Fransa merkezli AFP haber ajansı, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya'yla Küba'nın ilk kez ilişkilerinde yakınlaşmaya gittiğini yazdı.
Ukrayna savaşının ardından uluslararası kamuoyunda yalnızlaşan Rusya, yıllar sonra ilk kez Küba'ya yoğun ilgi gösterirken, bu süreçte aralarında Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev ve devlet petrol şirketi Rosneft'in üst yöneticisi Igor Seşin, Rus iş insanlarının temsilcisi Boris Titov'un da olduğu üst düzey Rus yetkililer ada ülkesine ziyaretler düzenledi.
Moskova'dan Küba'ya yönelik en üst düzey ziyaret ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'dan geldi. Lavrov, eylülde Latin Amerika turuna çıkarak Küba, Venezuela ve Nikaragua gibi ülkeleri ziyaret etmişti.
İskoçya'daki Aberdeen Üniversitesi'nde Rusya-Latin Amerika ilişkileri üzerine çalışan Mervyn Bain konuyla ilgili, "Rusya'nın hem ticaret ortaklarına hem de siyasi müttefiklere ihtiyacı var. Latin Amerika'da bunların ikisini de bulmak mümkün. Ancak bu işbirliğinin nereye kadar gidebileceği belirsiz" diye konuştu.
Rusya'dan "özel girişim" vurgusu
İki ülke arasında yakınlaşan ilişkiler kapsamında Rusya Başbakan Yardımcısı Dimitri Çernişenko geçen hafta Küba'yla işbirliğini hızlandırmak için bir yol haritası hazırlamıştı.
Son 30 yılın en büyük ekonomik kriziyle karşı karşıya kalan Küba'yla Rusya arasında inşaat, bilgi teknolojileri, bankacılık, şeker, ulaşım ve turizm gibi sektörlerde ticari ilişkileri yeniden başlatmak için bir dizi anlaşma imzalanmıştı.
Bu kapsamda Moskova'yla Küba'nın sahil kenti Varadero arasında direkt uçuşlar başlarken, marttan itibaren Rus turistlerin Rusya Merkez Bankası tarafından oluşturulan Visa ve Mastercard benzeri Mir ödeme sistemini kullanmalarının da önü açıldı.
Çernişenko'nun hazırladığı planda Küba'nın özel girişimler üzerindeki kısıtlamaları hafifletmek için bazı yasaları değiştirmesi gerektiği belirtildi.
Komünist bir rejimle yönetilen Küba artan ekonomik sıkıntılar nedeniyle bir süre önce küçük ve orta ölçekli işletmelere izin vermek zorunda kalmıştı.
Avrupa Birliği'nden uyarı
Rus yetkililerin Küba ziyaretleri, ada ülkesinin lideri Miguel Diaz-Canel'in geçen yılın son aylarında Moskova'ya düzenlediği gezinin ardından geldi.
Soğuk Savaş döneminde iki yakın müttefik olan Küba ve Sovyetler Birliği arasındaki işbirliği 1991'de Sovyet bloğunun çökmesiyle birlikte neredeyse durma noktasına gelmişti.
O zamana kadar Küba'nın ticari ilişkilerinin yüzde 75'i Sovyetler Birliği'yleydi. 1991'de tamamen duran ilişkiler 2005'te yeniden yükselişe geçmeye başladı.
Rus yönetiminin verilerine göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi 450 milyon dolara yükselirken, bu hacmin yüzde 90'ı Rusya'dan Küba'ya gönderilen petrol ve soya yağından oluşuyor.
Küba ve Rusya arasındaki ilişkilerin güçlenmesi Moskova'ya uluslararası kamuoyunda da bazı avantajlar sağlıyor.
Havana yönetimi Ukrayna savaşı konusunda tarafsızlık politikası izlerken, bu konuda BM çatısı altında yapılan oylamalara katılmıyordu.
Ancak Diaz-Canel bu hafta Çernişenko'yla yaptığı görüşmede, "Rusya'nın Batı'yla savaşında koşulsuz destek" sözü verdi. Kübalı diplomatlar ayrıca Ukrayna sağlık sistemine yönelik Rusya saldırılarıyla ilgili Dünya Sağlık Örgütü'nde görüşülen kınama metnine de ret oyu verdi.
Küba'nın Rusya'ya yakınlaşmasına Batı'dan tepki gösteren ilk isim Avrupa Birliği dış politika şefi Josep Borrell oldu.
Borrell, Küba yönetimine Avrupa Birliği'yle ekonomik ilişkileri sağlamlaştırma çağrısı yaparken, Küba'yla AB arasındaki ticaret hacminin Rusya ve Çin'in toplamından iki kat fazla olduğunu hatırlattı.
Independent Türkçe, AFP, Reuters
