İsrail’deki işsizlik oranı savaş nedeniyle ekim ayında üç kat arttı

İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
TT

İsrail’deki işsizlik oranı savaş nedeniyle ekim ayında üç kat arttı

İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)

İsrail Merkezi İstatistik Bürosu (CBS), ülkedeki işsizlik oranının ekim ayında yaklaşık üç kat artarak yüzde 10’a yükseldiğini bildirdi.

Hamas hareketi ile savaşın patlak vermesi, Gazze sınırı yakınında yaşayan on binlerce İsrail vatandaşının yerinden edilmesine yol açtı.

CBS’nin bugün açıkladığı verilere göre, ana işsizlik oranı, geçen ay yüzde 3,4 seviyesinde sabit kaldı.

Ancak geçici bir iş kaybı olması beklenen durum dikkate alındığında, 7 Ekim saldırısından önce eylül ayında 163 bin 600 kişi işsizdi. Bu oran, 428 bin 400 işsiz sayısı ile ekim ayında yüzde 9,6’ya ulaştı.

Hamas’ın saldırısının ardından yaklaşık 400 bin İsrailli yedek göreve çağrıldı.

Resmi veriler, son birkaç hafta içinde yaklaşık 80 bin İsraillinin ücretsiz izne çıkarıldığını gösteriyor.

İstihdam oranı, ekim ayında yüzde 61,1’den yüzde 56,5’e düştü.

CBS, kriz nedeniyle geçen ay işgücü anketinde değişiklik yapması gerektiğini, saldırıdan sonraki hafta neredeyse hiç görüşme yapılmadığını, sonraki tüm görüşmelerin de yüz yüze değil telefonla yapıldığını belirtti.

Gazze Şeridi’ne 7 kilometre mesafedeki bölgelerde anket yapılmadığını bildiren CBS, ankete yanıt verme oranının eylül ayında yüzde 66,9 iken, ekim ayında yüzde 55,3’e düştüğünü açıkladı.

İsrail’deki düşük işsizlik oranı, geleneksel olarak ekonomik büyümenin arkasındaki itici güç oldu.

Ancak birçok kişinin işten çıkarılması, izinlerin artması veya iş kayıplarının yaşanmasıyla ekonominin dördüncü çeyrekte daralması ve 2023 yılına kadar sadece yüzde 2,3 büyümesi bekleniyor. Bu, ekonominin büyümesi konusunda beklenenden daha düşük bir oran.



Amerikalılar yumurta fiyatları krizine karşı tavuk kiralıyor

 Los Angeles bölgesine yumurta sağlayan Victoria Lee, Agua Dulce'deki çiftliğinde (AFP)
Los Angeles bölgesine yumurta sağlayan Victoria Lee, Agua Dulce'deki çiftliğinde (AFP)
TT

Amerikalılar yumurta fiyatları krizine karşı tavuk kiralıyor

 Los Angeles bölgesine yumurta sağlayan Victoria Lee, Agua Dulce'deki çiftliğinde (AFP)
Los Angeles bölgesine yumurta sağlayan Victoria Lee, Agua Dulce'deki çiftliğinde (AFP)

ABD'de yumurta fiyatlarının artması ve süpermarketlerde kısıtlanması, birçok Amerikalıyı ihtiyaçlarını karşılamak için yumurtlayan tavuk kiralamaya yöneltti.

Los Angeles yakınlarındaki La Crescenta'da yaşayan Young Mi Kim, henüz tavuk satın almaya hazır olmadığı için bu geçici çözümü tercih etti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Mi Kim, iki tavuk ve onları yetiştirmek için gerekli tüm ekipmanları teslim alırken şöyle diyor: “Yetiştirmeyi denemek istiyorum, bakalım sevecek miyim.”

Görsel kaldırıldı.Çiftlikte kümesin önünden geçen tavuk

“Tanıdığım bazı kişilerin evlerinde tavukları var, ancak bunun için çok fazla çalışma gerekiyor: Tüm bahçelerini yenilemeleri gerekti,” diyen üniversite profesörü, “Tavuk kiralamak iyi bir başlangıç” ifadesini kullanıyor.

Bunu yapmak için yaklaşık on yıl önce Pensilvanya'da başlatılan Rent the Chicken adlı projeye başvurdum. O tarihten bu yana hizmet, yerel çiftçilerle kurulan ortaklıklar sayesinde Kuzey Amerika genelinde 40'tan fazla şehre yayıldı.

Görsel kaldırıldı.Los Angeles bölgesine yumurta sağlayan Victoria Lee, Agua Dulce'deki çiftliğinde (AFP

Ancak bu durum, son kuş gribi salgını nedeniyle tavuk çiftliklerinin tamamının kapatılması ve yumurta fiyatlarının yükselmesiyle birlikte ani ve büyük bir yayılma gösterdi.

Los Angeles bölgesine, şehir dışındaki Agua Dulce'deki çiftliğinden yumurta tedarik eden Victoria Lee, “Bu yıl özellikle, geçen yılın aynı dönemine göre üç ila dört kat daha fazla ilgi görüyoruz” diyor.

Görsel kaldırıldı.Victoria Lee (sağda) Yong Mi Kim'e (solda) yumurtlayan tavukları ve taşınabilir tavuk kümesini tanıtıyor (AFP)

Yumurta krizinin doruk noktasında, Amerikalılar 12 yumurta için normal fiyatının üç katı olan 10 dolardan fazla öderken, süpermarketler de her müşteriye satabilecekleri yumurta sayısını sınırlamak zorunda kaldı.

Yumurta ile ilgili enflasyon, yaşam maliyetlerinin artmasının önemli bir göstergesi haline geldi ve bu durum son başkanlık seçim kampanyasında büyük etki yarattı.

Donald Trump, gıda fiyatlarındaki enflasyonla mücadele sözü verdi. Ancak Beyaz Saray'a döndüğünden bu yana, yumurtanın ortalama fiyatı biraz arttı. ABD Tarım Bakanlığı'na göre, mart ayı itibarıyla fiyatlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60 daha yüksek seyrediyor.

Kalite ve protein

Lee, tavuk kiralamanın mağazadan yumurta almaktan daha ucuz olmadığını, ancak müşterilere daha kaliteli yumurta sağladığını söylüyor.

Görsel kaldırıldı.“Tavuğu Kirala” projesi (tavuk kiralama) kapsamında seyyar kümeste duran tavuklar (AFP)

"Yumurtalar orijinal kalitelerinden bağımsız olarak mağaza raflarında ne kadar uzun süre kalırsa, proteinleri de o kadar zarar görüyor" diyor ve ekliyor: "Mağazalara ulaşana kadar ortalama 48 ila 60 günlük oluyorlar."

Hizmet, tavuk sayısına ve yaşayacakları yere bağlı olarak altı ay için 500 dolardan 1.000 dolara kadar değişen çeşitli tavuk kiralama seçenekleri sunuyor.

Bu fiyatlara tavuğun yiyeceklerinin, içme kaplarının ve yemlerin yanı sıra onu yetiştirme kılavuzu ile çitlerle çevrili ve tamamen tekerleklere monte edilmiş kaliteli bir kümes dahildir.

Görsel kaldırıldı."Tavuğu Kirala" projesi (tavuk kiralama) kapsamında yeni bir çiftliğe taşındıktan sonra mobil kümesteki bir tavuk (AFP)

O bana şöyle diyor: “Her gün kiracılar tavuk kümesini kaldırıp taşıyor, böylece tavuklar taze ot yiyebiliyor.” Bu sayede tavuklar “yeni böcekleri yakalayabiliyor (...) ve yırtıcı hayvanlardan korunabiliyor.”

Bahçesinde iki tavuğu olan müşterisi Kim, haftada 14 yumurta almayı bekliyor. Bu miktar, protein kaynağı olarak yumurtayı tercih eden sporcu oğlu için çok faydalı olacak.

Ancak öğretim üyesi, kriz zamanlarında bir çözüm sağlamanın yanı sıra bu projenin "daha fazlasını" sağlayacağını umuyor. "Çocukların belli bir yaşam tarzını öğrenmelerini ve yumurtaların lezzetini karşılaştırmalarını sağlayacak bir şey sunmak istedim" diyor.