ABD’li firmalar, Çin’in yasağını delerek kritik mineralleri nasıl alıyor?

Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
TT

ABD’li firmalar, Çin’in yasağını delerek kritik mineralleri nasıl alıyor?

Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)

ABD'li firmalar, Çin'in ihracat yasağını delerek kritik mineralleri satın alıyor. 

Reuters'ın analizinde, Pekin yönetiminin 3 Aralık 2024'te ABD'ye galyum, germanyum ve antimon ihracatını yasaklamasının ardından, Amerikan firmalarının bu mineralleri üçüncü ülkeler üzerinden temin etmeye başladığı belirtiliyor.

Aralık 2024- Nisan 2025'te Tayland ve Meksika'dan ABD'ye 3 bin 834 ton antimon oksit ithalatı yapıldı. Bu miktar, önceki üç yılın toplamından daha fazla. Aynı dönemde Tayland ve Meksika, Çin'in antimon ihracatında ilk üçe girdi, oysa 2023'te sözkonusu ülkeler ilk 10'da bile değildi. 

Gemi taşımacılığında sahteciliğe karşı faaliyetler yürüten Publican platformunun CEO'su Ram Ben Tzion, minerallerin birden fazla aktarmayla ABD'ye gönderildiğini ve bunun sıkça karşılaşılan bir örüntü oluşturduğunu ifade ediyor. Çinli şirketlerin "yaptırımları delmekte inanılmaz yaratıcı" davrandığını da sözlerine ekliyor. 

ABD merkezli Gallant Metals şirketinin kurucusu ve CEO'su Levi Parker, Çin'den her ay yaklaşık 200 kilogram galyum aldıklarını belirtiyor:

Önce Çin'deki temsilciler, üreticilerden malı temin ediyor. Ardından bu ürünler başka bir Asya ülkesi üzerinden demir, çinko ya da sanat malzemesi gibi etiketlenerek gönderiliyor.

Parker, Çinli tedarikçilerin dikkat çekebileceği endişesiyle büyük hacimli işlemlerden uzak durduğunu söylüyor. 

ABD yasaları, Amerikalı şirketlerin Çin menşeli antimon, galyum veya germanyum satın almasını yasaklamıyor. Çinli firmalar da lisansları varsa bu mineralleri ABD dışındaki ülkelere gönderebiliyorlar.

Çinli antimon üreticisi Youngsun Chemicals'ın Tayland merkezli iştiraki Thai Unipet Industries, Aralık 2024-Mayıs 2025 döneminde ABD'ye 3 bin 366 ton antimon gönderdi. Bu, bir önceki yılın aynı dönemine göre 27 kat artışa denk geliyor. Antimon, batarya ve çipten alev geciktirici malzeme üretimine kadar birçok alanda kullanılıyor. 

Thai Unipet Industries'in müşterisiyse Teksas merkezli Youngsun & Essen firması. Bu şirket, Pekin'in getirdiği yasaktan önce doğrudan Çin'den antimon ithal ediyordu.

Çin Ticaret Bakanlığı'ndan mayısta yapılan açıklamada, bazı yabancı şirketlerin "yerel suçlularla işbirliği içinde" yasakları deldiği bildirilmiş, olaylarla ilgili soruşturma başlatıldığı açıklanmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, New York Times



PKK silah bırakıyor… Şimdiye kadar ne oldu?

Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentindeki Casene Mağarası’nda bir grup PKK'lı sembolik silah bırakma töreni düzenledi. (Rudaw)
Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentindeki Casene Mağarası’nda bir grup PKK'lı sembolik silah bırakma töreni düzenledi. (Rudaw)
TT

PKK silah bırakıyor… Şimdiye kadar ne oldu?

Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentindeki Casene Mağarası’nda bir grup PKK'lı sembolik silah bırakma töreni düzenledi. (Rudaw)
Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentindeki Casene Mağarası’nda bir grup PKK'lı sembolik silah bırakma töreni düzenledi. (Rudaw)

Yaklaşık elli yıllık bir isyanın ardından PKK bugün Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) kuzeyindeki Süleymaniye kentinde sıkı güvenlik önlemleri altında sembolik silah bırakma töreni düzenledi. Sabahın erken saatlerinden bu yana tarihi olayı takip eden gazeteciler, PKK'nın ilk silahlı grubunun Kandil Dağı'ndaki (Irak-Türkiye-İran üçgeninde) mevzisinden, Süleymaniye ile doğudaki turistik Dukan beldesi arasındaki yol üzerinde bulunan Casene Mağarası olarak bilinen bölgeye nakledildiğini bildirdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Kürt kaynaklar, Süleymaniye'deki etkili Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) partisine bağlı özel bir güvenlik biriminin PKK militanlarının Kandil'deki üslerinden mağara bölgesine naklini denetlediğini belirtti.

Kdjjd
Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentine bağlı Dukan beldesindeki bir otelin önünde bulunan gazeteciler, PKK'nın silahlarını teslim etmesini bekliyor. (Şarku’l Avsat)

Şarku’l Avsat'a konuşan Kürt gazeteci Rahman Garib, ‘grubun silahlarını mağara bölgesinde, PKK’nın medyasını ve resmi Türk kurumlarını temsil eden sınırlı sayıda gazetecinin huzurunda bıraktığını’ söyledi.

Saha kaynakları, yerel saatle 12'de PKK mensubu 30 militanın Irak ve Türk güvenlik güçlerinden oluşan bir kalabalığın önünde silahları teslim ettiğini bildirdi.

Devir teslim törenine katılan bir Kürt yetkili ve bir gazeteci, militanların mağara bölgesinde özel olarak hazırlanmış bir platformdan indikten sonra silahlarını bir çöp konteynırına attıklarını ve ateşe verdiklerini söyledi.

Barış ve Demokratik Toplum Grubu adlı grup, Abdullah Öcalan'ın çağrısı üzerine bugün Süleymaniye kırsalında bulunan Casene Mağarası'ndaki tören sırasında silahlarını kendi ‘özgür iradeleriyle’ imha ettiklerini belirtti.

Kdkdk
 Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentine bağlı Dukan beldesindeki bir otelin önünde bulunan gazeteciler, PKK'nın silahlarını teslim etmesini bekliyor. (Şarku’l Avsat)

Yerel haberlere göre, görgü tanıkları Türk güvenlik ve siyasi heyetlerini taşıyan araçların bugün şafak vakti silahsızlanma alanına doğru yola çıktığını bildirdi. Türkiye dün yaptığı açıklamada, PKK'nın silahsızlandırılmasının denetlenmesine dışarıdan herhangi bir tarafın katılmasını kabul etmeyeceğini duyurmuştu.

Şarku’l Avsat'ın konuştuğu Kürt yetkililer, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın üç üst komite kurmasını bekliyor: Bunlar, militanlar için genel af çıkarılması ve Türkiye-Irak ve Türkiye-İran sınırındaki militanların ülkelerine geri dönmesi konularını ele alacak.