Biden, borç tavanını yükseltme görüşmeleri öncesi iyimser

Biden, Beyaz Saray’da Cumhuriyetçi liderlerle görüştükten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
Biden, Beyaz Saray’da Cumhuriyetçi liderlerle görüştükten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
TT

Biden, borç tavanını yükseltme görüşmeleri öncesi iyimser

Biden, Beyaz Saray’da Cumhuriyetçi liderlerle görüştükten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)
Biden, Beyaz Saray’da Cumhuriyetçi liderlerle görüştükten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlıyor (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden, borç tavanını yükseltme ve büyük bir krize yol açabilecek bir temerrüdü önleme planı hakkında görüşmek üzere yarın Kongre liderleriyle bir araya gelebileceğini söyledi.

Biden, dün Delaware’de gazetecilere verdiği demeçte, bir anlaşmaya varma konusunda iyimser olduğunu dile getirdi.

ABD Başkanı’nın Cuma günü Temsilciler Meclisi üyeleriyle görüşmesi planlanıyordu, ancak görüşme ertelendi.

Biden, hükümet yetkilileri ile Kongre üyeleri arasındaki görüşmelerin nasıl ilerlediğine dair güncel bilgileri aldığını söyleyerek, “İyimser olmaya devam ediyorum çünkü doğuştan iyimserim. Ama bence bir anlaşmaya varmak için bizim kadar onların da (Cumhuriyetçiler) arzusu var. Bunu yapabileceğimizi düşünüyorum” dedi.

Biden’ın bu iyimserliğine rağmen, ABD yönetimi, ülkenin temerrüde düşmesi halinde büyük iş kayıpları da dahil olmak üzere bunun ülke ekonomisi için felaket sonuçları olacağı konusunda bir kez daha uyardı.

Borç tavanı konusunda bir anlaşmaya varmak için müzakerelerin önümüzdeki hafta yeniden başlaması bekleniyor.

Haftalardır Beyaz Saray, politikacılar ve bankacılar, ülkenin bir temerrüdün eşiğinde olduğu konusunda uyarıda bulunuyor.

Washington’daki Kongre binası (AP)
Washington’daki Kongre binası (AP)

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo dün CNN’e yaptığı açıklamada, “Kongre borç tavanını temerrüde düşene kadar yükseltmeyi başaramazsa, bir durgunluğa gireceğiz ve bu felaket olur. ABD borcunu asla temerrüde düşürmedi ve bunu yapamayız” dedi.

Biden borç tavanında artış talep etti, ancak Cumhuriyetçiler şu anda 31,4 trilyon dolar olan borçlanma yetkisinin genişletilmesine, önemli harcama kısıtlamalarının eşlik etmesi gerektiğinde ısrar ediyor.

Biden ile Cumhuriyetçi Parti’nin Temsilciler Meclisi’ndeki lideri Kevin McCarthy de dahil olmak üzere Cumhuriyetçi liderler arasında yeni bir tur borç tavanı görüşmeleri önümüzdeki haftaya ertelendi.

Temsilciler Meclisi üyesi Cumhuriyetçi Byron Donalds, dün Fox News’e yaptığı açıklamada, “Harcama seviyelerini koronavirüs salgını öncesine döndürmenin zamanı geldi ve ardından borç tavanını yükseltmeyi konuşabiliriz. Joe Biden masaya hiçbir şey getirmiyorsa ve yaptığı tek şey elleri ceplerinde oturup müzakere etmekse, o zaman ulusumuzu iflasa sürükleyen odur” diye konuştu.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü ve ABD Merkez Bankası (Fed) eski Başkan Yardımcısı Lael Brainard ise, dün CBS’de yayınlanan ‘Face the Nation’ programında bir anlaşmaya varılacağını söyleyerek, “Beklentimiz, Kongre’nin bir temerrüde düşmemek için gerekeni yapmasıdır” dedi.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.