Bilim insanlarından elektrikli otomobillerin menzil sorununa çözüm önerisi

Geliştirilmiş bataryalar gibi yeni teknolojilere gerek kalmayabilir.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Bilim insanlarından elektrikli otomobillerin menzil sorununa çözüm önerisi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Araştırmacılar basit bir değişikliğin, bazı araç sahiplerinin elektrikli arabalara karşı yoğun bir şekilde duyduğu "menzil kaygısını" ortadan kaldırabileceğini söylüyor. 

Elektrikli bir aracın bir yolculuğu başarıyla tamamlayamayacağı ya da aracın şarj olması için uzun süre beklemek gerekeceği korkusu, elektrikli araçların önündeki en büyük engellerden ikisi. Bu tür araçları satın alma ihtimali olan pek çok kişi benzinli araçları tercih ettiğini çünkü kolayca ulaşılabilen benzin istasyonlarında hemen doldurulabildiklerini belirtiyor.

Ancak yeni araştırma bu durumun basit bir değişiklikle çok daha kolay hale getirilebileceğini öne sürüyor. Yeni araştırmada bu tür sorunların sadece bir zihniyet değişikliğiyle çözülebileceği ve menzil kaygısının sadece yanlış açıdan bakmanın sonucu olabileceği ifade ediliyor.

Menzil kaygısı sorununun büyük bir kısmı, elektrikli araç sürücülerinin eski zihniyetlerine takılıp kalmasından kaynaklanıyor: Sürekli ne kadar menzilleri kaldığına bakıp zamanlarını nerede şarj edebileceklerini düşünmeye harcıyorlar.

Bunun yerine sürücüler, araştırmacıların "olayla tetiklenen model" diye adlandırdığı yeni bir düşünce tarzına geçmeyi çok daha faydalı bulabilir. Bu, gösterge benzinin azaldığını gösterdiğinde doldurmak yerine, sürücünün örneğin eve veya işe vardığında otomatik olarak aracı fişe takması anlamına geliyor.

Bu anlamda benzinli araçlardaki geleneksel modelden ziyade belki de bir kişinin cep telefonuyla uyguladığı rutine daha çok benziyor.

Chalmers Teknik Üniversitesi'nden Frances Sprei, yürütülmesine katkı sunduğu çalışma hakkında "Deneyimli elektrikli araç sürücüleri, fişe takmayı tetikleyen bir olay ya da konum seçiyor; örneğin eve ya da işe gidince otomatik olarak aracı fişe takıyorlar. Böylece bu, sabah ya da akşam rutinlerinin parçası oluyor ve şarj etmeyi düşünmek daha az iş gibi geliyor" diyor.

Elektrikli araçları şarj etmek için gereken süreye çok fazla vurgu yapılıyor fakat bunu geceden yaparsanız, sadece fişe takmak için gereken süre kalıyor. Yani aslında sadece uzun yolculukları planlamanız gerekiyor.

Araştırmacılar bu zihniyet değişikliğiyle beraber yine de altyapıda değişiklik yapılması gerekeceğini belirtiyor. Sürücülere bu konuda yardımcı olmak, örneğin şarj cihazlarını yol kenarlarına, benzin istasyonlarının yanına koymak yerine insanların yaşadığı ve çalıştığı yerlere koymaya odaklanmayı içeriyor.

Dr. Sprei, "Sürücülerin elektrikli araçları mümkün olan en iyi şekilde kullanabilmesi için mümkün olan yerlerde, evlerine veya işyerlerine yakın şarj altyapısına erişebilmelerini sağlayacak şekilde politikaların uyarlanması gerekiyor" diyor.

Sprei bataryaları güçlendirmeye odaklanmanın benzer bir zihniyetten ve gerçekten uzun yolculuklara odaklanmaktan kaynaklanabileceğine dair de uyarıyor. Araştırmacı bunun araç fiyatlarının artması ve bu araçları üretmek için daha fazla kaynak kullanılmasının yanı sıra sürücülerin ihtiyaçlarına uygun olmayan araçları satın almasına da yol açabileceğini söylüyor.

"Mental models guide electric vehicle charging" (Zihinsel modeller elektrikli araç şarjına yön veriyor) başlıklı çalışma önceki haftalarda Energy adlı bilimsel dergide yayımlandı. Çalışma hem deneyimli hem de acemi elektrikli araç kullanıcılarıyla yapılan derinlemesine görüşmelerden yararlanılarak kaleme alındı.

Independent Türkçe



Afrika’da hidroelektrik santraline bağlı kripto madeni kuruldu

Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
TT

Afrika’da hidroelektrik santraline bağlı kripto madeni kuruldu

Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)

Kenyalı bir şirket,  Zambiya'da hidroelektrik santraline bağlı bir kripto para madeni kurdu.

Phillip Walton’ın CEO’su olduğu Gridless firması, Zambiya’nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti sınırındaki bir bölgede Bitcoin madenciliği faaliyeti yürütüyor.

Kripto para madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, Zengamina hidroelektrik santraline bağlı çalışıyor.

Her makine günde yaklaşık 5 dolar değerinde Bitcoin elde ediyor. BBC’nin görüştüğü Phillip, elektrik şirketiyle yaptıkları ortaklık sayesinde ucuza enerji kullandıklarını, Bitcoin’in değeri düşse bile kârlarını koruyabildiğini söylüyor.

Zengamina, 2000’lerin başında hayır kurumları tarafından toplanan 3 milyon dolarla kurulmuştu. Ikelenge bölgesindeki Kalene vadisinde yer alan santral, yaklaşık 15 bin kişiye elektrik sağlıyor.

Hidroelektrik santralinin yöneticisi Daniel Rea, Gridless’la anlaşmanın kendileri için de kârlı olduğunu belirtiyor:

Her gün ürettiğimiz enerjinin yarısından fazlası boşa gidiyordu, bu da işletme giderlerimizi karşılamak için bundan kazanç elde edemediğimiz anlamına geliyordu. Bölgede büyük bir enerji kullanıcısına ihtiyacımız vardı ve Gridless’le çığır açıcı ortaklığımız da bu noktada devreye girdi.

Tesis, halihazırda gelirinin yüzde 30’unu Bitcoin madenciliği firmasıyla yaptığı anlaşmadan kazanıyor.

Kasaba sakinlerinden Lucy Machayi, 2007’de faaliyete geçen santral sayesinde kasabanın dönüştüğünü söylüyor:

Elektrik gelmeden önce sadece çalılıklar vardı. Buzdolabı, televizyon, akıllı telefon yoktu. Elektrik, buradaki insanların hayatını tamamen değiştirdi.

Haberde, kasaba sakinlerinin kripto parayla ya da Gridless’ın yürüttüğü Bitcoin madenciliğiyle pek ilgilenmediği belirtilirken, gelecekte bu sektöre merakın artabileceği aktarılıyor.

Twitter’ın yaratıcısı Jack Dorsey’nin finans hizmeti sağlayıcısı Block’la çalışan Kenyalı şirket, ileride kendi hidroelektrik santralini inşa etmeyi de planlıyor. Bu tesisin hem Bitcoin madenciliği hem de yerel bölgelere elektrik sağlamak için kullanılması hedefleniyor.

Independent Türkçe, BBC, CNBC