Colorado Yüksek Mahkemesi'nin "Trump seçime giremez" kararı ne anlama geliyor?

İsyan ve başkaldırı maddesi tarihte ilk kez başkan adayı için uygulandı

Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
TT

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin "Trump seçime giremez" kararı ne anlama geliyor?

Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)

ABD'de Colorado Yüksek Mahkemesi, Cumhuriyetçilerin başkan adayı olmasına kesin gözüyle bakılan Donald Trump'ın oy pusulalarında yer alamayacağına hükmetti.

Üçe karşı 4 oyla Trump'ın Colorado'da seçime giremeyeceğine karar veren mahkeme, buna gerekçe olarak eski ABD liderinin "isyan ve başkaldırı" suçu işlemiş olmasını gösterdi.

Daha önce eyaletteki bir alt mahkeme, 6 Ocak 2021'deki Kongre baskınında Trump'ın eylemlerinin "başkaldırı" anlamına geldiğine hükmetmiş ancak ilgili maddenin başkanlara uygulanamayacağını gerekçe göstererek Trump'ın seçime katılmasını engelleyecek bir karar almamıştı.

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin aldığı kararda Trump lehine oy kullanan üç yargıç, kararın sanık hakkında yeterli hukuki süreç yürütülmeden en temel haklardan birinden mahrum bırakılması anlamına geldiğini savundu.

ABD'de şok etkisi yaratan kararın dayanak gösterildiği "isyan ve başkaldırı" maddesi, Amerikan İç Savaşı'nın ardından anayasaya eklenen ve daha önce nadiren uygulanmış bir yasa.

ABD tarihinde ilk kez anayasanın söz konusu "başkaldırı ve isyan" maddesi, bir başkan aday adayının yarışa giremeyeceğine ilişkin bir gerekçe olarak kullanıldı.

Söz konusu fıkra, "bir federal veya eyalet yetkilisinin devlete karşı kalkışma veya ayaklanmaya katılamayacağını ve devletin düşmanlarına yardım ve rahatlık sağlayamayacağını” belirtiyor.

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin aldığı kararın, ABD Yüksek Mahkemesi'nde incelenmesi ve burada son hükmün verilmesi bekleniyor.

Trump kararla ilgili ne dedi?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, konuyla ilgili henüz bir yorum yapmazken, Trump'ın seçim kampanyası ekibi mahkeme kararının demokratik olmadığını savundu.

Kampanya sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, "Colorado Yüksek Mahkemesi tamamen kusurlu bir karar verdi. Dosyayı hızlı bir şekilde ABD Yüksek Mahkemesi'ne taşıyacağız" dendi.

Sosyal medyaya yansıyan ilk değerlendirmelerde Cumhuriyetçiler, bu kararın Trump'a siyasi olarak yarayacağına dikkat çekerken, Demokrat eğilimlilerse 6 Ocak Kongre baskını dolayısıyla Trump'ın bu tür bir cezayı hak ettiği yorumunu yaptı.

Karar başkanlık seçimlerini nasıl etkileyecek?

Colorado'daki mahkemenin verdiği karar, ABD Yüksek Mahkemesi tarafından onaylanmadan geçerli olmayacak. 

Yüksek Mahkeme'de de üçü Trump başkanlığı döneminde atanmış, muhafazakar yargıçların çoğunlukta olduğu bir dağılım olduğu biliniyor.

Buna rağmen Colorado Yüksek Mahkemesi'nin kararı onaylansa bile, hükmün Kasım 2024'te yapılacak başkanlık seçimlerinin sonuçlarına doğrudan etki etme ihtimali düşük.

Zira ABD'de seçimi kazanacak ismin 270 seçmen delegesinin oyunu alması gerekiyor. Colorado eyaletininse 9 delegesi bulunuyor. 

Zaten Demokrat eğilimli bir eyalet olan Colorado'da, Trump'ın seçimi kazanması beklenmiyordu. Bir önceki seçimlerde Biden, eyaleti 13 puan farkla kazanmayı başarmıştı.

Ancak rekabetin daha yoğun olduğu eyaletlerde de benzer kararların çıkması, Trump'ın kazanma şansını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu durumda da Colorado'da alınan kararın diğer eyaletler için herhangi bir bağlayıcılığı bulunmuyor.

Daha önce seçmenler ve hak grupları, 12 eyalette Trump'ın oy pusulalarından çıkarılması için dava açmıştı. Ancak bu davalardan en az 7'si reddedildi.

Michigan, New Hampshire ve Florida'da açılan davalar usül ve yetkisizlik gibi gerekçelerle düşürülürken, bazı kararlarda mahkemelerin bir adayı tek taraflı olarak oy pusulasından çıkarma yetkisi bulunmadığı kaydedilmişti.

Independent Türkçe



Musk'ın DOGE'undaki üst düzey bir yetkili, ırkçı paylaşımları ortaya çıkınca istifa etti

Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
TT

Musk'ın DOGE'undaki üst düzey bir yetkili, ırkçı paylaşımları ortaya çıkınca istifa etti

Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)

Elon Musk'ın Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (Department of Government Efficiency/DOGE) ABD Hazinesi'nin hassas ödeme sistemine erişim izni verilen iki çalışanından biri, 1964 Medeni Haklar Yasası'nın feshi ve öjeninin savunulduğu paylaşımların da yer aldığı ırkçı sosyal medya paylaşımı geçmişi Beyaz Saray'a sorulduktan sonra görevinden ayrıldı.

Wall Street Journal (WSJ) dünyanın en zengin adamı tarafından devlet hizmetine atanan 25 yaşındaki programcı Marko Elez'in, Elon Musk'ın sosyal medya sitesi X'te "öjenik göç politikasını" desteklemenin de aralarında yer aldığı ırkçı açıklamalarda bulunduğu paylaşımları barındıran bir profile sahip olduğunu perşembe günü bildirdi. Öjeni, insan ırkının genetik olarak "iyileştirilmesi" amacıyla seçici üreme yöntemlerini savunmayı tanımlayan, ancak bilimsel ve etik açıdan büyük tartışmalara neden olan bir kavramdır.

WSJ'nin incelediği, eylüle ait bir gönderide Elez'in "Bana dünyaları verseniz etnisitem dışında biriyle evlenmem" dediği bildirildi.

Aynı ay yayımlanan başka bir gönderi, Silikon Vadisi'nin teknoloji sektöründe çok sayıda Hintli göçmenin çalışmasına işaretle X'teki kullanıcıları "Hint nefretini normalleştirmeye" teşvik etti.

Beyaz Saray'a paylaşımlar sorulduktan sonra basın sözcüsü Karoline Leavitt, Elez'in devlet hizmetinden ayrıldığını açıkladı.

WSJ'nin haberine göre, @nullllptr adresli X hesabının arşivine bakıldığında teknoloji sektöründeki Hintli çalışanlara karşı güçlü bir antipati görüldü. Aralık 2024'teki bir gönderide Elez, ABD'deki H1B vizesi alan Hintli işçiler hakkında söz vererek "Geri dönecekler, endişelenmeyin çocuklar" demiş.

WSJ'nin bulduğu bir başka gönderi, İsrail'in Hamas'a açtığı savaşın her iki tarafına yönelik horgörüyü gözler önüne serdi. Elez, "Hem Gazze hem de İsrail yeryüzünden silinse hiç dert etmem" diye yazmış.

DOGE, geçen yılki başkanlık seçimlerinde Trump'ın seçilmesi için yüz milyonlarca dolar bağışlayan Musk'ın etkisi nedeniyle Başkan Donald Trump'ın ikinci döneminde devasa bir güç ele geçirdi.

Reuters, DOGE çalışanlarının Personel Yönetimi Ofisi'nin (OPM) genel merkezine el koyduğunu, personeli bilgisayar sisteminden çıkardığını ve işçilerin sahada uyuyabilmesi için kanepeleri 5. kata taşıdığını bildiriyor.

Federal çalışanlara, hiçbir sorumlulukları olmadan 6 ay maaş almaları karşılığında devlet hizmetini bırakacakları "ertelenmiş bir istifa" programı sunmak için OPM sistemlerine erişimi kullandılar.

Bir federal yargıç, gönüllü istifa ya da emeklilik karşılığında mali teşvik programını pazartesi günü yapılacak duruşmaya kadar durdurdu.

Independent Türkçe