Pakistan ile gerilim artarken Hindistan Keşmir'de militanların peşine düştü

Trump, Hindistan ve Pakistan'ın konuyu öyle ya da böyle çözeceğini söyledi

Pahalgam'daki ölümcül saldırının ardından Keşmir'in Srinagar kentinde Hint güvenlik personeli (Reuters)
Pahalgam'daki ölümcül saldırının ardından Keşmir'in Srinagar kentinde Hint güvenlik personeli (Reuters)
TT

Pakistan ile gerilim artarken Hindistan Keşmir'de militanların peşine düştü

Pahalgam'daki ölümcül saldırının ardından Keşmir'in Srinagar kentinde Hint güvenlik personeli (Reuters)
Pahalgam'daki ölümcül saldırının ardından Keşmir'in Srinagar kentinde Hint güvenlik personeli (Reuters)

Hint polisi ve ordusu dün Keşmir'in Hindistan kontrolündeki bölümünde evlerde ve ormanlarda militan aradı. Hindistan Ordu Komutanı, yaklaşık yirmi yıldır sivillere yönelik en büyük saldırıda 26 kişinin bir turistik bölgede öldürülmesinin ardından bölgedeki güvenliği gözden geçirdi.

Saldırı Hindistan'da öfke ve üzüntüye yol açarken, Yeni Delhi'nin iki ülkenin de üzerinde hak iddia ettiği ve uğruna iki kez savaştığı Keşmir'de terörizmi finanse ve teşvik etmekle suçladığı komşu Pakistan'a karşı harekete geçilmesi çağrılarını da beraberinde getirdi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, Hindistan Ordu Komutanı General Upendra Dwivedi Keşmir'in Hindistan'a ait kısmının başkenti Srinagar'ı ziyaret etti ve yetkililer salı günü saldırının gerçekleştiği Pahalgam’da incelemelerde bulundu.

Hindistan, salı günü Pahalgam'daki bir çayırda silahlı kişilerin 26 kişiyi vurduğu saldırıda Pakistanlı unsurların parmağı olduğunu söylerken, İslamabad saldırıyla ilgisi olduğunu reddetti.

‘Bin yıllık anlaşmazlık’

ABD Başkanı Donald Trump, salı günü Keşmir'de meydana gelen saldırının ardından iki nükleer güç arasındaki gerilimin arttığı bir dönemde dün yaptığı açıklamada, Hindistan ve Pakistan'ın ‘aralarındaki sorunu öyle ya da böyle çözeceklerini’ söyledi.

ABD Başkanı, Papa Francis'in cenaze töreni için Roma'ya giderken Air Force One uçağında yaptığı açıklamada, “Keşmir'deki bu anlaşmazlık bin yıldır var. Bu sınırda bin 500 yıldır gerilim var ve her zaman da oldu. Ama öyle ya da böyle bu sorunu çözecekler” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.ABD Başkanı Donald Trump (Arşiv-AFP)

İki ülke arasındaki sınır, Hindistan ve Pakistan 1947'de bağımsızlıklarını kazandıklarında çizilmişti. İki ülke daha sonra Keşmir'i paylaştı. Her iki ülke de halen bölge üzerinde egemenlik iddiasında bulunuyor.

Birleşmiş Milletler (BM) dün, vizelerin askıya alınması, diplomatların sınır dışı edilmesi ve sınırların kapatılması gibi iki gündür artan gerginliğin ardından Hindistan ve Pakistan'a ‘azami itidal’ çağrısında bulundu.

Nükleer silaha sahip iki ülke, Hindistan'ın nehir suyu paylaşımı anlaşmasını askıya alması ve Pakistan'ın hava sahasını Hintli havayolu şirketlerine kapatması gibi bir dizi karşılıklı karşı önlem aldı.

1960'ta müzakere edilen anlaşma İndus Nehri ve kollarını iki ülke arasında bölüştürüyor ve su paylaşımını düzenliyor.

Hindistan Su Kaynakları Bakanı C.R. Patil X platformunda yaptığı bir paylaşımda “İndus suyunun tek bir damlasının bile Pakistan'a ulaşmamasını sağlayacağız” dedi.

Hidroelektrik ve sulama için İndus Nehri’nden faydalanan Pakistan, nehir sularını durdurma ya da yönünü değiştirme girişiminin bir ‘savaş eylemi’ olacağını belirtti.

Diğer yandan Hindistan finans piyasaları keskin bir düşüş yaşadı, ancak kayıplarının bir kısmını telafi ederek yüzde 0,7 ila 0,9 arasında bir düşüşle kapandı. Hint rupisi yüzde 0,2 düşerken, gösterge niteliğindeki on yıllık Hindistan Hazine tahvilinin getirisi dört baz puan yükseldi.

Hem Hindistan hem de Pakistan, çoğunluğu Müslüman olan Keşmir bölgesi üzerinde tam egemenlik iddiasında; her iki ülke de bölgenin bir kısmını kontrol ediyor. Hindistan uzun zamandır Pakistan'ı bölgenin Hindistan'a ait kısmında güvenlik güçleriyle savaşan ayrılıkçılara yardım etmekle suçluyor ve İslamabad bu suçlamaları reddediyor.

Hintli yetkililer salı günkü saldırının ‘sınır ötesi’ unsurlarla bağlantılı olduğunu söylüyor. Keşmir polisi, saldırıya karışan üç kişiyi tanımlayan bildirilerde, bunlardan ikisinin Pakistanlı olduğunu söyledi. Hindistan bu bağlantılara açıklık getirmedi ya da kanıt sunmadı.

Keşmir’in Hindistan yönetiminde bulunan bölgesindeki yetkililer, dün erken saatlerde iki şüpheli militanın evini yıktı. Bunlardan birinin salı günkü saldırıyla bağlantısı olduğu iddia ediliyor.



Taliban, Moskova'nın hareketi terör listesinden çıkarmasını ‘önemli bir gelişme’ olarak değerlendirerek memnuniyetle karşıladı

Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitry Zhirnov (solda), Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de yaptığı görüşmeden (Arşiv-AFP)
Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitry Zhirnov (solda), Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de yaptığı görüşmeden (Arşiv-AFP)
TT

Taliban, Moskova'nın hareketi terör listesinden çıkarmasını ‘önemli bir gelişme’ olarak değerlendirerek memnuniyetle karşıladı

Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitry Zhirnov (solda), Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de yaptığı görüşmeden (Arşiv-AFP)
Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitry Zhirnov (solda), Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de yaptığı görüşmeden (Arşiv-AFP)

Taliban, Rusya'nın dün hareketi ‘terör örgütü’ olarak sınıflandırmasını kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı ve bunu hükümeti ile Moskova arasındaki ilişkilerde ‘önemli bir gelişme’ olarak niteledi.

Afganistan Dışişleri Bakanlığı tarafından 17 Nisan 2025 tarihinde çekilen ve yayınlanan bu fotoğrafta Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitriy Jirnov (solda) Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de görüşürken görülüyor. Rusya Yüksek Mahkemesi 17 Nisan'da, Afganistan'ın fiili yöneticileriyle dostane ilişkiler kurmayı amaçlayan sembolik bir jestle Taliban'ın terör örgütü olarak tanımlanmasını kaldırdı. (Afganistan Dışişleri Bakanlığı - AFP)Afganistan Dışişleri Bakanlığı tarafından 17 Nisan 2025 tarihinde çekilen ve yayınlanan bu fotoğrafta Rusya'nın Afganistan Büyükelçisi Dmitriy Jirnov (solda) Afganistan Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Kabil'de görüşürken görülüyor. Rusya Yüksek Mahkemesi 17 Nisan'da, Afganistan'ın fiili yöneticileriyle dostane ilişkiler kurmayı amaçlayan sembolik bir jestle Taliban'ın terör örgütü olarak tanımlanmasını kaldırdı. (Afganistan Dışişleri Bakanlığı - AFP)

Taliban hükümetinin Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki, Kabil'de Rus Büyükelçi ile yaptığı görüşmede, Rusya'ya bu adım için teşekkür etti. Ofisinden yapılan açıklamaya göre Muttaki bu adımı ‘Afganistan ve Rusya arasındaki ilişkilerde önemli bir gelişme’ olarak nitelendirdi.

Rusya Yüksek Mahkemesi dün Taliban'ın terör örgütleri listesinden çıkarılmasını onayladığını açıklayarak, Moskova ile uluslararası alanda izole edilmiş Kabil arasındaki bağları güçlendirmeyi amaçlayan sembolik bir adım attı.

Rus haber ajansları, davadan sorumlu yargıç Oleg Nefedov'un kapalı bir oturum sonrasında yaptığı açıklamada, “Karar derhal yürürlüğe giriyor” dediğini aktardı.

Karar bu aşamada Taliban hükümetinin Moskova tarafından resmen tanındığı anlamına gelmiyor.

Taliban kararı memnuniyetle karşıladı ve bunu hükümeti ile Moskova arasındaki ilişkilerde ‘önemli bir gelişme’ olarak nitelendirdi.

Rusya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Oleg Nefedov, yirmi yılı aşkın süredir terör örgütü olarak sınıflandırılan Taliban'a yönelik yasağın kaldırılmasına ilişkin kararını 17 Nisan 2025 Perşembe günü Moskova'da açıkladı. (AP)Rusya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Oleg Nefedov, yirmi yılı aşkın süredir terör örgütü olarak sınıflandırılan Taliban'a yönelik yasağın kaldırılmasına ilişkin kararını 17 Nisan 2025 Perşembe günü Moskova'da açıkladı. (AP)

Rusya Federasyonu Başsavcılığı geçtiğimiz mart ayında, Taliban'ın ‘terörist’ olarak sınıflandırılan ve dolayısıyla yasaklanan örgütler listesinden çıkarılmasını talep etti. Taliban, 11 Eylül 2001'de ABD'de düzenlenen saldırıların ardından 2003'ten beri bu listede yer alıyordu.

Taliban, ABD destekli hükümetin düşmesinin ardından 15 Ağustos 2021'de Afganistan'ın başkenti Kabil'in kontrolünü ele geçirdi ve birkaç gün sonra da ABD askerleri ülkeden tamamen çekildi.

O tarihten bu yana Moskova, terörle mücadelede potansiyel bir ekonomik ortak olarak gördüğü yeni Afgan hükümetiyle ilişkileri normalleştirme sözü verdi.

Ancak bu hükümet, özellikle Afganistan'daki kadın haklarının feci durumu nedeniyle, şu aşamada hiçbir ülke tarafından resmen tanınmış değil.

Rusya'nın yanı sıra Pakistan, Çin, İran ve çoğu Orta Asya ülkesinin Afgan yetkililerle diplomatik ilişkileri var.

Moskova, Taliban elçilerini, hareket iktidara dönmeden önce bile, birçok kez topraklarında kabul etmişti.

Taliban terörle mücadelede bir müttefik

Kremlin ve Kabil arasındaki yakınlaşma, Mart 2024'te Moskova yakınlarında bir konser salonunda terör örgütü DEAŞ'ın Afganistan'da faaliyet gösteren bölgesel kolu DEAŞ Horosan'a mensup dört silahlı kişi tarafından 145 kişinin öldürüldüğü saldırının ardından ivme kazandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Temmuz 2024'te, Taliban'ı terörle mücadelede bir müttefik olarak gördüğünü söyledi.

Ardından, 2024 yılının sonunda, Rus makamlarının terör örgütü olarak listelenen ve bu nedenle ülkede yasaklanan bir grubu listeden çıkarmasına izin veren yasayı imzaladı.

Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre bu yasa, grubun ‘terörizmi’ desteklemeyi bıraktığına dair ‘gerçek kanıtlar’ varsa, yargının ‘bir örgüt üzerindeki yasağı geçici olarak askıya almasına izin veriyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ekim ayında Batı'yı Afganistan'a yönelik yaptırımları kaldırmaya ve on yıllardır savaş halinde olan ülkenin yeniden inşası için ‘sorumluluk’ almaya çağırdı.

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu aralık ayı sonunda Kabil'e gitti. Şoygu ziyaret sırasında, Afganistan ile ‘iş birliğini’ güçlendirmek istediğini açıkladı.

Birçok Taliban lideri 1980'lerde Sovyetler Birliği'nin ülkede on yıl süren savaşı sırasında Moskova'ya karşı savaşmıştı.