5 dava, onlarca suçlama: Trump'ın Beyaz Saray yürüyüşü yargı engeline mi takılacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, hakkındaki davalardan birinde hakim karşısına çıktı

Eski ABD Başkanı Donald Trump, kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddediyor (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddediyor (Reuters)
TT

5 dava, onlarca suçlama: Trump'ın Beyaz Saray yürüyüşü yargı engeline mi takılacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddediyor (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddediyor (Reuters)

Barış Kaygusuz

Eski ABD Başkanı Donald Trump, hakkında açılan davalardan birinin ilk duruşması için New York'ta hakim karşısına çıktı.

Trump ve iki oğlunun da aralarında bulunduğu sanıklar, geçen yıl New York Başsavcısı Letitia James tarafından hazırlanan dosyada ellerinde tuttukları varlıkların değerini şişirerek usulsüz şekilde kredi ve sigorta anlaşmaları elde etmekle suçlanıyor.

Davaya bakan yargıç Arthur F. Engoron, geçen hafta Trump ve diğer sanıkların dolandırıcılıktan sorumlu olduğuna hükmetmiş ve Trump'ın varlıklarının listelendiği yıllık mali raporların usulsüzlüklerle dolu olduğuna karar vermişti.

Engoron ayrıca, New York'ta faaliyet gösteren bazı Trump şirketlerinin ruhsatlarının iptal edilmesine karar vermiş ve bu şirketlerin feshinin yönetilmesi için bir kayyum atanmasına hükmetmişti.

New York'ta dün başlayan dava sürecindeyse Trump ve oğulları Donald Jr. ve Eric'in usulsüzlüklerle ilgili ceza ödeyip ödemeyeceklerine karar verilecek.

Savcı James, eski ABD Başkanı ve oğullarının 250 milyon dolar ceza ödemesini ve New York'ta iş yapmalarının yasaklanmasını istiyor.

Savcılık ayrıca Trump'ın eyaletteki bankalardan 5 yıl boyunca kredi almasının ve New York'ta mülk edinmesinin yasaklanmasını talep ediyor.

Dosya bir ceza yargılamasına konu olmadığı için duruşmalarda jüri yer almıyor ve Yargıç Engoron davadan çıkacak kararın tek sorumlusu konumunda. Ancak yine aynı gerekçeyle sanıklar hakkında hapis cezası verilmesi de mümkün değil. 

Trump, davanın yargıcını hedef aldı

New York mahkemesinde görülen davanın ilk duruşmasına katılan Donald Trump, hakkındaki suçlamaların siyasi olduğunu belirtirken, davanın yargıcı Arthur F. Engoron'u hedef aldı.

Duruşma salonuna girmeden önce bir açıklama yapan eski ABD Başkanı, davanın Demokrat hakim ve savcısının seçimlere müdahale etme çabası içinde olduğunu ve yargılanmaları gerektiğini savundu.

Duruşmada iddia makamı, Trump'ın servetini olduğundan fazla göstermek için Trump Tower ve 40 Wall Street gibi mülklerinin değerinin rasgele şekilde belirlediğini öne sürerken, Trump'ın savunma ekibiyse emlak sektöründe değişken fiyatların bir standart olduğu yönünde savunma yaptı.

Trump, Amerikan yargısına karşı: Eski ABD lideri hangi davada, neyle suçlanıyor?

2024'te yapılacak seçimlerle Oval Ofis'e dönmenin yollarını arayan Donald Trump'ın yargılandığı tek dosya New York'taki dolandırıcılık davası değil.

Seçimlere yaklaşık bir yıl süre kalmışken, eski ABD başkanı hakkında 4 farklı iddianame hazırlandı.

Hukukçular, ülkenin birçok yerinde hakkında soruşturmalar yürütülen Trump hakkında açılan ceza davalarının hapis cezalarıyla sonuçlanabileceğine dikkat çekiyor.

Trump duruşma salonuna girmeden gazetecilere yaptığı açıklamada dava sürecinin başkanlık kampanyasını yok etmek için tasarlandığını söyledi
Trump duruşma salonuna girmeden gazetecilere yaptığı açıklamada dava sürecinin başkanlık kampanyasını yok etmek için tasarlandığını söyledi

Gizli Belge Davası: Trump hakkında açılan en ciddi davalardan biri, eski ABD liderinin "çok gizli" ibareli bazı belgeleri Florida'daki malikanesine taşıdığı suçlamalarıyla ilgili.

Haziranda iddianamesi hazırlanan bu davada Trump'a 40 ayrı suçlama yöneltilmiş durumda ve bunlardan en ciddisi için 20 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.

Trump'a yöneltilen suçlamalardan 32'si ulusal savunma bilgilerini alıkoymakla, 5'i gizli belgeleri saklamakla, biri yalan beyanda bulunmakla ve sonradan iddianameye eklenen ikisiyse belgelerin saklandığı Florida'daki konutun kamera görüntülerini sildirmekle bağlantılı.

Davada Trump'ın yanı sıra, vale Walt Nauta ve konut temsilcisi Carlos De Oliveira da yargılanıyor.

Davanın ilk duruşması için verilen tarihse 20 Mayıs 2024. Bu tarih, Cumhuriyetçilerin başkan adayının belli olmasından sonra gizli belge davasının başlaması anlamına geliyor.

Seçimlere Müdahale Davası: 2020'deki seçimler ve ardından 6 Ocak 2021'de gerçekleşen Kongre baskınını konu alan davanın iddianamesi geçen ağustosta hazırlandı.

Trump, bu dosyada Amerikan hükümetini aldatmak ve resmi süreçlerin işlemesini engellemek için komplo kurmakla suçlanıyor. Trump'ın destekçilerine seçimleri kazandığına dair yalan söylediği ve resmi sonuçları değiştirmek için Kongre'yi ikna etmeye çalıştığı yönündeki iddialar da dava dosyasında yer alıyor.

Dosyada ayrıca Trump'ın 6 Ocak 2021'deki Kongre baskınında yaşanan olayları yönlendirdiği iddiası da yer alıyor.

Trump, Cumhuriyetçiler'den aldığı yüzde 60'a yakın destekle başkan adayı olmaya en yakın isim (Reuters)
Trump, Cumhuriyetçiler'den aldığı yüzde 60'a yakın destekle başkan adayı olmaya en yakın isim (Reuters)

İddianamenin açıklandığı dönemde hakkındaki suçlamaları reddeden Trump, davanın neden olaylardan iki buçuk yıl sonra açıldığı sorusunu gündeme taşımıştı.

Davanın ilk duruşmasının Washington'daki bir federal mahkemede 4 Mart 2024'te görülmesi planlanıyor.

Sus Payı Davası: Martta New York mahkemesi tarafından iddianamesi açıklanan dava Trump'ı cezai kovuşturmayla karşı karşıya kalan ilk eski ABD Başkanı yapmıştı.

Dava, Trump'ın 2016'daki seçimler öncesinde, porno yıldızı Stormy Daniels'le ilişkilerini gizlemek için sus payı ödemesi yaptığı iddiaları etrafında şekilleniyor. 

Trump'ın Daniels'a yapılan ödemeler için avukatı Michael Cohen'e bazı çekler yazmasını evrakta sahtecilik olarak değerlendiren iddia makamı, Trump'a 34 farklı suçlama yöneltmişti. 

Davanın duruşmasının 4 Ocak'ta, Cumhuriyetçilerin aday belirleme süreci başlamadan önce görülmesi bekleniyor.

Georgia Seçim Davası: Donald Trump'ın aralarında eski New York Belediye Başkanı Rudy Giuliani ve eski Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Mark Meadows'un da olduğu 18 isimle birlikte yargınlandığı dava, 2020'de seçimlerinde Georgia eyaletindeki sonuçları değiştirme çabalarına odaklanıyor.

İddianamede, Trump ve bağlantılı kişilerin Georgia'nın Cumhuriyetçi eyalet sekreterine seçimi kendilerine kazandırmaları için telkinde bulunduğu yönünde iddialar yer alıyor. Ayrıca, Georgia milletvekillerin seçim sonuçlarını dikkate almadan Trump yanlısı bir Seçiciler Kurulu delegesi atanması için baskı yapıldığı suçlaması da dava dosyasına giren detaylardan biri.

Dosyada sanık konumunda bulunan 19 kişiden biri geçen cuma suçunu kabul ederek, savcılıkla işbirliği yapma kararı aldı ve ifade vermeyi kabul etti. Diğer 18 sanıksa üzerlerine atılı suçlamaları reddediyor.

Trump, hakkındaki "sus payı" davasının ön duruşmasına video konferans yoluyla katılmıştı (Reuters)
Trump, hakkındaki "sus payı" davasının ön duruşmasına video konferans yoluyla katılmıştı (Reuters)

Davanın ilk duruşması için henüz bir tarih belirlenmiş değil.

Davalar Trump'ın Beyaz Saray yolunu kapatabilir mi?

ABD'de yaklaşan 2024 seçimleri öncesinde, Cumhuriyetçilerin adayı olmak için favori konumda bulunan Donald Trump'ın başkan olmak için önünde yasal bir engel yok.

Zira Amerikan yasalarına göre, herhangi bir suçlamadan dolayı hüküm giymek aday olmaya ve başkan seçilmeye engel değil.

Ancak Trump'ın hakkındaki suçlamalardan hüküm giyerek cezaevine girmesi durumunda, görevini buradan yürütüp yürütemeyeceği konusunda soru işaretleri mevcut.

ABD'li birçok hukukçu Trump'ın başkan seçilmesi durumunda hakkındaki cezaları da affetme yetkisine kavuşacağı konusunda görüş bildiriyor. Ancak böyle bir durumun daha önce yaşanmamış olması, konunun Yüksek Mahkeme'ye taşınmasını neredeyse kesin kılıyor.

Ancak olayın bir de siyasi boyutu var. Trump hakkında peş peşe açılan davalar, eski ABD liderinin takipçilerinden aldığı desteği artırıyor. Destekçilerinin önemli bir bölümü Trump'ın adil olmayan bir şekilde, siyasi amaçlarla yargılandığını savunuyor.

Independent Türkçe



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.