Trump, Cumhuriyetçilerin bir kuşağını nasıl tamamen yuttu?

Eski başkan Iowa'yı kazanarak, Maga hareketinin potansiyel varislerini bilfiil saf dışı bırakmış olacak

Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump, Cumhuriyetçilerin bir kuşağını nasıl tamamen yuttu?

Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

Eric Garcia 

Donald Trump, Kasım 2022'de bir dönem daha başkanlığa aday olacağını açıklar açıklamaz Cumhuriyetçilerin önseçimi sona erdi. Geri kalan her şey, bağışçıların, Cumhuriyetçi danışmanların ve basının, soyadı "Trump" olmayan herhangi birinin ABD Başkanı Joe Biden'a karşı yarışmak için gerçek bir şansı varmış gibi davrandığı bir tiyatro provasından ibaretti.

Ancak Florida Senatörü Marco Rubio'nun pazar günü, pazartesi akşamı yapılacak Iowa parti içi seçimi öncesinde verdiği destek, Trump'ın üstünlüğünün altını çizer gibiydi. Balık hafızalılar için, Trump bir keresinde Rubio'ya "Küçük Marco" adını takmış ve Barack Obama'nın Ulusa Sesleniş konuşmasına verdiği yanıt sırasında su içtiği için onunla alay etmişti; Rubio ise Trump'ın ellerinin boyutuyla dalga geçmiş ve ona "dolandırıcı" demişti.

Rubio'nun ikiyüzlülüğü ve fırsatçılığı pek de sürpriz değil. Çok az Cumhuriyetçi, Florida senatörü kadar Trump'a destek verdi ancak Inside Washington'ın dostu James Hohmann'ın Washington Post'ta belirttiği gibi, bu destek mideye çifte yumruk anlamına geliyor: 2016'da Güney Carolina önseçiminden önce eyaletin o zamanki valisi Nikki Haley, Rubio'yu desteklemiş ve "Donald Trump çocuklarıma anaokulunda yapmamalarını öğrettiğim her şey" demişti; öte yandan bu, memleketinin valisi Ron DeSantis'e yönelik bir başka saygısızlık daha anlamına geliyor. (Rubio, soğukluğu ve dostluklar kurmaktan kaçınmasıyla bilinen DeSantis'in siyasetin temel bir kuralını göz ardı ettiğinin bir başka işareti: Dostlarınızı onlara ihtiyaç duymadan önce edinin).

Ancak Rubio'nun Trump'ın arkasında yer alma kararı, Trump'ın Cumhuriyetçi Parti'yi (GOP) nasıl tamamen fethettiğine ilişkin bir başka önemli noktanın da altını çiziyor: Trump, en azından bir Cumhuriyetçi neslin tamamını bilfiil saf dışı bıraktı.

Bu noktada, Barack Obama'nın 2008'deki tarihi zaferinin Demokrat Parti'nin eyalet bazında ve yerel düzeyde çöküşünü ve Çay Partisi'nin (vergilerin ve devlet harcamalarının düşürülmesini savunan Cumhuriyetçi Parti hareketi -çn.) yükselişini öncelediği eski bir haber. Ancak bu aynı zamanda çok sayıda Cumhuriyetçinin, kendilerini başkanlığa aday olmak için en iyi zamana fırlatması gereken seçimleri kazanması anlamına geliyordu.

Gerçekten de Trump, GOP adaylığı için yarıştığında rakiplerinin çoğu Ohio'nun o zamanki valisi John Kasich, Rubio, Teksas Senatörü Ted Cruz, Kentucky Senatörü Rand Paul ve o zamanki Louisiana Valisi Bobby Jindal gibi GOP'un parlak ışıklarıydı. Bu Cumhuriyetçilerin hepsi GOP'un nasıl ilerleyebileceğine ilişkin büyük bir vizyon sundu; Paul gençlere hitap edebilecek özgürlükçü bir marka önerdi; Cruz muhafazakarların 2008 ve 2012'de yeterince sağcı Cumhuriyetçileri aday göstermediklerini düşünmelerinin ardından sert bir muhafazakar yaklaşım sundu; Rubio vergi kredileri ve göçmenlik reformunda daha parlak bir vizyon benimsedi.

Trump teker teker onların umutlarını yok etti. Paul'e çirkin dedi, Kasich'i özensiz yemek yemekle suçladı ve Cruz'un babasını John F. Kennedy suikastına yardım etmekle suçladı. Trump daha sonra rakiplerini destekleyen tüm seçmenleri yuttu. Birçoğu muhtemelen 2016'da Trump'ın kaybedeceği ve sonunda onun arkasında durdukları için ödüllendirilecekleri varsayımıyla onu destekledi ya da arkasında durdu.

Elbette bu gerçekleşmedi. Bunun yerine Trump kazandı ve böylece partiye en az 4 yıl boyunca hakim olmayı garantiledi. Trump'ın zaferi aynı zamanda o dönem Temsilciler Meclisi Başkanı olan Paul Ryan ve Kevin McCarthy gibi gelecek vaat eden diğer isimlerin de Trump'ın hoşuna gidecek şekilde davranmak zorunda kalmalarını garantiledi.

Öte yandan, Josh Hawley ve J.D. Vance gibi GOP teşkilatının diğer altın çocukları, GOP merdivenlerini tırmanmayı ve senato yarışlarını kazanmayı umdukları için daha MAGA (Amerika'yı Yeniden Harika Yap) bir duruş benimsemek zorunda kalırken, Bob Corker ve Jeff Flake gibi Trump'ı daha fazla eleştiren diğer Cumhuriyetçiler Senato'dan ayrılacaktı. Ancak ironik bir şekilde, bu Cumhuriyetçiler Trump'la daha fazla uyum sağlayarak daha geniş bir kitleye hitap etme kabiliyetinden vazgeçmiş olacaklardı.

Eski bir başkan yardımcısının kızı olan Liz Cheney, Trump'ın azledilmesi yönünde oy kullanıp önseçimi kaybetmeden önce bir noktada Temsilciler Meclisi'nin ilk kadın Cumhuriyetçi başkanı olarak görülüyordu. Nebraska Senatörü Ben Sasse, 6 Ocak sebebiyle Trump'ın mahkum edilmesi yönünde oy kullandıktan sonra Florida Üniversitesi'nin başkanı olmak üzere Senato'dan ayrıldı.

Bunun en büyük nedeni Trump'ın tam hakimiyete olan inancı. GOP, kendisini devirebilecek potansiyel çıraklar bulunabilecek bir parti olamazdı. Aksine, yerine geçemeyecek itaatkar yardımcılara ihtiyacı vardı.

Bu gece Trump, Haley ve DeSantis'i tahttan indirerek GOP'u fethetme sürecini tamamlayacak. Trump, Haley'i kendi yönetimine katarak ve dış politikada yetkin olmamasına rağmen Birleşmiş Milletler nezdinde ABD Büyükelçisi olarak atayarak onu çoktan kontrol altına almıştı.

Bunu yaparak, GOP'un daha cazip bir versiyonunu sunan birini etkisiz hale getirdi: Sağlam muhafazakar referanslara sahip olmasına rağmen Demokratlara da hitap eden, Hintli Amerikalı göçmenlerin kızını. Trump'ın yükselişi aynı zamanda Senato'nun tek siyah Cumhuriyetçisi olan, GOP'un daha güneşli bir versiyonunu sunan ve siyahlara hitap edebilecek Tim Scott'ın adaylığını da engelledi.

Üstelik Kovid-19 salgını sırasında eyaletini hızla yeniden açmaktan, 6 haftadan sonra kürtajı yasaklamaya ve okullarda toplumsal cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimin nasıl öğretileceğini kısıtlamaya kadar muhafazakar bir politika istekleri listesi hazırlayan, Yale ve Harvard mezunu, genç ve sert muhafazakar DeSantis'ten hiç söz etmiyoruz. Trump'ın, DeSantis'in yanıt vermeyi reddettiği tekrarlanan hakaretleri onu zayıflattı.

Artık Trump, Cumhuriyetçilerin tek ulusal adayı olmaya hazırlanıyor. Aynı şekilde, salıncak eyaletler için fazla zehirli olan adayları desteklemesi, bu yıl kaybetmesi, ikinci dönemini tamamlaması ya da sonunda vefat etmesi halinde sahneden indiğinde başkanlık yarışlarını kazanabilecek çok az aday olduğu anlamına geliyor.

DeSantis, Trump'a GOP kulüp binasının anahtarlarını teslim ederek, diğer tüm Cumhuriyetçileri bilfiil dışarıda bıraktı.

Independent Türkçe



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.