Ermenistan'daki üst düzey isimler, Karabağ Savaşı'nda İsrail yapımı casus yazılımla dinlenmiş

Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
TT

Ermenistan'daki üst düzey isimler, Karabağ Savaşı'nda İsrail yapımı casus yazılımla dinlenmiş

Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)

Bir grup araştırmacı İsrail yapımı Pegasus casus yazılımının Ermenistan'daki yetkililer ve gazetecileri takip etmek için kullanıldığını tespit etti.

Dijtal haklar örgütü Access Now, Uluslararası Af Örgütü, Kanada merkezli internet gözlem örgütü Citizen Lab, Ermenistan merkezli dijital savunma grubu CyberHUB-AM ve bağımsız araştırmacı Ruben Muradyan tarafından yürütülen araştırma sonrasında casus yazılımın kullanıldığı en az 12 farklı vaka olduğu tespit edildi.

Hedef alınan kişiler içinde Ermenistan'ın resmi insan hakları gözlemcisi Kristinne Grigoryan, Özgür Avrupa Radyosu'ndan iki gazeteci, bir BM yetkilisi ve Ermenistan Dışişleri Bakanlığı'nın eski sözcüsü de bulunuyor.

Access Now'ın yasal temsilcisi Natalia Krapiva konuyla ilgili, "Araştırmacıların teyit edebildikleri buzdağının sadece görünen kısmı. Hedef kitle çok geniş" ifadelerini kullandı.

En ileri casus yazılımlardan biri olan Pegasus, hackerların hedefteki kişinin telefonuna erişim sağlamasına, görüşmeleri kaydetmesine, mesajları okumasına ve hatta telefonları dinleme cihazına dönüştürmesine olanak sağlıyor.

Araştırmacılar Ermenistan'daki casus yazılım faaliyetlerinden komşu Azerbaycan'ın sorumlu olduğuna inanıyor. 

2021'de yürütülen soruşturmada İlham Aliyev hükümetinin yerel siyasi rakiplerine karşı Pegasus yazılımını kullanması ve yüzlerce Azerbaycanlı telefonlarının hedef alınması bu şüphelerin temel kaynağını oluşturuyor. 

Dinlemelerin Dağlık Karabağ savaşı dönemine kadar uzandığına dikkat çeken araştırmacılar, "Bu Pegasus casus yazılımının uluslararası bir savaş bağlamında kullanıldığını gösteren ilk belgeli kanıt" ifadelerini kullanıyor.

Ancak dinlenen kişilerden bazıları telefonlarındaki casus yazılımdan Ermenistan hükümetinin de sorumlu olabileceğine dikkat çekiyor.

Pegasus'un üreticisi İsrail merkezli NSO, geçmiş yıllarda hükümetlerin siyasi rakiplerini takip etmesine yardım etmekle suçlanmıştı. Şirket, insan haklarıyla ilgili endişeler nedeniyle 2021'de ABD tarafından kara listeye alınmıştı.

Hakkındaki suçlamaları reddeden şirket, ürettikleri yazılımların ciddi suçlarla ve terörle mücadelede kullanıldığını söylemişti.
Independent Türkçe, Politico, Reuters

 



İrlanda Başbakanı Varadkar'ın "sürpriz istifası" merak konusu oldu

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

İrlanda Başbakanı Varadkar'ın "sürpriz istifası" merak konusu oldu

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

İrlanda Başbakanı Leo Varadkar'ın görevinden "sürpriz istifa" kararı, bu kararın hemen öncesinde İrlanda kökenli ABD Başkanı Joe Biden'ın yüzüne kameralar önünde Gazze konusunda sitem ettiği konuşması nedeniyle gündemdeki yerini koruyor.

İrlanda'da 2017'den bu yana Fine Gael partisinin genel başkanlığını yürüten 45 yaşındaki Varadkar, dün başkent Dublin'de yaptığı istifa açıklamasında, ülkesine liderlik ettiği süreyi "hayatının en tatmin edici dönemi" olarak tanımladı.

İki kez İrlanda Başbakanı olarak görev yapan Varadkar, konuşması sırasında duygulanarak, görevini bırakma nedenlerinin "hem kişisel hem de siyasi" olduğunu belirtti.

Başbakanlık görevinden istifa eden Varadkar, parlamento üyesi olarak kalmaya devam edecek.

İrlanda ve İngiliz basını, istifa kararının "sürpriz" olduğu ve Varadkar'ı böyle bir karar almaya iten nedenin henüz bilinmediğini belirtti.

- Gazze'de yaşananları İrlanda'nın geçmişine benzettiği konuşması gündeme oturmuştu

Başbakanlık görevini üstlendiğinde 38 yaşında ve ülkesinin "en genç Başbakanı" ünvanına sahip olan Varadkar, istifa kararının hemen öncesinde Aziz Patrick Günü dolayısıyla ABD'ye ziyaret gerçekleştirmişti.

Leo Varadkar'ın, İrlanda asıllı ABD Başkanı Biden'ın Beyaz Saray'da Aziz Patrick Günü için verdiği davette, Gazze'de yaşananları İrlanda'nın geçmişine benzettiği konuşması gündeme oturmuştu.

Varadkar, konuşmasında, Biden'a, İrlandalıların Filistin halkıyla empati kurmasının nedeninin, Gazze halkının kendi yaşadıklarına benzer acılar çekmesi olduğunu hatırlatmıştı.

- "Gazze halkının gözlerinde kendi tarihimizi görüyoruz"

Gazze'deki insanlık dramını, ülkesinin sömürgeleştirildiği dönemde yaşananlara benzeten Varadkar, "Kendi tarihimizi onların gözlerinde görebiliyoruz." ifadesiyle ABD Başkanı'na sitemde bulunmuştu.

Varadkar, "Dünyayı dolaştığımda liderler bana sık sık 'İrlandalıların, Filistin halkına karşı neden bu kadar empati duyduğunu' soruyor. Cevabı basit, onların gözlerinde kendi tarihimizi görüyoruz. Yerlerinden edilmesi, mülklerinin ellerinden alınması, ulusal kimlikliklerinin kabul edilmemesi, zorunlu göç, ayrımcılık ve açlığın hikayesi..." ifadelerini kullanmıştı.

İrlanda'nın, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına Avrupa'da en çok karşı çıkan ülkelerden biri olduğunu vurgulayan Varadkar, İrlandalıların, Gazze'de yaşanan felaketten derin endişe duyduğunu belirtmişti.

Biden'a, bir İrlandalı olarak demokrasinin gerekliliklerini yerine getirmesi ve Gazze'deki dramın son bulmasına öncülük etmesi çağrısında bulunan Varadkar, "Gazze halkı, acil gıdaya, ilaca, barınağa ve özellikle de bombardımanın durmasına ihtiyaç duyuyor." demişti.

- Varadkar, İsrail için "Öfke gözlerini kör etmiş" ifadesini kullanmıştı

İrlanda parlamentosunun alt kanadı Dail'de yapılan bir oturumda da İsrail'in artık ABD dahil dünyadaki hiçbir ülkeyi dinlemediğini kaydeden Varadkar, "Öfke gözlerini kör etmiş durumda ve gittikleri yolda ilerleyerek uzun vadede kendi güvenlikleri açısından durumu çok daha kötü hale getireceklerine inanıyorum." ifadesini kullanmıştı.

Ayrıca, Varadkar, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e geçen ay gönderdiği mektupta, AB'den İsrail'le ticari bağların gözden geçirilmesini talep etmişti.

Varadkar, AB'nin, Gazze konusunda açık ve güçlü bir tutum benimsemeyerek ve çifte standart uyguladığı algısı vererek "kredibilitesini kaybettiği" uyarısında da bulunmuştu.

- İrlanda, 7 Ekim'den bu yana Gazze'ye verdiği destekle ön plana çıkıyor

Varadkar başta olmak üzere İrlanda, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye verdiği destekle ön plana çıkıyor.

İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins de Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini'nin, "İsrail'in UNRWA'yı yok etme kampanyası yürüttüğü" açıklamalarına atıfta bulunarak, böyle bir kampanyanın başlatılmasını "utanç verici bir rezalet" olarak nitelemişti.

İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin de Gazze'deki insani krizi "insan yapımı" olarak nitelemiş ve "tamamen kabul edilmez" olduğunu belirtmişti.

Ayrıca, İrlanda, bazı ülkelerin UNRWA'ya finansal desteği kesme kararının ardından Ajans'a 20 milyon avroluk finansal destek sağlayacağını açıklamıştı.