Umman Dışişleri Bakanı Şarku’l Avsat’a: Sultan Heysem’in Tahran ziyareti bölgenin istikrarı ve güvenliğine olumlu yansıyacak

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Maskat’ta bir önceki görüşmede (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Maskat’ta bir önceki görüşmede (ONA)
TT

Umman Dışişleri Bakanı Şarku’l Avsat’a: Sultan Heysem’in Tahran ziyareti bölgenin istikrarı ve güvenliğine olumlu yansıyacak

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Maskat’ta bir önceki görüşmede (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Maskat’ta bir önceki görüşmede (ONA)

Umman Sultanı Heysem bin Tarık, 2020’de iktidara gelmesinden bu yana ilk kez İran’a resmi bir ziyaret gerçekleştiriyor.

Umman Sultanı’nın iki günlük ziyaretinde İranlı üst düzey liderlerle bir araya gelmesi ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile görüşmesi bekleniyor.

Sultan Heysem’e savunma ve dışişleri bakanlarının yanı sıra ekonomi ve yatırım bakanlarının da yer aldığı kalabalık bir heyet eşlik ediyor.

Şarku’l Avsat’a özel açıklama yapan Umman Dışişleri Bakanı Badr bin Hamad el-Busaidi, Sultan Heysem bin Tarık’ın Tahran ziyaretinin, bölgesel ilişkilerde yeni ve olumlu bir aşama yaşandığı bir dönemde gerçekleştiğine dikkat çekti.

Busaid açıklamasında şu ifadelere yer verdi;

Umman ve İran’ın, karşılıklı güven ve saygıya dayalı tarihi komşuluk ilişkileri olduğu iyi biliniyor. Hiç şüphe yok ki, Sultan’ın İran’a yaptığı bu önemli ziyareti, bölgesel ilişkilerin desteklenmesi ve mevcut birçok sorunun çözümüne yönelik istişare ve işbirliğinin derinleştirilmesini gerektiren yeni ve olumlu bir aşamada gerçekleşiyor.

Umman Dışişleri Bakanı, “Sultan’ın İran ziyareti, iki dost ülke ve halkların arasındaki ilişkilere olan ilgisini gösteriyor. Umman olarak biz, bu tarihi ziyaretin bölgenin istikrarı ve güvenliği ile bölgesel komşuluk ilişkilerine olumlu yansıyacağı konusunda iyimseriz” diye ekledi.

Barış için arabuluculuk

Umman’ın oynadığı rol, genellikle İran ile Körfez ve Arap ülkeleri arasındaki bakış açılarını yakınlaştırmada görülüyor. Umman ayrıca, İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda da aracılık rolü oynuyor.

İran Cumhurbaşkanı Reisi, Mayıs 2022’de Umman’ı ziyaret etmiş, bu esnada iki ülke arasında başta petrol ve gaz, ticaret, yatırım ve hizmetler, ulaşım, tarım, hayvancılık ve balıkçılık olmak üzere 8 mutabakat zaptı ve 4 işbirliği programı imzalanmıştı.

Son iki yılda, Umman ile İran arasındaki ticaret yüzde 27,9 artarak 2022 sonunda 320,8 milyon Umman riyaline (yaklaşık 834 milyon dolar) ulaştı.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.