İsrail'de süpermarket zincirlerinden Türk mallarını boykot kararı

Türkiye'den alınan domatesler tartışma yarattı

2022'de Türkiye'nin İsrail'e yaptığı ihracat 7 milyar dolara, İsrail'den ithalatıysa 2,3 milyar dolara kadar ulaşmıştı (Cumhurbaşkanlığı)
2022'de Türkiye'nin İsrail'e yaptığı ihracat 7 milyar dolara, İsrail'den ithalatıysa 2,3 milyar dolara kadar ulaşmıştı (Cumhurbaşkanlığı)
TT

İsrail'de süpermarket zincirlerinden Türk mallarını boykot kararı

2022'de Türkiye'nin İsrail'e yaptığı ihracat 7 milyar dolara, İsrail'den ithalatıysa 2,3 milyar dolara kadar ulaşmıştı (Cumhurbaşkanlığı)
2022'de Türkiye'nin İsrail'e yaptığı ihracat 7 milyar dolara, İsrail'den ithalatıysa 2,3 milyar dolara kadar ulaşmıştı (Cumhurbaşkanlığı)

İsrail'in en büyük süpermarket zincirleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Hamas'ı terör örgütü olarak görmediğini açıklaması nedeniyle Türkiye'den yapılan ithalatı durdurdu.

İsrail merkezli Haaretz gazetesinin haberinde, Türkiye'den gelen mallara boykot kararının ülkenin en büyük market zincirleri Shufersal, Rami Levy ve Yochananof tarafından uygulandığı öne sürüldü.

Daha küçük boyuttaki ithalatçıların da, Türkiye'de Yahudi inanışına uygun gıdaları denetleyen kişilerin 7 Ekim'deki saldırıların ardından ülkeyi terk etmesi nedeniyle ithalatı durdurdukları ifade edildi.

Süpermarket zincirlerinin Türk mallarına yönelik boykotunda kamuoyu baskısının önemli bir rol oynadığı düşünülüyor.

Örneğin, zincir marketlerden Rami Levy, İsrail domatesleri yerine Türkiye'den gelen domatesleri satmakla suçlanıyordu. Şirket bu iddiaları reddetti.

Konuyla ilgili zincir marketlere bir mektup gönderen İsrail Çiftçiler Federasyonu, marketlerdeki yerli ürünlere etiket konulmasını ve savaştan etkilenen çiftçilerle dayanışmaya gidilmesini istedi.

Domates tartışmalarının ardından birçok market zinciri, Türkiye'den domates ithalatını durdurduklarını duyururken, Tarım Bakanlığı'ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada bu hafta Türkiye'den meyve ve sebze taşıyan 6 geminin ülkeye geleceği belirtildi.

Türkiye'den alınan domateslere tam boykot uygulanmasının ülkede bir arz sıkıntısı yaratması bekleniyor. Zira yerli üretim domatesler talebin sadece yarısını karşılıyor. 

Yunanistan ve Hollanda'nın İsrailli domates alıcıları için en olası alternatifler olduğu belirtilse de, bu durumun domates fiyatlarında artışa neden olacağı düşünülüyor.

İki ülke arasındaki ticaret artış sürecindeydi

Son yıllarda Türkiye, İsrail'in en çok ithalat yaptığı ülkelerden biri haline gelerek, Çin, ABD, İsviçre ve Almanya'dan sonra beşinci sıraya yerleşmişti. 

2019'dan bu yana her yıl çift haneli büyüme yakalayan Türkiye'den ithalat rakamları, 2022'de 7 milyar dolara kadar ulaşmıştı.

İki ülke arasındaki ticaret son dönemde yapılan karşılıklı anlaşma ve toplantılarla yoğunlaşmıştı. Geçen aralıkta, İsrail Ticaret Odaları Federasyonu ve Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin girişimiyle İstanbul'da İsrailli ihracatçılarla Türk iş insanlarını bir araya getiren toplantı da bunlardan biriydi.

İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn, "Delegasyonda İsrail'den 90 ihracatçı bulunuyordu ve en harika şekilde karşılandılar. İşbirliği arzusu vardı. Biz de atılacak en iyi adımın bu olduğunu düşündük" ifadelerini kullandı.

Mevcut durumun tamamen şok yarattığını belirten Lynn, "Hepimiz gerçekçi insanlarız. Birçok ithalatçının Türkiye'den mal alma konusunda temkinli olacağı çok açık. Ve onların da bize satış yapmak isteyip istemeyeceği belli değil. Erdoğan'ın saldırılarının işleri nasıl etkileyeceğini bilmiyoruz. Bu nedenle ticaretin ne kadarlık bir bölümünün duracağını ölçmek zor. Bu bizim için acı bir hayalkırıklığı" diye konuştu.

İsmini vermek istemeyen bir başka yetkiliyse, iki ülke arasındaki ticaretin yaşananlardan fazla etkilenmeyeceğini savundu. 

Haaretz'e konuşan yetkili şunları söyledi:

İsrail'le Türkiye arasındaki uzun vadeli ticaret verilerine bakarsanız, toplam hacmin sürekli arttığını görürsünüz. Bunun için geçerli nedenler var. Onlar, bizim yakınımızdaki iyi ve ucuz bir ekonomi. Rakamlar birçok zorluk ve son 10 yılda Gazze'ye düzenlenen operasyonlara rağmen arttı. Birçok periyotta, iki ülke ilişkilerinde anlaşmazlıklar vardı. Bu deneyime dayanarak, bugün gördüğümüz ticaret miktarının, az çok aynı seviyelerde kalacağını tahmin ediyoruz.

Türkiye'nin İsrail'e yaptığı ihracatın içinde demir, buğday, otomobil, elektrikli ev eşyaları, işlenmiş gıda ve plastik gereçler gibi kalemler bulunuyor.

Independent Türkçe



İsrail'in Batı Şeria'da tırmandırdığı gerilimi reddetme konusunda Mısır-Türkiye mutabakatı

Mısır ve Türkiye, Gazze Şeridi'nde ateşkes ihtiyacını vurguluyor. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır ve Türkiye, Gazze Şeridi'nde ateşkes ihtiyacını vurguluyor. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

İsrail'in Batı Şeria'da tırmandırdığı gerilimi reddetme konusunda Mısır-Türkiye mutabakatı

Mısır ve Türkiye, Gazze Şeridi'nde ateşkes ihtiyacını vurguluyor. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır ve Türkiye, Gazze Şeridi'nde ateşkes ihtiyacını vurguluyor. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır ve Türkiye, ‘Gazze Şeridi'nde derhal ateşkes sağlanması ve İsrail'in Batı Şeria'daki mevcut tırmanışının reddedilmesi’ gerektiği konusunda mutabık kaldı.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan dün (Çarşamba) Ankara'da yaptıkları görüşmede, ‘Somali'nin tehditlere karşı birliğinin korunması, paralı askerlerin Libya'dan çıkması ve Sudan'da siyasi çözümün önceliği’ konularında mutabık kaldılar. Görüşmede ayrıca Suriye krizi de ele alındı.

asdvbfrty
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'yi Ankara Esenboğa Havalimanı'nda karşıladı. (DPA)

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın şubat ayında Kahire'ye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında yaptığı davete icabetle Türkiye'ye ilk ziyaretini gerçekleştiren Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Türkiye'ye gerçekleştirdiği ziyaretten ve Erdoğan ile görüşmekten duyduğu mutluluğu dile getirdi.

Sisi dün resmi Facebook sayfasında yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: “Türkiye Cumhuriyeti'ne ilk ziyaretimden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmemden büyük memnuniyet duyuyorum. Zira iki kadim ülke, kurucu lider Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından bu yana köklü tarihi bağlara ve güçlü siyasi ilişkilere sahiptir. Belki de benim bugünkü ziyaretim ve ondan önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kahire ziyareti, Mısır ve Türkiye arasında, bölgesel ve uluslararası çevrelerdeki önemli rollerine dayalı olarak ve iki kardeş halkın arzu ve isteklerini karşılayacak şekilde yeni bir dostluk ve iş birliği dönemi başlatma yönündeki ortak iradeyi yansıtmaktadır.”

Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Ahmed Fehmi tarafından yapılan açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Sisi'nin Türkiye'ye gerçekleştirdiği tarihi ziyaret, “Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçtiğimiz şubat ayında Mısır'a gerçekleştirdiği tarihi ziyaretin üzerine inşa edilen ve iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi sürecinde yeni bir kilometre taşını temsil etmekte, hem ikili hem de bölgesel düzeyde yeni bir dostluk ve ortak iş birliği aşamasını oluşturmaktadır.”

Mısır Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda resmî törenle karşılandı. Erdoğan, Sisi'yi Ankara Esenboğa Havalimanı'nda karşıladı ve beraberindeki heyetle birlikte Beştepe Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne geçti.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara'nın 2013 sonundan bu yana Mısır'da yasaklı olan Müslüman Kardeşler’e (İhvan-ı Müslimin) verdiği destek nedeniyle on yıl süren kesinti ve gerginliğin ardından normalleşme yönünde artan bir eğilim gösterdi. Normalleşme süreci, Erdoğan ve Sisi'nin Katar'da düzenlenen 2022 Dünya Kupası'nın açılışında el sıkışmalarından bu yana hız kazandı. İki ülke geçen yıl Temmuz ayında diplomatik ilişkilerin büyükelçilik seviyesine yükseltildiğini duyurdu ve yakınlaşma Erdoğan'ın Kahire ziyaretiyle zirveye ulaştı.

Sisi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ben başta ticaret, yatırım, turizm, ulaştırma ve tarım olmak üzere tüm alanlarda niteliksel bir sıçrama yapmayı amaçlayan Mısır ve Türkiye arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısına başkanlık etmekten memnuniyet duyduk. Bugün iki ülke arasında iş birliği için yeni bir kurumsal çerçeve oluşturmayı amaçlayan bir dizi mutabakat zaptının imzalanmasına tanık olduk” dedi.

Sisi, Erdoğan ile birlikte düzenlediği basın toplantısında yaptığı konuşmada, “Görüşmelerimizde ikili ticaretin kolaylaştırılması ve Mısır ile Türkiye arasındaki serbest ticaret anlaşmasının kapsamının genişletilmesinin önemi ele alındı. Önümüzdeki yıllarda ticaret hacminin 15 milyar dolara çıkarılmasının yanı sıra, iki ülke arasında ortak yatırımların teşvik edilmesi ve Mısır'daki seçkin yatırım ortamı ışığında Türk iş adamlarına mümkün olan kolaylıkların sağlanması hedeflendi” ifadelerini kullandı.

Sisi sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün bölgemizin ve dünyanın karşı karşıya olduğu krizler, Mısır ve Türkiye arasındaki yakın koordinasyon ve iş birliğinin önemini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bölgesel krizlerin, özellikle de Gazze'deki Filistinli kardeşlerimizin neredeyse bir yıldır eşi benzeri görülmemiş bir felaketle karşı karşıya olduğu insani trajedinin ele alınmasına katkıda bulunmak üzere, koordinasyon ve birlikte çalışma yollarını görüştük. Bu bağlamda, Mısır ve Türkiye'nin acil ateşkes talebi, İsrail'in Batı Şeria'daki mevcut tırmanışını reddetme ve Filistin halkının 4 Haziran 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız devletini uluslararası meşruiyetin ilgili kararlarına uygun olarak kurma özlemlerini gerçekleştirecek bir yol çağrısında bulunma konusundaki tutum birliğinin altını çizmek isterim. Ayrıca krizin başlangıcından bu yana, İsrail'in sürekli engellemelerine rağmen Gazze'ye insani yardım ulaştırılması için sürekli iş birliği içindeyiz.”

Sisi, Libya'daki krizle ilgili olarak ise şunları söyledi: “Libya krizi hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Libya'da güvenlik ve siyasi istikrarın sağlanması için kurumlarımız arasında istişarelerde bulunma konusunda mutabık kaldık. Kardeş Libya'nın bölünmüşlük belirtilerini sona erdirmesi, güvenlik ve istikrara kavuşması için eşzamanlı başkanlık ve yasama seçimlerinin yapılması, yasadışı yabancı güçlerin ve paralı askerlerin ülkeden çekilmesi, silahlı milis olgusunun sona erdirilmesi suretiyle bu uzun süreli krizde yeni bir sayfa açılmasının önemini vurguladık.”

Sisi sözlerine şöyle devam etti: “Suriye'deki durumu da ele aldık. Suriye halkını eşi benzeri görülmemiş bir şekilde etkileyen bu krize çözüm bulunması yönündeki arzumuzu vurguladık. Suriye devletinin birliğini, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruyarak ve terörizmi ortadan kaldırarak, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin bu konudaki kararı uyarınca siyasi bir çözüme ulaşmayı ve Suriye halkının acılarına son vermeyi amaçladığımız için Türkiye ve Suriye'yi birbirine yakınlaştırma çabalarını memnuniyetle karşılıyorum. Ayrıca Sudan'daki krizi ve Mısır'ın çeşitli taraflarla iş birliği içerisinde ateşkesi durdurmak ve siyasi çözümü teşvik etmek için sarf ettiği çabaları ele aldık. Afrika Boynuzu'ndaki, özellikle de Somali'deki durumu enine boyuna görüştük. Somali'nin karşı karşıya olduğu tehditlere karşı birliğini, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruma ihtiyacı konusunda mutabık kaldık.”

xzascdvb
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülke arasında bir dizi anlaşmaya imza attı. (EPA)

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Sisi ile Ankara'da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Mısır ile doğalgaz ve nükleer enerji sektörlerindeki bağlarını güçlendirmek istediğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre Erdoğan, Sisi ile düzenlediği ortak basın toplantısında, iki ülkenin ticaret, savunma, sağlık, enerji ve çevre dahil olmak üzere çeşitli alanlarda ilişkileri geliştirme arzusunu yinelediklerini belirtti.

Sisi ve Erdoğan dün bir dizi iş birliği anlaşması ve mutabakat zaptının imzalanmasına tanıklık etti. Mısır resmi haber ajansı MENA’ya göre iş birliği anlaşmaları ve mutabakat zabıtları arasında, yeni idari başkentte bir sanayi bölgesi geliştirmek üzere Türkiye'nin Polaris Parks şirketiyle bir mutabakat zaptı imzalanması da vardı.

Mutabakat zaptı Türkiye tarafında Polaris Parks Genel Müdürü Osman Evren Arıkan, Mısır tarafında ise Endüstriyel kalkınmadan sorumlu Başbakan Yardımcısı ve Sanayi ve Ulaştırma Bakanı Kâmil el-Vezir tarafından imzalandı.