Lider diplomasisi Türkiye'nin Suudi Arabistan ve BAE'ye ihracatına da yansıdı

Türkiye'nin son dönemde karşılıklı "lider diplomasisi" yürüterek siyasi ve diplomatik ilişkilerini geliştirdiği Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan'a yönelik ihracatındaki hızlı artış dikkati çekiyor

(AA)
(AA)
TT

Lider diplomasisi Türkiye'nin Suudi Arabistan ve BAE'ye ihracatına da yansıdı

(AA)
(AA)

AA'nın Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlediği bilgiye göre, Türkiye, geçen yıl Suudi Arabistan ve BAE'ye toplam 11 milyar 204 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İki ülkeye ihracat bir önceki yıl toplam 6,3 milyar dolar seviyesindeydi.

İhracattaki artışta, son dönemde hızla gelişen siyasi ve diplomatik ilişkiler ile imzalanan anlaşmalar etkili oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl temmuzda Körfez ülkelerine yönelik turu kapsamında, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) ziyaret etmişti.

Bu ziyaretlerde, yatırımdan sanayiye, savunmadan sağlığa, yenilenebilir enerjiden uzay endüstrisine kadar birçok alanda 18 anlaşma ve bir ortak bildiri imzalanırken Türkiye ile BAE arasında 50,7 milyar dolarlık anlaşma yapıldı.

BAE, geçen yıl Türkiye'nin en fazla ithalat ve ihracat gerçekleştirdiği 9'uncu ülke oldu. 2023'te bu ülkeye ihracat 2022 yılına kıyasla yüzde 63,4 artarak yaklaşık 8 milyar 583 milyon dolara ulaştı. 2022'de 5 milyar 253 milyon dolarlık ihracat yapılmıştı.

Bu ülkeye özellikle mücevher sektöründeki dış satım dikkati çekti. Yıl boyunca çeşitli sektörlere yönelik ürünlerin de satışı gerçekleştirildi.

Suudi Arabistan'a ihracat yüzde 150,3 arttı

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, geçen yıl bakanlar ve iş insanlarıyla gerçekleştirdiği Suudi Arabistan ziyaretinde de 5 mutabakat zaptı imzalanmıştı. Suudi Arabistan ile gelişen ilişkiler sonrası bu ülkeye ihracat bir önceki yıla kıyasla yüzde 150,3 artarak 2 milyar 621 milyon doları geçti. 2022'de ihracat rakamı 1 milyar 47 milyon dolar olarak kaydedilmişti.

Suudi Arabistan'a, Türkiye'den dolar bazında en çok halı, hububat, bakliyat ve kimyevi maddeler gönderildi. Ülke, Türkiye'nin en fazla ihracat gerçekleştirdiği 20'nci ülke olarak öne çıktı.

Halı sektörünün ihracatı geçen yıl 270 milyon doları buldu. Ayrıca, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörleri de ihracatta öne çıktı.

Son yıllarda ilişkilerin stratejik işbirliği ve ortaklık seviyesine yükseltildiği bu ülkelerle ticaretteki artışın 2024'te de sürmesi bekleniyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de kısa süre önce Körfez bölgesi ülkelerine yönelik "yatırım turu"na çıkmış ve çeşitli kesimlere Türkiye'deki yatırım imkanlarını anlatmıştı.

Türkiye'nin Suudi Arabistan ve BAE'ye yönelik ihracat rakamları şöyle (milyon dolar):

Ülkeler 2022 2023
BAE 5.253 8.583
Suudi Arabistan 1.047 2.621
Toplam 6.300 11.204


Türkiye, Abdi'nin ‘doğrudan temas’ açıklamaları ve ABD raporlarının ardından yetkililerinin SDG lideriyle görüşme planı olduğu iddialarını yalanladı

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
TT

Türkiye, Abdi'nin ‘doğrudan temas’ açıklamaları ve ABD raporlarının ardından yetkililerinin SDG lideriyle görüşme planı olduğu iddialarını yalanladı

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi (Reuters)

Türkiye, Ankara ile doğrudan iletişim kanallarının varlığından söz eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi ile Türk yetkililer arasında herhangi bir görüşme planı ya da hazırlığı olduğunu reddetti.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Türkiye'nin Abdi ile görüşmeye hazır olduğuna dair haberlerin doğru olmadığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Anadolu Ajansı'ndan (AA) aktardığına göre kaynaklar, ABD merkezli haber sitesi Al-Monitor'un bu konu hakkındaki bir haberinde yer alan iddiaların ‘gerçek dışı’ olduğunu belirtti.

Türk gazeteci Amberin Zaman'ın Al-Monitor'da yer alan haberinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ya da Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Abdi ile görüşeceği iddia edildi.

fghy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera perşembe günü ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack'ı Şam'da kabul etti. (DPA)

İsmi açıklanmayan kaynaklara göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Thomas Barrack, perşembe günü Şam'da bulunduğu sırada Abdi ile bir telefon görüşmesi yaptı ve 13 yılı aşkın bir süredir kapalı olan ABD Büyükelçiliği konutuna Amerikan bayrağını çekti. Abdi'ye DEAŞ’a karşı mücadelede ABD'nin desteğini sürdüreceği güvencesini veren Barrack, SDG ile Türkiye arasında ABD'nin arabuluculuğunda yürütülen gerilimi azaltma görüşmelerini sürdürmesi için onu teşvik etti.

Barrack aynı zamanda SDG ile Suriye hükümeti arasında imzalanan anlaşmanın uygulanması gerektiğini vurguladı.

Kaynaklar, Abdi'nin telefon görüşmesi sırasında üst düzey Türk yetkililerle Şam'da bir araya gelme teklifi aldığını, görüşmenin SDG'den bir heyetin cuma günü Şam'da Suriye hükümetiyle yapacağı görüşmelerin sonuçlarına göre belirleneceğini, ancak Suriye hükümetinin yeni bir tarih belirlemeden görüşmenin ertelendiğini duyurduğunu bildirdi.

Türk Dışişleri Bakanlığı kaynakları Al-Monitor'un haberinde Türkiye ve yetkilileriyle ilgili iddiaların asılsız olduğunu söyledi.

Türkiye'nin pozisyonu teyit edildi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan perşembe günü yaptığı açıklamada, SDG'yi, Suriye ordusuna entegre edilmesi için yeni Suriye hükümetiyle varılan anlaşmaya rağmen ‘oyalama taktikleri’ kullanmakla suçladı.

Erdoğan, Türkiye'nin Suriye'nin birlik ve toprak bütünlüğünün korunması yönündeki tutumunu yineleyerek, SDG ile Şam arasında varılan anlaşmanın mutabık kalınan ve planlanan zaman dilimi içerisinde uygulanması gerektiğini vurguladı.

Türkiye, SDG'yi PKK’nın Suriye'deki uzantısı olan bir ‘terör örgütü’ olarak görüyor ve ABD desteğinin sona erdirilmesini, feshedilmesini, Suriye ordusuna entegre edilmesini ve yabancı savaşçılarının Suriye'den çıkarılmasını talep ediyor.

fgthy
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, SDG'yi Şam ile varılan anlaşmanın uygulanmasını geciktirmekle suçladı. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Abdi arasında geçtiğimiz mart ayında Şam'da imzalanan SDG'nin kendini feshetmesi, Suriye ordusuna entegre olması ve Suriye'nin kuzeydoğusunda kontrol ettiği bölgeleri Suriye yönetimine devretmesine ilişkin anlaşmanın üzerinden üç aydan fazla bir süre geçmesine rağmen, SDG'nin anlaşmayı uygulamak için adım atmadığı ve halen Suriye'nin kuzeydoğusunda özerklikten bahsettiği görülüyor.

Cuma günü bir televizyon röportajında Abdi, Şam hükümetiyle varılan anlaşmanın uygulanması için SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi sürecinin yıllar alabileceğini ve ‘anlaşmanın siyasi adem-i merkeziyetçiliği ve kuzey ve doğu Suriye'deki bileşenlerin haklarını tanıyan kapsamlı bir siyasi çerçeve içinde olması gerektiğini’ söyledi.

gthyuj7ı
SDG lideri Mazlum Abdi, SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi için mart ayında Şam'da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile bir anlaşma imzaladı. (AP)

Abdi, Şam ile ‘siyasi adem-i merkeziyetçilik’ çerçevesinde diyaloğa açık olduğunu ifade ederek, Kürt meselesinin özüne hitap etmeyen hızlı ya da resmi çözümleri reddetti. Abdi, “Güçlerimizin üzerinde mutabık kalınmış bir ulusal yapı içerisinde organize bir güç olarak varlığını sürdürmesini garanti altına alacak bir formül arıyoruz” ifadesini kullandı.

“Türkiye ile iyi bir ilişki kurmaya açığız. Türkiye ile doğrudan ve aracılar vasıtasıyla iletişim kanallarımız var ve bu ilişkinin gelişeceğini umuyoruz” diyen Abdi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeye bir itirazı olmadığını ifade etti.

SDG'nin İsrail ile ilişkileri konusunda ise Abdi, “Bazıları bizi İsrail ile ilişkimiz olmakla suçluyor ama biz bunu reddediyoruz” dedi.