Colorado Yüksek Mahkemesi'nin "Trump seçime giremez" kararı ne anlama geliyor?

İsyan ve başkaldırı maddesi tarihte ilk kez başkan adayı için uygulandı

Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
TT

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin "Trump seçime giremez" kararı ne anlama geliyor?

Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)
Donald Trump, 4 yıllık başkanlığının ardından 2020'deki seçimleri Joe Biden'a kaybetmişti (Reuters)

ABD'de Colorado Yüksek Mahkemesi, Cumhuriyetçilerin başkan adayı olmasına kesin gözüyle bakılan Donald Trump'ın oy pusulalarında yer alamayacağına hükmetti.

Üçe karşı 4 oyla Trump'ın Colorado'da seçime giremeyeceğine karar veren mahkeme, buna gerekçe olarak eski ABD liderinin "isyan ve başkaldırı" suçu işlemiş olmasını gösterdi.

Daha önce eyaletteki bir alt mahkeme, 6 Ocak 2021'deki Kongre baskınında Trump'ın eylemlerinin "başkaldırı" anlamına geldiğine hükmetmiş ancak ilgili maddenin başkanlara uygulanamayacağını gerekçe göstererek Trump'ın seçime katılmasını engelleyecek bir karar almamıştı.

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin aldığı kararda Trump lehine oy kullanan üç yargıç, kararın sanık hakkında yeterli hukuki süreç yürütülmeden en temel haklardan birinden mahrum bırakılması anlamına geldiğini savundu.

ABD'de şok etkisi yaratan kararın dayanak gösterildiği "isyan ve başkaldırı" maddesi, Amerikan İç Savaşı'nın ardından anayasaya eklenen ve daha önce nadiren uygulanmış bir yasa.

ABD tarihinde ilk kez anayasanın söz konusu "başkaldırı ve isyan" maddesi, bir başkan aday adayının yarışa giremeyeceğine ilişkin bir gerekçe olarak kullanıldı.

Söz konusu fıkra, "bir federal veya eyalet yetkilisinin devlete karşı kalkışma veya ayaklanmaya katılamayacağını ve devletin düşmanlarına yardım ve rahatlık sağlayamayacağını” belirtiyor.

Colorado Yüksek Mahkemesi'nin aldığı kararın, ABD Yüksek Mahkemesi'nde incelenmesi ve burada son hükmün verilmesi bekleniyor.

Trump kararla ilgili ne dedi?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, konuyla ilgili henüz bir yorum yapmazken, Trump'ın seçim kampanyası ekibi mahkeme kararının demokratik olmadığını savundu.

Kampanya sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, "Colorado Yüksek Mahkemesi tamamen kusurlu bir karar verdi. Dosyayı hızlı bir şekilde ABD Yüksek Mahkemesi'ne taşıyacağız" dendi.

Sosyal medyaya yansıyan ilk değerlendirmelerde Cumhuriyetçiler, bu kararın Trump'a siyasi olarak yarayacağına dikkat çekerken, Demokrat eğilimlilerse 6 Ocak Kongre baskını dolayısıyla Trump'ın bu tür bir cezayı hak ettiği yorumunu yaptı.

Karar başkanlık seçimlerini nasıl etkileyecek?

Colorado'daki mahkemenin verdiği karar, ABD Yüksek Mahkemesi tarafından onaylanmadan geçerli olmayacak. 

Yüksek Mahkeme'de de üçü Trump başkanlığı döneminde atanmış, muhafazakar yargıçların çoğunlukta olduğu bir dağılım olduğu biliniyor.

Buna rağmen Colorado Yüksek Mahkemesi'nin kararı onaylansa bile, hükmün Kasım 2024'te yapılacak başkanlık seçimlerinin sonuçlarına doğrudan etki etme ihtimali düşük.

Zira ABD'de seçimi kazanacak ismin 270 seçmen delegesinin oyunu alması gerekiyor. Colorado eyaletininse 9 delegesi bulunuyor. 

Zaten Demokrat eğilimli bir eyalet olan Colorado'da, Trump'ın seçimi kazanması beklenmiyordu. Bir önceki seçimlerde Biden, eyaleti 13 puan farkla kazanmayı başarmıştı.

Ancak rekabetin daha yoğun olduğu eyaletlerde de benzer kararların çıkması, Trump'ın kazanma şansını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu durumda da Colorado'da alınan kararın diğer eyaletler için herhangi bir bağlayıcılığı bulunmuyor.

Daha önce seçmenler ve hak grupları, 12 eyalette Trump'ın oy pusulalarından çıkarılması için dava açmıştı. Ancak bu davalardan en az 7'si reddedildi.

Michigan, New Hampshire ve Florida'da açılan davalar usül ve yetkisizlik gibi gerekçelerle düşürülürken, bazı kararlarda mahkemelerin bir adayı tek taraflı olarak oy pusulasından çıkarma yetkisi bulunmadığı kaydedilmişti.

Independent Türkçe



Blinken, Netanyahu ile ‘gergin’ olması beklenen bir görüşme yapmak üzere İsrail’e gitti

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (DPA)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (DPA)
TT

Blinken, Netanyahu ile ‘gergin’ olması beklenen bir görüşme yapmak üzere İsrail’e gitti

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (DPA)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (DPA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Başbakan Binyamin Netanyahu ile Gazze Şeridi’nde devam eden savaşa ilişkin ‘gergin’ olması beklenen bir toplantı yapmak üzere bugün İsrail’e gitti.

Ortadoğu’ya yönelik altıncı turunun son ayağı için Mısır’dan İsrail’e gelen Blinken’in, Gazze Şeridi’ne giren insani yardımın acilen artırılması gerektiğini vurgulaması ve İsrail’i Refah’ı işgal etmekten kaçınmaya çağırması bekleniyor.

Bu arada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK), ABD’nin sunduğu, savaşın harap ettiği bölgede ‘derhal ateşkes’ çağrısında bulunan karar tasarısını oylaması planlanıyor.

Gazze Şeridi’ndeki en büyük hastane olan Şifa Tıp Kompleksi ve çevresi de dahil olmak üzere İsrail’in saldırıları devam ediyor.

İsrail ordusu, Pazartesi gününden bu yana kompleks ve çevresinde yaşanan çatışmalarda 140’tan fazla Filistinli ‘militanın’ öldürüldüğünü duyurdu.

Ordu sözcüsü Daniel Hagari dün akşam yaptığı açıklamada, “Şifa Tıp Kompleksi’ndeki operasyon devam ediyor. Bu, savaşın başlangıcından bu yana en fazla sayıda teröristi yakaladığımız bir operasyondur” dedi.

Blinken, savaşın başlamasından beş buçuk ay sonra, Gazze’de ateşkes sağlanmasına yönelik müzakerelerde ‘yakınlaşma’ olduğunu söyledi.

ABD’nin BM Misyonu Sözcüsü Nate Evans dün yaptığı açıklamada, ABD’nin Gazze Şeridi’nde ateşkes çağrısında bulunan karar tasarısının Cuma günü (bugün) BMGK’da oylamaya sunulacağını bildirdi.

Evans, “ABD son birkaç haftadır konsey üyeleriyle birlikte, rehinelerin serbest bırakılmasını sağlayacak ve insani yardımların artmasına yardımcı olacak bir rehine anlaşmasının bir parçası olarak Gazze’de acil bir ateşkes sağlamayı hedefleyen devam eden diplomatik çabaları destekleyecek bir karar üzerinde ciddi bir şekilde çalışmaktadır” ifadelerini de kullandı.

AFP tarafından görülen karar tasarısında, her iki taraftaki sivilleri korumak ve Gazze’ye temel insani yardımların ulaştırılmasına olanak sağlamak için acil ve kalıcı bir ateşkese ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.