Ermenistan'daki üst düzey isimler, Karabağ Savaşı'nda İsrail yapımı casus yazılımla dinlenmiş

Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
TT

Ermenistan'daki üst düzey isimler, Karabağ Savaşı'nda İsrail yapımı casus yazılımla dinlenmiş

Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)
Nikol Paşinyan, 2018'den bu yana Ermenistan Başbakanlığı görevini yürütüyor (Reuters)

Bir grup araştırmacı İsrail yapımı Pegasus casus yazılımının Ermenistan'daki yetkililer ve gazetecileri takip etmek için kullanıldığını tespit etti.

Dijtal haklar örgütü Access Now, Uluslararası Af Örgütü, Kanada merkezli internet gözlem örgütü Citizen Lab, Ermenistan merkezli dijital savunma grubu CyberHUB-AM ve bağımsız araştırmacı Ruben Muradyan tarafından yürütülen araştırma sonrasında casus yazılımın kullanıldığı en az 12 farklı vaka olduğu tespit edildi.

Hedef alınan kişiler içinde Ermenistan'ın resmi insan hakları gözlemcisi Kristinne Grigoryan, Özgür Avrupa Radyosu'ndan iki gazeteci, bir BM yetkilisi ve Ermenistan Dışişleri Bakanlığı'nın eski sözcüsü de bulunuyor.

Access Now'ın yasal temsilcisi Natalia Krapiva konuyla ilgili, "Araştırmacıların teyit edebildikleri buzdağının sadece görünen kısmı. Hedef kitle çok geniş" ifadelerini kullandı.

En ileri casus yazılımlardan biri olan Pegasus, hackerların hedefteki kişinin telefonuna erişim sağlamasına, görüşmeleri kaydetmesine, mesajları okumasına ve hatta telefonları dinleme cihazına dönüştürmesine olanak sağlıyor.

Araştırmacılar Ermenistan'daki casus yazılım faaliyetlerinden komşu Azerbaycan'ın sorumlu olduğuna inanıyor. 

2021'de yürütülen soruşturmada İlham Aliyev hükümetinin yerel siyasi rakiplerine karşı Pegasus yazılımını kullanması ve yüzlerce Azerbaycanlı telefonlarının hedef alınması bu şüphelerin temel kaynağını oluşturuyor. 

Dinlemelerin Dağlık Karabağ savaşı dönemine kadar uzandığına dikkat çeken araştırmacılar, "Bu Pegasus casus yazılımının uluslararası bir savaş bağlamında kullanıldığını gösteren ilk belgeli kanıt" ifadelerini kullanıyor.

Ancak dinlenen kişilerden bazıları telefonlarındaki casus yazılımdan Ermenistan hükümetinin de sorumlu olabileceğine dikkat çekiyor.

Pegasus'un üreticisi İsrail merkezli NSO, geçmiş yıllarda hükümetlerin siyasi rakiplerini takip etmesine yardım etmekle suçlanmıştı. Şirket, insan haklarıyla ilgili endişeler nedeniyle 2021'de ABD tarafından kara listeye alınmıştı.

Hakkındaki suçlamaları reddeden şirket, ürettikleri yazılımların ciddi suçlarla ve terörle mücadelede kullanıldığını söylemişti.
Independent Türkçe, Politico, Reuters

 



Birleşik Krallık tarihinde bir ilk: Artık göçmenler yönetiyor

Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
TT

Birleşik Krallık tarihinde bir ilk: Artık göçmenler yönetiyor

Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)
Britanya, Galler ve İskoçya'nın başbakanları farklı etnik azınlıklardan geliyor (The Independent Arabia)

Galler İşçi Partisi Lideri Vaughan Gething, Galler Bölgesel Başbakanı olarak seçilmesinin ardından dört kurucu ülkeden (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) oluşan Birleşik Krallık'ın (Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığ) üç ülkesi göçmen kökenli isimler tarafından yönetilmeye başlandı. Gething, Galler'in başkenti Cardiff’te hükümetin dümenine geçerken, Rishi Sunak İngiltere Başbakanı olarak Londra'da, Hamza Yusuf ise İskoçya Başbakanı olarak Edinburgh'da iktidarı ellerinde bulunduruyor.

Babası Güney Galler'den bir veteriner olan 52 yaşındaki Vaughan Gething’in annesi ise Zambiya'da bir kümes hayvanı çiftliğinde çalışıyordu. Eski Güney Afrika Devlet Başkanı Nelson Mandela'nın hikayesi, Gething’i henüz 17 yaşındayken İşçi Partisi'ne katılmasında etkili oldu. Gething, 2011 yılında Cardiff'te meclis üyesi seçilerek siyasi kariyerine başladı.

Cardiff hükümetinde 2013 yılından bu yana çeşitli görevler üstlenen Gething, 2014 yılında Kalkınma Bakan Yardımcılığı, ardından Sağlık Bakan Yardımcılığı, ardından 2016-2021 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yaptı. Birkaç gün önce rakibi Jeremy Miles'ı kıl payı mağlup ederek Galler İşçi Partisi'nin lideri olan Gething, 2021 mayısında Mark Drakeford hükümetinin ekonomi bakanlığı görevini üstlenmişti.

Gething, özelde Galler’in genelde ise Avrupa’nın ilk siyahi lideri oldu. Birleşik Krallık tarihindeki bu yeni durum, ‘artık göçmenlerin çocukları ve torunları sahada ve yerel meclislerden hükümete kadar çeşitli siyasi makamlar için ülkenin yerli halkıyla rekabet ediyor’ yorumlarına neden oldu.

Galler’de bir göçmenin başbakan olarak seçilmesinden önce Hint asıllı Budist Rishi Sunak, 2022 yılında İngiltere’nin başbakanlık koltuğuna oturmuştu. Pakistan asıllı bir Müslüman olan Hamza Yusuf ise 2023 yılında İskoçya hükümetinin başına geçti. Böylece Birleşik Krallık'ı oluşturan ülkelerden üçü artık her zaman beyazların seçildiği makamlara partileri tarafından seçilen göçmenlerin getirildiğine tanık oldu.

Birleşik Krallık'ta farklı milletlerden üç ismin iktidara gelmesinin ve göçmenlerin çocuklarının ve torunlarının siyasetin tüm kademelerinde yer almasının yolu açıldı. Yerel halkla belediye ve meclis sandalyeleri için yarışan göçmenlerin çocukları ve torunları, hükümetlerde çeşitli görevler alırken bakanlık görevlerinde bulundular ve iç siyasi sahnede etkili oldular.

Birleşik Krallık'taki dördüncü ülke olan Kuzey İrlanda da liderlik konusunda bir istisnaya tanık oluyor. Kuzey İrlanda tarihinde ilk kez ‘Birleşik İrlanda’ fikrini destekleyen Katolik bir kadın siyasetçi olan Sinn Fein, 2023 yılında Belfast parlamento seçimlerinde rakibi Demokratik Birlik Partisi'nin (DUP) 1998 yılında imzalanan barış anlaşmasının temelini oluşturan güç paylaşımı hükümetine yönelik boykotunu sona erdirmeyi başararak iktidara geldi.