ABD'nin Suriye'deki saldırıları petrol piyasalarını da vurdu

Petrolün varil fiyatı 2 dolardan fazla arttı

Küresel petrol ürünleri nakliyatının yüzde 17'si Hürmüz Boğazı üzerinden yapılıyor (Reuters)
Küresel petrol ürünleri nakliyatının yüzde 17'si Hürmüz Boğazı üzerinden yapılıyor (Reuters)
TT

ABD'nin Suriye'deki saldırıları petrol piyasalarını da vurdu

Küresel petrol ürünleri nakliyatının yüzde 17'si Hürmüz Boğazı üzerinden yapılıyor (Reuters)
Küresel petrol ürünleri nakliyatının yüzde 17'si Hürmüz Boğazı üzerinden yapılıyor (Reuters)

ABD'nin Suriye'de İran'a ait hedefleri vurduğunu duyurmasının ardından Ortadoğu'da çatışmaların genişleyeceği endişesi petrol fiyatlarına da yansıdı.

TSİ 13.00 itibariyla brent petrol fiyatları dün kıyasla varil başına 2 dolardan fazla artış göstererek 89,96 dolara kadar ulaştı.

Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varil fiyatıysa 1,89 dolar artış göstererek 85,1 dolara tırmandı.

Ortadoğu'da yaşanan gerilim şu ana kadar tedarik zincirini doğrudan etkilemese de, Gazze'deki çatışmaların büyük petrol üreticilerinden İran'a sıçrayacağı endişesi petrol piyasalarında belirsizlik yaratıyor.

Uzmanlar, çatışmaların yoğunlaşmasının dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumundaki Suudi Arabistan'dan yapılan sevkıyatı da etkileyebileceğine dikkat çekiyor.

Goldman Sachs'tan analistler, 2024'ün ilk çeyreği için brent petrol fiyat tahminini varil başına 95 dolar olarak belirlese de, İran'dan yapılan ihracatın düşmesi durumunda taban fiyatlarda yüzde 5'lik bir artış daha görülebileceğini belirtiyor.

Bankaya göre, Hürmüz Boğazı'ndaki ticaretin aksaması durumundaysa petrol fiyatlarında yüzde 20'lik bir tırmanma görülebilir. Ancak bu senaryo pek olası olarak değerlendirilmiyor.

Dün gece saaatlerinde ABD'ye ait iki savaş uçağı Suriye'de İran destekli milis güçlere ait silah ve mühimmat depolarını vurmuştu.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada İsrail'in Hamas'a yönelik saldırılarını durdurmaması halinde, ABD'nin de "bu ateşten kaçınamayacağını" dile getirmişti.

Dün Mısır'ın Kızıldeniz kıyısındaki iki kasabasına isabet eden roketler de, bölgedeki çatışmaların kontrolsüz bir şekilde genişleme riski taşıdığını ortaya koyan gelişmelerden biri olmuştu. Roketlerin kim tarafından fırlatıldığı henüz bilinmiyor.

Independent Türkçe



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS