Sudan: Ordu, El Cezire eyaleti sınırına geldi… çatışmaların genişlemesinden korkuluyor

Burhan'ın yardımcısı doğu cephesindeki askeri operasyonları denetledi

Sudan Ordusu Komutan Yardımcısı Korgeneral Şemseddin el-Kebaşi, dün el-Fav'da Doğu Bölge Komutanlığı subay ve askerlerini teftiş etti. (Sudan Egemenlik Konseyi resmi Facebook hesabı)
Sudan Ordusu Komutan Yardımcısı Korgeneral Şemseddin el-Kebaşi, dün el-Fav'da Doğu Bölge Komutanlığı subay ve askerlerini teftiş etti. (Sudan Egemenlik Konseyi resmi Facebook hesabı)
TT

Sudan: Ordu, El Cezire eyaleti sınırına geldi… çatışmaların genişlemesinden korkuluyor

Sudan Ordusu Komutan Yardımcısı Korgeneral Şemseddin el-Kebaşi, dün el-Fav'da Doğu Bölge Komutanlığı subay ve askerlerini teftiş etti. (Sudan Egemenlik Konseyi resmi Facebook hesabı)
Sudan Ordusu Komutan Yardımcısı Korgeneral Şemseddin el-Kebaşi, dün el-Fav'da Doğu Bölge Komutanlığı subay ve askerlerini teftiş etti. (Sudan Egemenlik Konseyi resmi Facebook hesabı)

Sudan Egemenlik Konseyi Üyesi ve Ordu Komutanı Yardımcısı Korgeneral Şemseddin el-Kebaşi, el-Fav'daki Doğu Bölge Komutanlığı'nda ön saflarda yer alan kuvvetleri denetledi. El-Fav, aylardır ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından yoğun hazırlıklara ve aralıklı çatışmalara tanık oluyor.

El-Fav'daki Doğu Bölge Komutanlığı, HDK tarafından kontrol edilen El Cezire eyaleti sınırlarında yer alıyor. Bu bölgede çatışmaların genişlemesinden endişe ediliyor.

Ordu medyasından yapılan açıklamada, Kebaşi'nin bölgede yürütülen operasyonların gidişatı hakkında kapsamlı bir brifing aldığı belirtildi. Kebaşi, askerlerin moralinin yüksek olduğu hususunda temin edildi. Aynı zamanda Kebaşi'ye acımasız isyanın kalıntılarını yenmek, güvenlik ve istikrarı yeniden tesis etmek için halkın direnişi konusunda güvence verildi. Şarkul Avsat'a konuşan yerel kaynaklar şunları söyledi: “El-Fav ekseninde aktif bir askeri operasyon yok. Ancak zaman zaman aralıklı çatışmalar ve karşılıklı top atışları yaşanıyor.”

Aynı kaynaklara göre el-Fav, ordu güçlerinin El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'yi geri almak için kullandığı ana eksenlerden biri. HDK'ye bağlı büyük kuvvetler ordunun olası saldırılarını püskürtmek için kırsaldaki kasaba ve köylerde konuşlanmış durumda.

Daha öncesinde el-Fav bölgesi, ordu güçleri ve müttefiki olan silahlı grupların ortak güçleri Vad Medeni'yi geri almaya çalıştığında şiddetli çatışmalara sahne olmuştu. Ancak HDK aylardır hazırlıkları yapılan saldırı dalgasını kırmayı başardı.

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki son çatışmalar binlerce kişiyi Vad Medeni'den kaçmaya mecbur bıraktı. (AFP)Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki son çatışmalar binlerce kişiyi Vad Medeni'den kaçmaya mecbur bıraktı. (AFP)

Kebaşi'nin doğu cephesine yaptığı ziyaretin geniş çaplı bir askeri operasyonun başlangıcı olması bekleniyor. Ordunun seferberlik ilan ettiği ve ülkedeki tüm cephelerde belirleyici savaşlara hazırlandığı yönünde sık sık çıkan haberler bu beklentiyi destekliyor.

Hartum'daki çatışmalar azaldı

Başkent Hartum'da, iki taraf arasındaki operasyonların ardından çatışmaların yoğunluğu önemli ölçüde azaldı. Ordu kentin kontrolünü yeniden ele geçirmek için yüzlerce asker sevk ettikten sonra el-Mukrin bölgesinde şiddetli çatışmalar yoğunlaştı. Üç hafta önce başlayan operasyonlarda şu ana kadar ordu güçleri ağır kayıplar verdi. Orduya bağlı medya platformları, ordunun ve ona bağlı grupların el-Mukrin'deki HDK karşısında ilerleyişini ve bir dizi sivil karargâhı kurtardığını gösteren videolar yayınladı.

Buna karşılık HDK herhangi bir ordu gücünün varlığını reddetti. HDK, son birkaç gün içinde Omdurman'dan Hartum'un merkezine uzanan köprüleri geçmeye çalışan tüm güçleri ortadan kaldırdıklarını duyurdu.

Karadaki çatışmaların azalmasıyla birlikte orduya ait savaş uçakları başkent Hartum'un farklı bölgelerinde HDK'ye ait birçok noktaya hava saldırılarını yoğunlaştırdı.

Başkentin güney kesiminde bulunan Güney Acil Servis Odası, perşembe günü hava saldırılarının yerleşim bölgelerini hedef aldığını bildirdi. Saldırılar 6 kişinin ölümüne ve 28 kişinin de yaralanmasına yol açtı. Yaralılardan bazılarının durumu kritik. Acil Servis Odası, Facebook sayfasında yaptığı açıklamada, ölenler arasında 3 kadın ve 2 çocuk olduğunu kaydetti.

Acil Servis Odası'na göre, onlarca yerleşim bölgesini içeren Güney bölgesi, yüzlerce ailenin yeniden yerinden edilme dalgalarına tanık oluyor. Bu aileler daha önce Sudan'ın merkezindeki El Cezire eyaleti HDK'nin eline geçtikten sonra geri dönmüşlerdi.

Sudan, Nisan 2023'ün ortalarından bu yana Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında şiddetli bir savaşa sahne oluyor. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre bu savaş ardında 18 binden fazla ölü, yaklaşık 8,5 milyon yerinden edilmiş ve mülteci bıraktı.



Washington, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki olaylar nedeniyle Ruanda'yı ‘bölgeyi savaşa sürüklemekle’ suçluyor

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden askerler Burundi'nin Gatumba köyüne geldi. (Reuters)
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden askerler Burundi'nin Gatumba köyüne geldi. (Reuters)
TT

Washington, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki olaylar nedeniyle Ruanda'yı ‘bölgeyi savaşa sürüklemekle’ suçluyor

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden askerler Burundi'nin Gatumba köyüne geldi. (Reuters)
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden askerler Burundi'nin Gatumba köyüne geldi. (Reuters)

ABD dün, Ruanda’nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki çatışmaya müdahil olmasını kınadı. Ruanda’ya yönelik eleştiriler, silahlı 23 Mart Hareketi’nin (M23) bölgede yeni bir saldırı başlatmasının ardından geldi. Söz konusu saldırı, Kinşasa ve Kigali’nin Washington’da birkaç gün önce imzaladığı anlaşmanın akabinde gerçekleşyor.

ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Mike Waltz, BM Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı açıklamada, “Son haftalarda Başkan Trump’ın himayesinde ilerleme kaydedilmesi gerekirken, Ruanda bölgeyi daha fazla istikrarsızlığa ve savaşa sürüklüyor” dedi.

4 Aralık’ta Washington’da Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Ruanda arasında Başkan Trump’ın himayesinde imzalanan barış anlaşmasının ardından Waltz, şiddetin yeniden başlamasından dolayı ülkesinin son derece endişeli olduğunu vurguladı. Waltz, Ruanda’nın Kongo’nun doğusunda meydana gelen gelişmelerdeki rolünün boyutunu da sert bir şekilde eleştirdi.

ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Mike Waltz, BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında (Reuters) ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Mike Waltz, BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında (Reuters)

Waltz, Ruanda’nın M23 hareketine maddi, lojistik ve eğitim desteği sağladığını ve 1 Aralık’tan itibaren yaklaşık 5 ila 7 bin Ruandalı askerle Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde M23’ün yanında savaştığını açıkladı. Waltz, söz konusu sayının saldırının ilerleyişine bağlı olarak artabileceğine de işaret etti.

Waltz ayrıca, “Son aylarda Ruanda, M23’ü desteklemek için Kuzey ve Güney Kivu bölgelerine çok sayıda kara-hava füzesi ve diğer gelişmiş ağır silahlar yerleştirdi” dedi. Waltz, M23 ve Ruanda’nın intihar dronları ve topçu kullanımını artırdığına dair güvenilir bilgiler bulunduğunu ve bu kapsamda Burundi’ye de saldırılar düzenlendiğini vurguladı.

M23 hareketi, ocak ayında Goma ve şubat ayında Bukavu kentlerini ele geçirmişti. Waltz, Ruanda’nın desteğiyle M23’ün, aralık başında ülkenin doğusundaki Güney Kivu eyaletinde, Burundi sınırı boyunca yeni bir saldırı başlattığını belirtti.

M23 çarşamba günü, yüz binlerce nüfusa sahip Uvira kentini ele geçirdi. Bu kontrol, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile Burundi arasındaki kara sınırını da M23’ün denetimine soktu; bu durum, Kinşasa’nın Bujumbura üzerinden sağladığı askeri desteği de kesmiş oldu.

Bu gelişmeler ışığında, BM Genel Sekreteri’nin Barış Operasyonlarından Sorumlu Yardımcısı Jean Pierre Lacroix, yeni saldırının “bölgesel bir patlamanın hayaletini uyandırdığını ve sonuçlarının tahmin edilemez olduğunu” belirterek, çatışmanın daha da genişleme riski konusunda ciddi endişe duyduğunu ifade etti.

Meşru müdafaa hakkı

Lacroix, komşu ülkelerden gelen silahlı güçlerin ve grupların doğrudan veya dolaylı müdahalesi ile sınırları aşan göçmen ve savaşçı hareketlerinin, bölgesel bir patlama riskini büyük ölçüde artırdığını belirtti. Lacroix ayrıca, M23’ün daha fazla alanı kontrol etmesi ve paralel yönetimler kurmasının, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin kademeli olarak çözülmesine yol açabileceği konusunda endişelerini dile getirdi.

BM Güvenlik Konseyi’nde birçok üye ülke bölgesel gerilimi artırma endişesi dile getirirken, Burundi’nin BM Daimî Temsilcisi Zephyrin Maniratanga, ülkesinin ‘meşru müdafaa hakkını saklı tuttuğunu’ belirtti ve Ruanda’yı topraklarını bombalamakla suçladı.

Maniratanga, “Bu sorumsuz saldırılar devam ederse, iki ülke arasında doğrudan bir çatışmayı önlemek zor hale gelecek” dedi.

Buna karşın Ruanda’nın BM Daimî Temsilcisi Martin Ngoga, ülkesinin Burundi ile savaş niyetinde olmadığını vurguladı ve hem Bujumbura’yı hem Kinşasa’yı ateşkesi ihlal etmekle suçladı.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Therese Kayikwamba ise BM Güvenlik Konseyi’nin ‘somut önlemler almamasını’ eleştirdi.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki Kuzey Kivu eyaletinin Goma kentinde 23 Mart Hareketi (M23) üyeleri (Reuters)Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki Kuzey Kivu eyaletinin Goma kentinde 23 Mart Hareketi (M23) üyeleri (Reuters)

Kayikwamba şubat ayında BM Güvenlik Konseyi’nin Ruanda güçlerinin geri çekilmesini ve ateşkese uymasını talep eden kararına rağmen ‘yeni bir kentin düştüğünü, paralel bir yönetimin güçlendiğini, binlerce ailenin yerinden edildiğini ve bazı ailelerin ise öldürülme, tecavüz ve yıldırmaya maruz kaldığını’ belirtti. Kayikwamba, Ruanda’ya yaptırımlar uygulanması çağrısını da yineledi.

Fransa'nın BM Daimî Temsilcisi Jerome Bonnafont ise BM Güvenlik Konseyi üyesi ülkelere, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki BM barışı koruma gücünün ‘özellikle ateşkesin denetlenmesi dahil olmak üzere tüm barış çabalarını desteklemesini sağlayacak’ bir karar tasarısı önerdiğini açıkladı.


İngiliz yaptırımları Hemedti'nin kardeşini ve Hızlı Destek Kuvvetleri liderlerini hedef aldı

Hızlı Destek Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Abdul Rahim Dagalo (ortada), geçen şubat ayında Nairobi'de "Kurucu İttifak"ın kurulması için yapılan toplantılar sırasında (AP)
Hızlı Destek Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Abdul Rahim Dagalo (ortada), geçen şubat ayında Nairobi'de "Kurucu İttifak"ın kurulması için yapılan toplantılar sırasında (AP)
TT

İngiliz yaptırımları Hemedti'nin kardeşini ve Hızlı Destek Kuvvetleri liderlerini hedef aldı

Hızlı Destek Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Abdul Rahim Dagalo (ortada), geçen şubat ayında Nairobi'de "Kurucu İttifak"ın kurulması için yapılan toplantılar sırasında (AP)
Hızlı Destek Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Abdul Rahim Dagalo (ortada), geçen şubat ayında Nairobi'de "Kurucu İttifak"ın kurulması için yapılan toplantılar sırasında (AP)

Birleşik Krallık dün, Sudan'daki savaş sırasında "zulüm" işledikleri gerekçesiyle, aralarında birliğin ikinci komutanı Mohamed Hamdan Dagalo'nun ("Hemedti" olarak bilinen) kardeşi Abdul Rahim Dagalo'nun da bulunduğu Sudan'daki Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) dört liderine yaptırım uyguladığını duyurdu.

Yapılan açıklamada, İngiliz Dışişleri Bakanı Yvette Cooper'ın şu sözlerine yer verildi: "Uygulanan yaptırımlar, elleri kana bulaşmış olanları doğrudan hedef alıyor." Cooper ayrıca "Kitlesel infazlardan ve açlıktan, tecavüzün sistematik ve kasıtlı olarak bir savaş silahı olarak kullanılmasına kadar uzanan bu iğrenç suçların ezici kanıtları cezasız kalmayacak" ifadelerini kullandı.

Cooper, “İşlenen vahşetler o kadar korkunç ki, dünyanın vicdanında bir yara izi bırakıyor… ve halkı terörize etme, korku ve şiddet yoluyla kontrol kurma yönünde kasıtlı bir stratejinin parçası” dedi.

Avrupa Birliği de kasım ayında Abdul Rahim Dagalo'ya yaptırımlar uyguladı.Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Yaptırım uygulanan liderler, mal varlıkları dondurulması ve seyahat yasağıyla karşı karşıya kalıyor.


Moskova, Sudan'daki çatışmayı sona erdirmek için arabuluculuk teklifinde bulundu

Sudan'ın Güney Kordofan bölgesindeki Heglig petrol sahası (Arşiv- Reuters)
Sudan'ın Güney Kordofan bölgesindeki Heglig petrol sahası (Arşiv- Reuters)
TT

Moskova, Sudan'daki çatışmayı sona erdirmek için arabuluculuk teklifinde bulundu

Sudan'ın Güney Kordofan bölgesindeki Heglig petrol sahası (Arşiv- Reuters)
Sudan'ın Güney Kordofan bölgesindeki Heglig petrol sahası (Arşiv- Reuters)

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Sudan'daki devam eden çatışmayı sona erdirmek için siyasi bir süreci ilerletmek amacıyla ülkesinin arabuluculuğunu teklif etti. Moskova'daki büyükelçilerle yaptığı görüşmede, Sudan hükümeti kabul ederse Rusya'nın "pratik çözümler arayışını kolaylaştırmaya" hazır olduğunu belirtirken, aynı zamanda "çatışmanın herhangi bir tarafını kınamaya son verilmesi ve siyasi diyaloğu teşvik etme çabalarının gösterilmesi" çağrısında bulundu.

Öte yandan, Güney Sudanlı yetkililer, Hızlı Destek Kuvvetlerinin (HDK) geçen pazartesi günü bölgenin kontrolünü ele geçirmesinin ardından, iki ülke arasındaki sınır bölgesinde bulunan Heglig petrol sahasının güvenliğini sağlamak için Sudan'daki çatışmanın iki tarafıyla bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Anlaşmaya, Güney Sudan Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit'in Sudan ordu komutanı Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri komutanı Muhammed Hamdan Dagalo (Hemedti) ile yaptığı görüşmeler sonucunda ulaşıldı.Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre anlaşma, Heglig petrol sahasının birincil güvenlik sorumluluğunu Güney Sudan silahlı kuvvetlerine veriyor ve sahayı kontrol eden HDK çevredeki bölgelere çekilecek.

Heglig, Sudan'ın en büyük petrol sahası, aynı zamanda da Güney Sudan'ın petrol ihracatının işlenmesi için ana tesistir ve Juba hükümetinin tüm gelirlerinin neredeyse tek kaynağıdır.