kullanacaklarını" belirtmişti.

Müzakereler olumlu ilerliyor

İran'la Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Birleşik Krallık ve Fransa'yla Almanya arasında Temmuz 2015'te yapılan anlaşma, Trump'ın 2018'de tek taraflı çekilmesiyle sonlanmıştı. Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin denetim altına alınmasını içeriyordu.

İran ve ABD, tekrar bir nükleer anlaşma için son dönemde yoğun diplomasi trafiği yürütüyor. Taraflar önce 12 Nisan'da Umman'ın başkenti Muskat'ta, 19 Nisan'da İtalya'nın başkenti Roma'da, 26 Nisan'da da yine Muskat'ta görüşme yapmıştı. Son müzakere 11 Mayıs'ta Muskat'ta gerçekleştirilmişti. Taraflar, görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini bildirmişti. Müzakerelerin 5. turunun yarın Roma'da yapılması planlanıyor.

Independent Türkçe, Axios, Times of Israel