İran: Avrupa Troykası ile ciddi görüşmeler yaptık... Görüşmeler devam edecek

İran bayrağı, atom sembolü ve ‘nükleer program’ ifadesi (Reuters)
İran bayrağı, atom sembolü ve ‘nükleer program’ ifadesi (Reuters)
TT

İran: Avrupa Troykası ile ciddi görüşmeler yaptık... Görüşmeler devam edecek

İran bayrağı, atom sembolü ve ‘nükleer program’ ifadesi (Reuters)
İran bayrağı, atom sembolü ve ‘nükleer program’ ifadesi (Reuters)

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, Tahran'ın Avrupa Troykası’yla yaptırımların hafifletilmesi ve nükleer dosya konusunda ‘ciddi, açık ve ayrıntılı’ görüşmeler yaptığını açıkladı ve her iki tarafın da belirli fikirler sunduğunu belirtti.

Garibabadi bugün yaptığı açıklamada, İran'ın snapback mekanizması da dahil olmak üzere ilkelerini yinelediğini belirterek, bu konuyla ilgili görüşmelerin devam etmesi konusunda anlaşmaya varıldığını bildirdi.

Avrupa diplomatik heyeti ile İran heyeti arasında İstanbul'daki İran Konsolosluğu’nda nükleer müzakereler hakkında istişare amacıyla yapılan görüşmeler sona erdi.

Medya kaynaklarına göre Avrupa Birliği'ne (AB) üye üç ülke (Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık), Tahran'a ciddi nükleer müzakerelere yeniden katılması için baskı yapmayı amaçlıyor.

Şarku’l Avsat’ın medya kuruluşlarından aktardığına göre, Avrupa'nın başlıca talepleri arasında Birleşmiş Milletler (BM) nükleer müfettişlerinin yeniden erişim hakkı ve ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine saldırısından bu yana yeri bilinmeyen 400 kilogram yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumun akıbetinin açıklığa kavuşturulması yer alıyor.

İran, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi ile beş tur müzakere gerçekleştirdi, ancak geçen ay İsrail ile İran arasında 12 gün süren savaşın patlak vermesiyle diplomatik süreç durdu. Avrupa güçleri, İran'a ağustos ayı sonuna kadar ABD ile müzakerelerde ilerleme kaydetmesi için süre tanıdı, böylece snapback mekanizmasının devreye girmesini önlemek istedi. Reuters’a konuşan kaynaklar, bu tarafların İran'a mekanizmanın altı ay ertelenmesini önereceğini söyledi.



AB'nin Azerbaycan politikası muhaliflerin tepkisini çekiyor

Vladimir Putin'e baskı uygulamaya çalışan uluslararası toplum, Aliyev yönetiminin BM, Kızılhaç ve BBC'nin Bakü ofislerini kapama kararlarına etkili tepki gösteremiyor (Reuters/Arşiv)
Vladimir Putin'e baskı uygulamaya çalışan uluslararası toplum, Aliyev yönetiminin BM, Kızılhaç ve BBC'nin Bakü ofislerini kapama kararlarına etkili tepki gösteremiyor (Reuters/Arşiv)
TT

AB'nin Azerbaycan politikası muhaliflerin tepkisini çekiyor

Vladimir Putin'e baskı uygulamaya çalışan uluslararası toplum, Aliyev yönetiminin BM, Kızılhaç ve BBC'nin Bakü ofislerini kapama kararlarına etkili tepki gösteremiyor (Reuters/Arşiv)
Vladimir Putin'e baskı uygulamaya çalışan uluslararası toplum, Aliyev yönetiminin BM, Kızılhaç ve BBC'nin Bakü ofislerini kapama kararlarına etkili tepki gösteremiyor (Reuters/Arşiv)

Geçen ay Azerbaycan'da bir aktiviste vatana ihanetten 15 yıl hapis cezası verilmesi üzerine arkadaşları hem Bakü yönetimine hem de Avrupa Birliği'ne (AB) ateş püskürüyor.

21 yıllık İlham Aliyev iktidarının en sert cezalarından birini alan 30 yaşındaki doktora öğrencisi Behruz Samedov kendisine yönelik suçlamaları reddediyor. 

AB'nin bu konuda sessiz kalmasına tepki gösteren arkadaşları, Samedov'un kısa süre önce intihar girişiminde bulunduğunu vurguluyor.

Azerbaycan'daki muhalifler, Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşıyla birlikte Rus doğalgazına alternatif arayışlarını artıran Brüksel'in Bakü'yü "çok önemli bir ortak" diye nitelediğini hatırlatıyor. 

BBC, ülkedeki muhaliflerden birinin AB için "Bakü'yle flört edebilirler ama sessizliğin de bir maliyeti var" dediğini aktarıyor. 

Birleşik Krallık'ın kamu yayımcısına konuşan Aliyev karşıtları, ülkedeki seçimlerin ve basın özgürlüğünün şaibeli olduğunu ve muhalefetin baskı altında tutulduğunu söylüyor. 

Avrupa Parlamentosu geçen sene Bakü'ye yaptırım uygulanması ve doğalgaz ithalatının sınırlandırılması için çağrı yapsa da AB liderleri kamuoyu önünde Aliyev'i eleştirmekten kaçınıyor. 

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas'ın nisanda yaptığı Bakü ziyareti de tepki çekti. 

En az 21 gazeteci tutukluyken Kallas'ın AB-Azerbaycan ilişkilerinin "muhteşem bir potansiyel" taşıdığını söylemesi, eleştiri oklarını ona yöneltti.  

Tutuklu gazetecileri yasadışı yollarla yurtdışından fon almakla suçlayan Aliyev, "Ülke medyasını dış mihraklardan korumalıyız" diyor. 

Avrupa Parlamentosu'ndaki sosyal demokratlar grubuna danışmanlık yapan, eski Letonya Dışişleri Bakanlığı çalışanı Eldar Mamedov ise AB'nin Aliyev'e açık çek verdiğini savunuyor:

Muhaliflerin tutuklanması ve baskı uzun süredir Bakü-Brüksel ilişkilerini geriyor. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısından beri bu mesele adeta gündemden silindi.

BBC, yanıt hakkı çerçevesinde iletişime geçtiği AB sözcülerinden birinin bu iddiaları reddettiğini bildiriyor:

Sivil alanın daralmasından endişeliyiz. Sırf temel haklarını kullandıklarından, keyfi olarak gözaltına alınanların serbest bırakılması için Bakü'ye sesleniyoruz. AB hem kamuoyu önünde hem de özel görüşmelerde endişelerini her seviyede durmaksızın dile getiriyor.

Azerbaycan, AB'nin doğalgaz ithalatının henüz yalnızca yüzde 4,3'ünden sorumlu. 

Ancak bazı Avrupa ülkeleri Türkiye'den geçen Güney Gaz Koridoru'na bel bağlıyor.

Bulgaristan'ın doğalgaz ihracatının yüzde 40'ından fazlası Azerbaycan'dan sağlanırken, İtalya ve Yunanistan için bu oran yüzde 15'i buluyor. 

Uzmanlar doğalgaz kaynaklarını çeşitlendirmek isteyen AB'nin, Moskova-Bakü arasındaki gerginliğin Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla ortaya çıkan diğer ülkelere örnek olmasını da umduğunu söylüyor.

Adı ve görevinin açıklanmaması koşuluyla BBC'ye konuşan üst düzey Avrupalı diplomatlarsa Bakü'ye karşı ellerinde sağlam bir koz olmadığını vurguluyor. 

Independent Türkçe, BBC, AP