Yeni bulgular dinozorların sosyal yapısına dair fikir veriyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni bulgular dinozorların sosyal yapısına dair fikir veriyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Kanada'da keşfedilen fosil ayak izleri, farklı dinozor türlerinin bazen birlikte sürü oluşturduğunu göstererek tarih öncesi hayvanlar arasındaki sosyal etkileşime daha fazla ışık tutuyor.

Kanada'nın Alberta eyaletindeki Dinozor İl Parkı'nda bulunan ayak izleri, bu türden ilk keşif olma özelliğini taşıyor.

PLOS One adlı akademik dergide ayrıntıları verilen fosil alanının analizi, Afrika ovalarında modern antilop ve zebraların birlikte seyahat etmesine benzer şekilde, dinozorlar arasında farklı türlerin sürü davranışına dair ilk somut kanıtı sunuyor.

Aralarında Birleşik Krallık'taki Reading Üniversitesi'nden araştırmacıların da olduğu bilim insanları, yan yana ve farklı türlerden oluşan sürünün dikine yürüyen bir çift tiranozorun fosil izlerini bulduklarında şaşırdıklarını söylüyor.

Araştırmacılar, bu türden farklı türlerin oluşturduğu sürülerin T-rex gibi ortak süper avcılara karşı savunma stratejisi olabileceğini söyledi.

Araştırmacılar, şimdiye kadar ortaya çıkarılan 30 metrekarelik fosil alanında yan yana yürüyen en az 5 hayvana ait 13 boynuzlu dinozor izi buldu. Ayrıca ankylosaurus gibi zırhlı bir dinozorun sürünün ortasında yürüdüğünü gösteren izler de fark ettiler.

Parktaki bir yamacın içine doğru uzanan fosil izi alanı, et yiyen küçük bir dinozora ait olabilecek ayak izini de taşıyor.

New England Üniversitesi'nde görev yapan çalışmanın yazarlarından Phil Bell, "Yaklaşık 20 yıldır Dinozor İl Parkı'nda dinozor kemikleri topluyorum ama ayak izlerine hiç bu kadar önem vermemiştim. Bu kaya kenarı, ayak parmakları arasında ezilmiş çamur görünümündeydi ve hemen ilgimi çekti" dedi.

Tiranozor izleri, sürüyü izledikleri hissini veriyor ki bu oldukça ürpertici bir düşünce ancak yollarının kesişip kesişmediğini kesin olarak bilmiyoruz.

Araştırmacılar, parkın çeşitli arazilerinde birkaç iz alanı daha keşfettiklerini ve bunların henüz düzgün bir şekilde incelenmediğini söyledi.

Reading Üniversitesi'nden çalışmanın bir diğer yazarı Brian Pickles, "Dinozorların ayak izlerini bıraktıktan 76 milyon yıl sonra onların ayak izlerinde yürüyor olmak inanılmaz heyecan vericiydi" dedi.

Dr. Pickles, alanda yapılacak daha fazla kazının, farklı türlerdeki dinozorların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiği ve doğal ortamlarında nasıl davrandığı hakkında daha fazla ayrıntı ortaya çıkarabileceğini söyledi.

Çalışmanın bir diğer yazarı Caleb Brown, "Dinozor Parkı, yüzyılı aşkın süredir devam eden yoğun toplama ve çalışmalarla dünya çapında en iyi anlaşılan dinozor topluluklarından biri" dedi ve ekledi:

Fakat dinozor izlerindeki tam potansiyelini ancak şimdi anlayabiliyoruz.

Independent Türkçe



Musk'ın Ukrayna'ya oynadığı Starlink oyunu deşifre oldu

Starlink uyduları, Ukrayna ordusuna cephede iletişim imkanı sağlıyor (Reuters)
Starlink uyduları, Ukrayna ordusuna cephede iletişim imkanı sağlıyor (Reuters)
TT

Musk'ın Ukrayna'ya oynadığı Starlink oyunu deşifre oldu

Starlink uyduları, Ukrayna ordusuna cephede iletişim imkanı sağlıyor (Reuters)
Starlink uyduları, Ukrayna ordusuna cephede iletişim imkanı sağlıyor (Reuters)

Elon Musk'ın, Ukrayna ordusunun 2022'deki bir saldırısı sırasında Starlink'i kapattığı öne sürülüyor.

Reuters'ın haberinde, Ukrayna'nın Herson bölgesini geri almak için Eylül 2022'de düzenlediği karşı taarruz sırasında Starlink'in devre dışı bırakıldığı yazılıyor.

Bunun sonucu olarak Ukrayna ordusuna ait drone'larla iletişimin kesildiği, topçu atışlarının hedefleri vuramadığı ve Rus mevzilerinin kuşatılamadığı aktarılıyor. Ukrayna ordusu daha sonra Herson'u geri aldı ancak operasyon hem gecikti hem de daha riskli hale geldi.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Reuters'e konuşan kaynaklar, Musk'ın Rusya'nın nükleer misilleme ihtimalinden endişelendiği gerekçesiyle Starlink'i kapattığını söylüyor.

Kaynaklar, kesintiden önce Musk'ın eski ABD Başkanı Joe Biden'a yakın kişilerle görüştüğünü de aktarıyor.

Ukrayna ordusuyla yakın işbirliği içinde çalışan Aerorozvidka şirketinden drone uzmanı Marina Tsirkun, Ukrayna birlikleri Herson'a doğru ilerlemeye başladığında sinyalin kesildiğini söylüyor. Bunun ardından birkaç gün Starlink sistemlerinin kullanılamadığını belirtiyor.

SpaceX'ten 2023'te yapılan açıklamada, Ukrayna'ya gönderilen Starlink'lerin "saldırı amaçlı kullanılmaması gerektiği" bildirilmiş, buna göre belirli coğrafi kısıtlamalar uygulandığı ifade edilmişti. Ancak Ukrayna ordusu, Starlink'i drone saldırıları ve cepheler arası iletişim başta olmak üzere Rus mevzilerine operasyonlarda aktif olarak kullanıyor.

Bu yıl itibarıyla Ukrayna'da 50 binden fazla Starlink terminali bulunuyor, bunların neredeyse yarısı Polonya tarafından gönderildi.

Haberde, Kiev yönetiminin Starlink'e alternatif aradığı da belirtiliyor. Ukraynalı bir yetkili "Bu zaman ve vakit alıyor" diyor.

SpaceX CEO'su Musk, X'ten martta yaptığı paylaşımda, uydu internet sisteminin Kiev için önemini vurgulayarak, "Ukrayna ordusunun omurgasını benim Starlink sistemim oluşturuyor. Kapattığım anda cephe çöker" ifadelerini kullanmıştı.

Starlink ağında bu hafta dünya çapında bir kesinti de yaşanmıştı. Firmadan perşembe günü yapılan açıklamada, yazılım kaynaklı sorunun çözüldüğü bildirilmişti. Musk da kesinti nedeniyle kullanıcılardan özür dilemişti.

Independent Türkçe, Reuters, Guardian