Hiç kimse yasaların üstünde değildir... Trump, Obama'nın gözaltına alındığı yapay zekâ videosunu yayınladı

ABD Başkanı Donald Trump ve eski Başkan Barack Obama, 9 Ocak 2025 tarihinde Jimmy Carter'ın cenaze töreninde konuşuyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve eski Başkan Barack Obama, 9 Ocak 2025 tarihinde Jimmy Carter'ın cenaze töreninde konuşuyor. (AFP)
TT

Hiç kimse yasaların üstünde değildir... Trump, Obama'nın gözaltına alındığı yapay zekâ videosunu yayınladı

ABD Başkanı Donald Trump ve eski Başkan Barack Obama, 9 Ocak 2025 tarihinde Jimmy Carter'ın cenaze töreninde konuşuyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve eski Başkan Barack Obama, 9 Ocak 2025 tarihinde Jimmy Carter'ın cenaze töreninde konuşuyor. (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, eski ABD Başkanı Barack Obama yönetimini 2016 seçimlerine hile karıştırmakla suçladıktan günler sonra, FBI'ın eski Başkan Barack Obama'yı Washington DC'deki Oval Ofis'te gözaltına aldığını gösteren bir yapay zekâ videosu yayınladı.

Trump'ın Truth Social platformunda yayınladığı video viral oldu ve öfkeli tepkilere yol açtı. Bazı eleştirmenler videoyu ‘provokatif’ olarak nitelendirirken, bir diğer eleştirmen de videoyu dikkatleri Epstein dosyalarından başka yöne çekme çabası olarak nitelendirdi.

Trump videoya ‘Hiç kimse yasaların üstünde değildir’ başlığını attı.

Yapay zekâ teknolojisiyle hazırlanan video Obama'nın “Özellikle başkan yasaların üstündedir” sözleriyle başlıyor. Daha sonra birkaç Amerikalı politikacının “Hiç kimse yasaların üstünde değildir” sözleri duyuluyor. Videonun devamında Obama'nın daha önce başkan olarak kullandığı Oval Ofis'te iki FBI ajanı tarafından kelepçelendiği ve Trump'ın gözaltı sırasında gülümseyerek yanında oturduğu gösteriliyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN'den aktardığına göre videonun yayınlanması, Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard'ın 2016 yılında Trump'ın altını oymak için ‘haince bir komplo’ kurulduğunu iddia eden bir rapor yayınlamasının ardından bazı Trump destekçilerinin üst düzey Obama yetkililerinin yargılanması çağrısında bulunduğu bir döneme denk geldi.

ı8o9p0
Eski ABD Başkanı Barack Obama'yı turuncu bir mahkûm kıyafeti içinde gösteren yapay zekâ videosundan bir görüntü ve FBI ajanları tarafından gözaltına alındığı ana ait bir başka kare (Truth Social)

Gabbard, Obama'nın eski Ulusal İstihbarat Direktörü James Clapper, Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü John Brennan, FBI Direktörü James Comey ve Danışman Susan Rice'dan oluşan ulusal güvenlik ekibini, Rusya'nın müdahalesinin Trump'ın lehine olduğunu iddia etmek için istihbaratı manipüle etmekle suçladığı 114 sayfalık gizliliği kaldırılmış bir rapor yayınlamıştı.

Gabbard, 7 Aralık 2016 tarihli bir not gibi, seçimin sonucunu hiçbir siber saldırının etkilemediğini belirten belgelere atıfta bulundu.

Rapor Adalet Bakanlığı’na iletilmiş olsa da şu ana kadar herhangi bir suçlamada bulunulmadı.



21'inci yüzyılda sınırlı savaş ve kapsamlı savaş

İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
TT

21'inci yüzyılda sınırlı savaş ve kapsamlı savaş

İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)
İHA’lar savaşta coğrafi derinliği geçersiz hale getirdi (Reuters)

Bazı uzmanlar ister sınırlı ister kapsamlı (topyekun) olsun, savaşların biçim ve türlerinin uluslararası sistemin şekli, yapısı (çok taraflı, iki taraflı veya hatta tek taraflı) ve güç dengesiyle doğrudan ilişkili olduğuna inanırken bunun yanında savaşta, askeri stratejilerin oluşturulmasında teknolojinin rolü göz ardı edilemez.

Telgraf ve demiryolu ağları 20’nci yüzyılda savaşların yapılış şeklini değiştirmedi mi? Evet, elbette değiştirdi. Demiryolları, Birinci Dünya Savaşı'nda milyonlarca askerin cepheye taşınmasına yardımcı olsa da aynı zamanda savaşın 10 milyon asker ve 7 milyon sivilin hayatına mal olan dört buçuk yıllık bir insanlık eziyetine dönüşmesine de doğrudan katkıda bulundu.

21’nci yüzyıl, bir güç çarpanı haline gelen teknolojinin yatay ve dikey olarak yayılmasıyla öne çıkıyor. Birinci Dünya Savaşı sırasında makineli tüfekler, kurbanların yüzde 20 ila 40'ının ölümüne katkıda bulundu. Peki yapay zekanın savaşlardaki rolü, özellikle de etkisi nükleer düzeye ulaşırsa ne olacak hiç düşündünüz mü? İçinde bulunduğumuz yüzyılda belki de en tehlikeli olan durum, savaşmanın maliyetinin herhangi bir devlet dışı aktörün (non state actor) savaşabileceği bir seviyeye düşmüş olmasıdır.

Soğuk Savaş sırasında, nükleer silahlar büyük güçler arasında dünya sahnesinde önemli bir caydırıcı unsur oluşturuyordu. Her zaman karşılıklı yıkım korkusu (MAD) vardı. Bundan dolayı söz konusu güçler vekalet savaşlarına (by proxy) başvurdular. Bu nedenle Soğuk Savaş döneminde sadece sınırlı (limited) savaşlar yaşandı. Sınırlı savaştan bahsederken, bu savaşın hedefleri, kullanılan araçlar ve dolaylı olarak bu savaşın süresi kastediliyor. 1950 yılındaki Kore Savaşı, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, küresel düzeyde gerçek anlamda kapsamlı bir savaş olan ilk sınırlı savaştı.

fghyu
Geçtiğimiz haziran ayında 12 gün süren İran-İsrail savaşı sırasında ABD tarafından bombalanan Fordo Nükleer Tesisi’nin çevresinin uydu görüntüsü (Reuters)

Yazar Andrew Davidson, Soğuk Savaş sırasında süper güçlerin olası savaşlar için çeşitli senaryolar hazırladığını söylüyor. Ancak insanlığın şansına, bu savaşlar gerçekleşmedi. Zira bu senaryoların güç ölçütü, hassasiyet değil, büyüklüğe dayanıyordu. Başka bir deyişle, ölçünün temelinde büyük güçlerin sahip olduğu uçak, tank, denizaltı ve diğer askeri araçların sayısı yer alıyordu. Nükleer silahlar, geleneksel silahların en büyük koruyucusu konumundaydı.

Sınırlı savaş ile kapsamlı savaş

İsrail'in İran'a karşı başlattığı Yükselen Aslan Operasyonu, süresi (sadece 12 gün sürdü), kullanılan araçlar ve hatta hedefler açısından sınırlı bir savaş olarak nitelendirilebilir. İsrail, bu savaşta elindeki en iyi silahları kullandı, ancak sahip olduğu tüm silahları (örneğin nükleer silahlar) kullanmadı. İran ise sahip olduğu en iyi füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık verdi. Öte yandan İsrail, Gazze Şeridi'nde Arap-İsrail çatışmasının tarihindeki en uzun savaşı sürdürüyor. Savaş 21 aydır devam ediyor. İsrail bu savaşta ise sahip olduğu en iyi silahları her boyutta kullandı. Peki bu savaş kapsamlı mı yoksa sınırlı mı olarak sınıflandırılabilir? Eğer savaşlar havadan sonuçlanmıyorsa, İsrail ordusunun bu savaşı sonuçlandıramamasını nasıl açıklayabiliriz? Oysa İsrail ordusu şimdiye kadar kara, hava ve deniz kuvvetlerini kullandı. Ayrıca siber savaş yönetimini ve dolayısıyla yapay zekayı da kullandı.

Birçok uzmana göre bu sorunun cevabı şu şekilde olabilir:

21’inci yüzyılda savaşın özellikleri değişti ve bu durum, birçok ülkenin, özellikle de büyük ve güçlü ülkelerin askeri doktrinlerinde bir dönüşüme (doctrinal shift) yol açacak.

Öte yandan asimetrik savaş, 21’inci yüzyılda büyük güçler için en büyük ve en tehlikeli zorluk olarak öne çıkıyor.

Teknoloji, özellikle İHA’lar, coğrafi derinliği değersizleştirirken siber savaş ve elektronik savaş lehine büyüklük ve kitle değerini de ortadan kaldırdı.

tyu7ı8
Tayvan’ın başkenti Taipei'deki bir Patriot bataryası... Tayvan, ABD ile Çin arasında bir çatışmaya neden olabilir (EPA)

ABD’li komutan Douglas MacArthur, “Asya'da asla kara savaşı yapılmamalı” diye meşhur bir sözü vardır. Peki, özellikle Washington'ın Pekin'in önümüzdeki yıllarda Tayvan'ı kontrol altına almaya çalışacağından endişe duyduğu bir ortamda, ABD-Çin çatışması nasıl olacak? Bu çatışma nasıl gerçekleşecek, askeri mi olacak? Nerede yapılacak? Kapsamlı mı, sınırlı mı, yoksa vekiller aracılığıyla mı olacak?

Bugün bu sorular, uzmanların Çin ve ABD arasında bir savaşın kaçınılmaz olduğunu teyit etmesiyle birlikte güçlü bir şekilde gündemde yer tutuyorlar. ABD’li düşünür Graham Allison, görüşünü ‘Tukidides tuzağı’ olarak bilinen teoriye dayandırarak, dünya düzenine hakim olan güç (ABD) ile bu hegemonyayı tehdit eden yükselen güç (Çin) arasında çatışmanın kaçınılmaz olduğunu savunuyor.

Bu analizŞarku'l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı