İsrail’de Ben-Gvir çatlağı: Ulusal Güvenlik Bakanı’nın görevden alınması çağrıları artıyor

Uzmanlar, Netanyahu’nun ‘Şin Bet’i polis soruşturmalarına dahil etme’ yönündeki açıklamasını ‘kaçışı için bir oyun’ olarak nitelendirdi

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir kabine toplantısına gelirken (EPA)
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir kabine toplantısına gelirken (EPA)
TT

İsrail’de Ben-Gvir çatlağı: Ulusal Güvenlik Bakanı’nın görevden alınması çağrıları artıyor

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir kabine toplantısına gelirken (EPA)
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir kabine toplantısına gelirken (EPA)

İsrail’de organize suçun yaygınlaşması ve 28’i Yahudi, 102’si Arap olmak üzere kurban sayısının 130’u aşarak ikiye katlanması ile birlikte Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in görevden alınması çağrıları arttı.

Birleşik Arap Listesi Başkanı Mansur Abbas, bizzat Başbakan Binyamin Netanyahu’ya istifa çağrısı yaptı. Eski hükümette Arap Toplumunda Suçla Mücadele Meclis Komisyonu Başkanı olarak görev yapan Abbas, 11 Haziran’da yaptığı açıklamada “Deneyimler, hükümette gerçek bir niyet ve tedavide profesyonellik varsa suçun geri püskürtülebileceğini doğrulamaktadır. Ancak Netanyahu, Ben-Gvir’i bu konuda bakan olarak atayarak ve Ben-Gvir’in, Netanyahu’nun direktiflerini yerine getirmemesiyle başarısızlıkla karşılaştı. Ben-Gvir, yönetimden hiçbir şey anlamadığını kanıtladı. En fazla sayıda Arap’tan kurtulmaktan yana ideolojik bir konuma sahip. Bu nedenle her ikisi de başarısızlığın bedelini ödemek zorundadır” açıklamasında bulundu.

İsrail’de Ben Gvir’i simgeleyen oyuncağın görüldüğü, koalisyon hükümetine karşı gerçekleştirilen bir gösteri (Reuters)
İsrail’de Ben Gvir’i simgeleyen oyuncağın görüldüğü, koalisyon hükümetine karşı gerçekleştirilen bir gösteri (Reuters)

Abbas, Netanyahu ve Ben-Gvir’in ‘suçla mücadele için yeterli araçlara sahip olmayan Genel İstihbarat Teşkilatı’nı (Şin Bet) polis soruşturmalarına dahil etmek için yasal önlem almayı düşündüklerini’ dile getirdikleri açıklamalara da değindi. Mansur Abbas, “Bu yanlış bir argümandır. Birincisi, tabloda Şin Bet var ve istediği zaman müdahale ediyor. İkincisi, polisin kendi gizli istihbaratı var ve Şin Bet ile koordinasyon ve işbirliği içinde çalışıyor. Üçüncü mesele ise siyasi. Öyle ki mevcut hükümetin politikası, işgal politikasına ve ayrımcılık politikasına karşı mücadele eden ulusal meselelerden uzaklaşmak için Arap toplumunu kaos yaymaktır” dedi.

Hükümet oturumu

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Netanyahu, dün hükümet oturumuna Bakan Ben-Gvir, Başsavcısı Gali Baharav-Miara, Şin-Bet şefi Ronen Bar, Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi, Polis Genel Müfettişi Yaakov Shabtai ve Adalet Bakanlığı ve diğer partilerden temsilciler başta olmak üzere ilgili yetkililerle, Şin Bet’in Arap toplumundaki suçla mücadeleye dahil edilmesi konusunda müzakereler yürüttüğünü vurgulayarak başladı.

Oturumda, Şin Bet kanununda değişikliğe gerek olup olmadığı veya (Şin Bet’in çalışmalarının amaçlarını açıklayan bu kanunun 7. maddesine dayanarak) ‘Şin Bet’e suçla mücadeleye katılma talimatı vermek için’ mevcut kanundaki bir boşluktan yararlanılıp yararlanılamayacağı ele alındı.

Netanyahu, geçen pazar günü bir bakanlar toplantısına başkanlık ediyor. Ben-Gvir, Netahyahu’nun sağında (AP)
Netanyahu, geçen pazar günü bir bakanlar toplantısına başkanlık ediyor. Ben-Gvir, Netahyahu’nun sağında (AP)

Şin Bet, önleyici bir güvenlik hizmeti olarak kabul ediliyor. 7. madde ise ‘hükümet tarafından kararlaştırılan ve Knesset Teşkilat İşleri Komitesi’nin onayıyla, amacı devletin ulusal güvenliği için önemli ulusal çıkarları korumak olan, diğer herhangi bir alandaki herhangi bir faaliyete’ odaklanıyor.

Adalet Bakanı Yariv Levin, Şin Bet yasasının ‘geçici bir olağanüstü hâl düzeni ekleyerek’ değiştirilmesine verdiği desteği dile getirdi. Ancak Adalet Bakanlığı yetkilileri ve hükümetin adli danışmanı, Şin Bet’in hedeflerini genişletmeye yönelik böyle bir hamle konusunda, demokrasiye zarar vereceği düşüncesiyle çekincelere sahip. Şin Bet’in kendisinin bile bu konuda çekinceleri var. Levin’e yakın taraflar, “Şin Bet artık Arap bölgelerindeki suçlarla ilgili her konuda polise yardım sağlıyor. Buna rağmen Şin Bet’in Arap bölgesinde suçları rutin olarak takip etme ve deşifre etme sürecine dahil etme konusunda çekinceleri var. Bunun nedeni, çalışma yöntemlerini ifşa etme beklentisiyle, Arap bölgesinde polis gücü olarak kullanılmak istememesidir. Polise yardım etmesi için Şin Bet’i görevlendirmek yerine, yetenekleri ve profesyonel insan gücü güçlendirilmelidir” dedi.

Emekli polislerden itiraz

Öte yandan 6 eski polis müfettişi ve yüzbaşı rütbesindeki 42 emekli subay, Netanyahu’ya açık bir mektup yazarak, ‘İsrail polisinin beklenen bir şekilde çökmesine neden olduğu’ gerekçesiyle Bakan Ben-Gvir’in görevden alınmasını ve başka bir bakanlığa nakledilmesini talep etti.

Mesajda “Bakan Ben-Gvir çözüm değil, sorunun merkezi bir parçasıdır. Pozisyonundaki varlığı, İsrail Devleti’nin güvenliği için somut ve yakın bir tehlike oluşturmaktadır. Derhal, tercihen mümkün olan en kısa sürede ve çok geç olmadan Ulusal Güvenlik Bakanlığı’ndan uzaklaştırılmalıdır” ifadelerine yer verildi.

Haftalık cumartesi protestoları sırasında kullanılan bayraklar ve pankartlar (AFP)
Haftalık cumartesi protestoları sırasında kullanılan bayraklar ve pankartlar (AFP)

Söz konusu mesaj, günlük olarak gerçekleştirilen suç faaliyetlerinin ardından yayınlandı. Öyle ki polisin verilerine göre bu suçlarda öldürülen insan sayısı yılın başından bu yana 130’a ulaştı. Bunların 28’i Yahudi (geçen yılın tamamında öldürülen 11’e kıyasla) ve 102’si ise Arap (geçen yılın tamamında öldürülen 101’e kıyasla).

Öte yandan Ben-Gvir, rütbeli güvenlik görevlilerini sosyal paylaşım sitelerinde polisin kendisine karşı bir savaş yürütmekle suçlayarak, sorumluluğu altındaki güvenlik yetkilileri ile yeni bir çatışmaya girdi.

Polis, kendi adına suçlamaları çürüten resmi bir bildiri yayınlayarak, ‘yargı reform planı’ karşıtlarına işaret ederek, Ben-Gvir’in suçlamalarını düzeltti.

Polis tarafından yayınlanan bildiride, “Güvenlik makamlarının incelemesine göre, ‘son saatlerde sosyal medya organlarında yayılan, polis personeline ilişkin detayları ortaya çıkarmış binlerce tweeti ve haklarında eylem çağrısını içeren’ yayınların devamı olarak, bunun yabancı bir ülke tarafından halkla arayı bozmak amacıyla yürütülen bir kampanya olma ihtimalinin yüksek olması şüpheyi güçlendiriyor” denildi.

Üst düzey bir polis kaynağı, “Bu kampanya bölgedeki büyük bir ülke (İran’a atıfta) tarafından yürütülüyor” dedi.



İsrail'in kara harekatı: Refah'ta yeraltı tünelleri bulduk

IDF, tank birliklerinin Refah sınır kapısının Filistin tarafında kontrolü ele geçirdiğini bildirdi (IDF)
IDF, tank birliklerinin Refah sınır kapısının Filistin tarafında kontrolü ele geçirdiğini bildirdi (IDF)
TT

İsrail'in kara harekatı: Refah'ta yeraltı tünelleri bulduk

IDF, tank birliklerinin Refah sınır kapısının Filistin tarafında kontrolü ele geçirdiğini bildirdi (IDF)
IDF, tank birliklerinin Refah sınır kapısının Filistin tarafında kontrolü ele geçirdiğini bildirdi (IDF)

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin Mısır sınırındaki Refah şehrinin "teröristlerin geçişi için kullanıldığını" savunarak, bu yüzden bölgeye operasyon düzenlendiğini bildirdi. 

İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) bugün yapılan açıklamada, "Refah'ın doğusundaki sınır kapısının teröristler tarafından kullanıldığını gösteren istihbarat bilgileri doğrultusunda bölgeye operasyon düzenlendiği" savunuldu.

Açıklamada, pazar günü Refah sınır kapısı yakınından, Gazze Şeridi ve İsrail arasındaki Kerem Şalom sınır kapısı tarafına saldırı düzenlendiği, olayda 4 İsrail askerinin öldürüldüğü, üç askerin de yaralandığı hatırlatıldı. 

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları da kısa menzilli füzelerle saldırı düzenlendiğini açıklamıştı. 

IDF, Refah sınır kapısının Gazze tarafındaki kısmının ele geçirildiğini bildirdi. Ayrıca buradaki çatışmalarda en az 20 Hamas militanının öldürüldüğü ve aktif olarak kullanılan üç yeraltı tünelinin tespit edildiği öne sürüldü. Hamas'tan iddialara ilişkin henüz açıklama yapılmazken IDF, Kerem Şalom kapısının da kapatıldığını duyurdu.

Diğer yandan Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin İsrail'e göndermeyi planladığı 6 bin 500 Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatı'nın (JDAM) satışını Refah'a yönelik büyük kara operasyonu sinyallerinin artışından sonra durdurduğunu aktardı.

Kimliğinin paylaşılmasını istemeyen yetkililer, Washington'ın bombaları güdümlü hale getiren JDAM ekipmanıyla ilgili süreci ilerletmediği için 260 milyon dolar değerindeki anlaşmanın duraksadığını söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen bir Kongre yetkilisi, bunun "alışılmadık bir durum" olduğunu belirtti. Washington merkezli düşünce kuruluşu Ortadoğu Demokrasi Merkezi'nden Seth Binder, Joe Biden yönetiminin "ilk kez böyle bir adım attığına" dikkat çekti. 

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, dünkü açıklamasında silah satışlarının durdurulduğuna dair iddialara yönelik doğrudan yorum yapmayı reddederek, "İsrail'in güvenliğine desteğimiz sarsılmaz" demişti.

İsrail ordusu, dün Refah'ın doğusundaki sivilleri bölgeden çıkarmak için operasyon başlatmıştı. Ordu, broşürler ve telefon mesajlarıyla sivillerin tahliyeyle ilgili bilgilendirildiğini belirtmişti. IDF, en az 100 bin kişinin şehrin kuzeyinde hazırlanan Mavasi "insanı bölgesine" gönderileceğini açıklamıştı. Kaç kişinin buraya sevk edildiği henüz bilinmiyor.

Refah'ın doğusunda yaşayan Muhammed Ganim, ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CNN'e "Bize burayı terk etmemiz gerektiğini söyleyen broşürlerden verdiler. 17 yıldır yaşadığım evimi bırakmak zorunda kaldım. Çocuk, yetişkin, militan ya da sivil ayırmadan tüm bölgeyi bombalıyorlar" dedi.

Adını paylaşmayan bir başka Filistinli kadın da "Burada güvende değiliz. Gitmek zorunda kaldık" ifadelerini kullandı.

Refah'ın doğusuna düzenlenen kara harekatı, Hamas'ın dün ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini duyurmasının ardından geldi. Tel Aviv yönetimiyse anlaşmayı onaylamadıklarını duyurmuştu. İsrailli bir heyetin bugün Mısır'ın başkenti Kahire'ye giderek anlaşmayla ilgili görüşme düzenleyeceği bildirilmişti.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Wall Street Journal, CNN