Nepal'in yeni banknotundaki harita, Hindistan'la sınır kavgasını yeniden alevlendirebilir

Katmandu'nun yeni haritası, 335 kilometrekarelik tartışmalı alanı Nepal'e ekleyerek Yeni Delhi'yi kızdırdı.

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Nepal'in yeni banknotundaki harita, Hindistan'la sınır kavgasını yeniden alevlendirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Nepal, Güney Asya'daki komşusunun hak iddia ettiği bölgeleri gösteren yeni 100 Nepal rupisi (NPR) banknotu çıkararak Hindistan'ı kızdırdı. Bu hamle, son yıllarda iki ülke arasındaki ilişkileri zedeleyen ve uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlığını yeniden alevlendirdi.

Lipulekh, Kalapani ve Limpiyadhura bölgelerindeki çelişen hak iddiaları, 2020'de Hindistan'ın Çin'i göz önünde bulundurarak kuzeydeki Uttarakhand eyaletini stratejik Lipulekh dağ geçidine bağlamak için bir yol inşa etmesiyle sert bir anlaşmazlığa dönüşmüştü. 

Katmandu, tartışmalı bölgeleri Nepal sınırları içinde gösteren yeni bir harita yayımlayarak karşılık verdiğinde Yeni Delhi, Nepal'in iddialarının "yapay olarak genişletilmesinin" tarihi gerçeklere veya kanıtlara dayanmadığını ve bu nedenle kabul edilemez olduğunu söyleyerek protesto etti.

Yeni harita Nepal'e 335 kilometrekarelik bir alan ekliyor.

Komşularının aksine hiçbir zaman Avrupa sömürgesi altında kalmayan Nepal, Limpiyadhura, Kalapani ve Lipulekh bölgelerindeki hak iddialarını Britanya Raj'ıyla imzalanan 1816 Sugauli Anlaşması'na dayandırıyor. Ancak bu bölgeler 1962'de Çin'le yaptığı savaştan bu yana Hindistan tarafından kontrol ediliyor.

Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Rekha Sharma, yeni banknotun basılması kararının perşembe günü Başbakan Puşpa Kemal Dahal liderliğinde yapılan bir toplantıda alındığını söyledi.

Sharma şöyle konuştu: 

Başbakan Puşpa Kemal Dahal 'Praçanda' liderliğinde yapılan bakanlar kurulu toplantısında, 100 NPR değerindeki banknotlarda Lipulekh, Limpiyadhura ve Kalapani'yi içeren yeni Nepal haritasının basılması kararı alındı

Bakan, "100 NPR değerindeki banknotun yeniden tasarlanmasının" onaylandığını ve "banknotun arka planında basılı eski haritanın değiştirileceğini" söyledi.

Kabinenin bu kararı, ülkenin merkez bankası Rastra Bank'a iletilecek. Yeni banknotun basılıp piyasaya sürülmesinin bir yıl kadar zaman alması bekleniyor.

Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, sorunun çözümüne yönelik diplomatik görüşmeler devam ederken Katmandu'yu "tek taraflı" bir adım atmakla eleştirdi.

Bakan, gelişmeyle ilgili bir soru üzerine şöyle dedi: 

Bizim tutumumuz çok net. Nepal'le sınır meselelerimiz hakkında yerleşik bir platform üzerinden görüşmeler yapıyoruz. Bu sırada onlar tek taraflı bazı girişimlerde bulundu.

Independent Türkçe



Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
TT

Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ı görevden alacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Trump, dünkü açıklamasında Powell’ı görevden almasının “pek olası” görünmediğini söylemişti. Cumhuriyetçi lider, Powell'ın çok kötü bir iş çıkardığını savunmuş, Fed başkanının görev süresinin dolmak üzere olduğuna da işaret etmişti. 

Reuters’ın analizinde, Trump’ın Powell’ı görevden alma yetkisine sahip olup olmadığının belirsiz kaldığına dikkat çekiliyor. 

1913 tarihli Merkez Bankası Yasası, Fed Yönetim Kurulu üyelerinin yalnızca “geçerli bir gerekçe” gösterilerek görevden alınabileceğini söylüyor. Ancak sözkonusu “geçerli gerekçe” hukuken tanımlanmış değil. 

Genel kabul bunun yolsuzluk veya görevi kötüye kullanma gibi ciddi durumlara işaret ettiği yönünde, dolayısıyla politik görüş ayrılığı bu kapsama girmiyor. Cumhuriyetçi lider uzun süredir faiz indirimi için Powell’a baskı yapıyor.

Diğer yandan Powell’ın hem Fed başkanı hem de Fed Yönetim Kurulu üyesi olması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. Powell’ın Fed başkanlığı görevi, Mayıs 2026’da sona eriyor ancak Yönetim Kurulu üyeliği 2028’e kadar sürecek. Trump, onu bir şekilde Fed başkanlığından alsa bile Merkez Bankası’nın kararları üzerinde hâlâ etkili olabilir. 

Analizde, Trump’ın Powell’ı iki pozisyondan almaya çalışmasının en tartışmalı adım olacağına ve sürecin mahkemeye taşınabileceğine işaret ediliyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde de Trump’ın, faiz indirimi taleplerine yanıt vermeyen Fed’in bağımsızlığını sonlandırmaya çalıştığı yazılıyor. 

Amerikan gazetesinin analizinde, konuyla ilgili Türkiye’de atılan bazı adımlar örnek olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dönemin Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de görevden aldığı hatırlatılıyor. Bundan iki gün önce Merkez Bankası, politika faizini yüzde 17’den 19’a çıkarmıştı.

Analizde, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesinin şirketlerin borçlanma maliyetlerini azaltarak enflasyonu düşüreceğini savunduğuna dikkat çekiliyor. Bu yaklaşımın, düşük faiz oranlarının ekonomik faaliyeti teşvik ederek fiyatları yukarı çektiği yönündeki yaygın kabul gören ekonomik ilkelerle çeliştiği yazılıyor.

2022’de enflasyonun yüzde 72’ye ulaştığı, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 60 değer kaybettiği anımsatılıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal