Cohen, Budapeşte’de büyükelçiliği Kudüs’e taşımayı görüşecek

İsrail 5 ay sonra Paraguay’dan da benzer bir karar bekliyor.

AB Dışişleri Bakanı Josep Borrell, İsrailli mevkidaşı Eli Cohen ile mayıs ayı başında Brüksel’de bir araya geldi.

İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın ‘seçim savaşı’ sırasında Doğu Kudüs’ün İsrail’e ilhakını tanıma ve büyükelçiliği Tel Aviv’den Doğu Kudüs’e taşıma vaatlerini yerine getirmeye ikna etmek için önümüzdeki hafta Budapeşte’ye gitmeyi planladığını açıkladı.

Bakanlık kaynakları benzer bir kararın yeni cumhurbaşkanı göreve başladığında, Paraguay için de alınmasının beklendiğini aktardı.

Cohen, birkaç gün önce bakanlığının bu yılın sonuna kadar Tel Aviv’den Kudüs’e yeni yeni büyükelçilik getirmeye çalıştığını duyurmuştu. Eli Cohen dün yaptığı açıklamada, önümüzdeki pazartesi günü Hırvatistan’da başlayıp Slovakya’ya, oradan Budapeşte’ye ve ardından da Avusturya’ya gideceği bir Avrupa turuna başlayacağını kaydetti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Cohen, Macar mevkidaşı Bakan Péter Szijjártó ve muhtemelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun arkadaşı olan Orban ile bir araya gelecek. Netanyahu’nun bu planın hazırlanmasına öncülük eden yoldaşlarının Macaristan’ı ziyaret ettiğine, hükümet sistemine karşı çıkma ve yargıda reform yapma konusundaki deneyimlerini incelediğini düşününler var.

Cohen görevinde başarılı olursa İsrail’de Kudüs’ten faaliyet gösteren beş yabancı büyükelçilik olacak. Diğer büyükelçilikler, 2018’de ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde başlayan ABD Büyükelçiliği, ardından Guatemala, Kosova ve Honduras.

Söz konusu dönemde Paraguay Büyükelçiliği de Doğu Kudüs’e taşındı. Ancak Abdo Bentias taşınma kararını iptal etti ve büyükelçiliği dört ay sonra Herzliya’ya (Tel Aviv yakınlarında) çekildi. Ağustos ayında yeni cumhurbaşkanı olarak göreve gelir gelmez büyükelçiliği Kudüs’e taşıyacağına söz veren Santiago Pena seçildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban 2019’da İsrail’de bir araya geldi. (Reuters)

Netanyahu’nun ofisinin, büyükelçiliği taşımak amacıyla Macaristan Başbakanı ile temasları ortaya koyması dikkat çekici olarak nitelendi. Kendisine yakın kaynaklara göre Cohen, Macar diplomat Peter Szijjarto ile bu konuda bir anlaşmaya vardı. Szijjarto’dan alıntı yaparak, ülkesinin İsrail ile Filistinliler arasında bir barış anlaşmasının yokluğunda birliğin karşı çıktığı Kudüs’te büyükelçilik açan ilk Avrupa Birliği (AB) üye devleti olacağından gurur duyduğunu söyledi.

Üst düzey bir kaynak bu adımın, bir yandan darbe planı nedeniyle İsrail’deki siyasi istikrarsızlık ve buna karşı çıkan gösteriler arasında Macaristan Başbakanı’nın Netanyahu’ya destek çıkma ve kendisine diplomatik bir başarı sağlama arzusunun yansıması olduğunu aktardı.

Kaynak açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

Netanyahu’nun 2010’dan beri iktidarda olan Orban ile uzun süredir yakın ilişkileri var. Netanyahu’nun kasım ayındaki son genel seçimlerden sonra iktidara gelmesinden bu yana Orban ile bağları güçlendi. İkisi birbirine övgüde bulundu ve ikili ilişkileri güçlendirme isteklerini dile getirdi.

Orban, 2019’daki İsrail ziyareti sırasında Kudüs’te birkaç ay içinde diplomatik statüye sahip bir ticaret ofisi kurma sözü verdi. Orban söz konusu dönemde yaptığı açıklamada “Bu ofise ticari amaçlarla üç Macar diplomat atanacak” dedi.

Netanyahu ise aynı gün düzenlediği açılış töreninde şunları söyledi:

Bu, ticaret, diplomasi ve Macaristan’ın şu an Avrupa’nın Kudüs’e karşı tutumunu değiştirmeye yönelik adımları açısından önemlidir. ABD Büyükelçiliği’nin yanında sizi bekleyen bir toprak parçası var.