Hollanda hükümeti dün, Yüksek Mahkeme'nin politikasını değiştirmesine izin veren kararına rağmen, İsrail'e F-35 savaş uçağı yedek parça ihracatı yasağını sürdüreceğini duyurdu.
İsrail'in Gazze'yi bombalamasında kullandığı uçaklara yönelik ihracat yasağı, Temyiz Mahkemesi'nin hükümete bu ihracatları durdurma kararı verdiği Şubat 2024'ten beri yürürlükte. Ancak Yüksek Mahkeme dün, dış politikanın yargı tarafından değil hükümet tarafından belirlendiğini savunarak, mahkemenin yetkisini aştığına hükmetti.
Yüksek Mahkeme, Hollanda hükümetine ihracat lisanslama politikasını gözden geçirmesi için altı hafta süre verdi, ancak hükümet kararını saatler içinde verdi. Hükümetin yaptığı açıklamada, "Mevcut koşullar göz önüne alındığında, şu anda Hollanda'dan İsrail'e F-35 parçalarının ihracatına yeniden başlamak mantıklı değil" ifadeleri kullanıldı.
Hollanda, ABD'ye ait F-35 uçakları için bir yedek parça depolama merkezine ev sahipliği yapıyor ve bu yedek parçalar, ihracat anlaşmaları kapsamında İsrail de dahil olmak üzere Washington'un birçok ortağına gönderiliyor. Hollanda hükümeti, F-35 programına olan bağlılığını "kendi güvenliğimizi ve müttefiklerimizin güvenliğini korumada hayati bir faktör" olarak teyit etti. Hükümet, davayı Yüksek Mahkeme'ye taşıdığını, çünkü "hükümete göre, dış politikasını şekillendirmenin devletin sorumluluğunda" olduğunu belirtti.
Bu adımın hükümetin "Gazze Şeridi'ndeki felaket durumu" olarak nitelendirdiği durumla bir ilgisi olmadığı kaydedilen açıklamada, "halkın şiddet ve acılarına son vermek ve rehineleri serbest bırakmak için en kısa sürede ateşkes sağlanması" gerektiği vurgulandı.
Yüksek Mahkeme'nin dünkü kararı, uçak parçalarının ihracatı konusunda uzun süredir devam eden hukuk mücadelesine son verdi. Başyargıç Yardımcısı Martin Polak, Temyiz Mahkemesi'nin, yedek parçaların İsrail'in uluslararası hukuku ihlal etmesine katkıda bulunduğunu savunan insan hakları gruplarının yanında yer almasının hata olduğunu söyledi. Hükümet avukatları, Hollanda'nın parçaların ihracatını yasaklaması halinde, İsrail'in parçaları başka yerlerde kolayca bulabileceğini savundu.
Haziran ayında Londra'daki Yüksek Mahkeme, Filistinli bir insan hakları örgütünün İngiltere'nin F-35 yedek parçalarını İsrail'e ihraç etmesini engellemek için açtığı hukuki itirazı reddetti.
