Yeni bulgular dinozorların sosyal yapısına dair fikir veriyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni bulgular dinozorların sosyal yapısına dair fikir veriyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Kanada'da keşfedilen fosil ayak izleri, farklı dinozor türlerinin bazen birlikte sürü oluşturduğunu göstererek tarih öncesi hayvanlar arasındaki sosyal etkileşime daha fazla ışık tutuyor.

Kanada'nın Alberta eyaletindeki Dinozor İl Parkı'nda bulunan ayak izleri, bu türden ilk keşif olma özelliğini taşıyor.

PLOS One adlı akademik dergide ayrıntıları verilen fosil alanının analizi, Afrika ovalarında modern antilop ve zebraların birlikte seyahat etmesine benzer şekilde, dinozorlar arasında farklı türlerin sürü davranışına dair ilk somut kanıtı sunuyor.

Aralarında Birleşik Krallık'taki Reading Üniversitesi'nden araştırmacıların da olduğu bilim insanları, yan yana ve farklı türlerden oluşan sürünün dikine yürüyen bir çift tiranozorun fosil izlerini bulduklarında şaşırdıklarını söylüyor.

Araştırmacılar, bu türden farklı türlerin oluşturduğu sürülerin T-rex gibi ortak süper avcılara karşı savunma stratejisi olabileceğini söyledi.

Araştırmacılar, şimdiye kadar ortaya çıkarılan 30 metrekarelik fosil alanında yan yana yürüyen en az 5 hayvana ait 13 boynuzlu dinozor izi buldu. Ayrıca ankylosaurus gibi zırhlı bir dinozorun sürünün ortasında yürüdüğünü gösteren izler de fark ettiler.

Parktaki bir yamacın içine doğru uzanan fosil izi alanı, et yiyen küçük bir dinozora ait olabilecek ayak izini de taşıyor.

New England Üniversitesi'nde görev yapan çalışmanın yazarlarından Phil Bell, "Yaklaşık 20 yıldır Dinozor İl Parkı'nda dinozor kemikleri topluyorum ama ayak izlerine hiç bu kadar önem vermemiştim. Bu kaya kenarı, ayak parmakları arasında ezilmiş çamur görünümündeydi ve hemen ilgimi çekti" dedi.

Tiranozor izleri, sürüyü izledikleri hissini veriyor ki bu oldukça ürpertici bir düşünce ancak yollarının kesişip kesişmediğini kesin olarak bilmiyoruz.

Araştırmacılar, parkın çeşitli arazilerinde birkaç iz alanı daha keşfettiklerini ve bunların henüz düzgün bir şekilde incelenmediğini söyledi.

Reading Üniversitesi'nden çalışmanın bir diğer yazarı Brian Pickles, "Dinozorların ayak izlerini bıraktıktan 76 milyon yıl sonra onların ayak izlerinde yürüyor olmak inanılmaz heyecan vericiydi" dedi.

Dr. Pickles, alanda yapılacak daha fazla kazının, farklı türlerdeki dinozorların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiği ve doğal ortamlarında nasıl davrandığı hakkında daha fazla ayrıntı ortaya çıkarabileceğini söyledi.

Çalışmanın bir diğer yazarı Caleb Brown, "Dinozor Parkı, yüzyılı aşkın süredir devam eden yoğun toplama ve çalışmalarla dünya çapında en iyi anlaşılan dinozor topluluklarından biri" dedi ve ekledi:

Fakat dinozor izlerindeki tam potansiyelini ancak şimdi anlayabiliyoruz.

Independent Türkçe



Kongo'nun petrol hamlesi çevrecileri kızdırdı: "Geleceğimizi satıyorlar"

KDC'de yerli halklar ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan birçok hayvan petrol arama çalışmalarının tehdidi altında (Reuters)
KDC'de yerli halklar ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan birçok hayvan petrol arama çalışmalarının tehdidi altında (Reuters)
TT

Kongo'nun petrol hamlesi çevrecileri kızdırdı: "Geleceğimizi satıyorlar"

KDC'de yerli halklar ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan birçok hayvan petrol arama çalışmalarının tehdidi altında (Reuters)
KDC'de yerli halklar ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan birçok hayvan petrol arama çalışmalarının tehdidi altında (Reuters)

Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), ülke topraklarının yarısından fazlasını kapsayan bir araziyi petrol ve doğalgaz arama çalışmaları için ihaleye açtı. 

Guardian'ın haberinde, 124 milyon hektarlık alanda yeni doğalgaz ve petrol aramaları için 52 ihale açıldığı belirtiliyor. Sözkonusu alanın yüzde 64'ü el değmemiş tropikal ormanlardan oluşuyor. 

Ayrıca bu alanlarda, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Batı ova gorillerinin, bonoboların ve orman fillerinin yaşadığına dikkat çekiliyor. Bölgeye özel kuşlar ve şempanzelerin yanı sıra Mbuti gibi yerel halklar da tehdit altında.

İhaleye çıkarılan alanda yer alan Cuvette Centrale, dünyanın en büyük tropikal turbalığı. Yaklaşık 30 milyar ton karbon depolayan bu bölge Nepal büyüklüğünde.

KDC merkezli çevreci örgüt Notre Terre Sans Pétrole'den Pascal Mirindi, karardan 39 milyon Kongolunun etkileneceğine dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Liderlerimize, egemenliğin Kongo halkına ait olduğunu hatırlatıyoruz. Bazı kişiler geleceğimizi satmak için örgütlenirken olup bitene sessiz kalmayacağız.

Haberde, yeni ihaleye açılan alanların yüzde 72'sinin, KDC yönetiminin bu yıl özel koruma alanı ilan ettiği Kivu-Kinshasa bölgesinden geçtiğine dikkat çekiliyor. 

University College London'dan Simon Lewis, KDC yönetiminin kararını eleştirerek şu ifadeleri kullanıyor: 

Dünyanın petrol aramak için en kötü yeri açık artırmada. Burada kazanç ihtimali düşük, maliyetler ise çevresel ve sosyal olarak son derece yüksek.

KDC, Temmuz 2022’de de petrol ve gaz arama çalışması için 27 ihale açmış ancak bunlar geç başvuru ve rekabet eksikliği gerekçe gösterilerek iptal edilmişti. 
Independent Türkçe, Guardian, Reuters