IMF, Mısır'ın 820 milyon dolar çekmesine izin verdi ve ‘daha fazla reform’ çağrısında bulundu

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Washington'daki genel merkezi (Reuters)
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Washington'daki genel merkezi (Reuters)
TT

IMF, Mısır'ın 820 milyon dolar çekmesine izin verdi ve ‘daha fazla reform’ çağrısında bulundu

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Washington'daki genel merkezi (Reuters)
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Washington'daki genel merkezi (Reuters)

Uluslararası Para Fonu (IMF) dün (pazartesi) yaptığı açıklamada, Mısır'ın 820 milyon dolar çekmesine izin veren incelemenin tamamlandığını duyurdu ve makroekonomik istikrarı yeniden tesis etme çabalarının meyvelerini vermeye başladığını söyledi. Ancak kamu iktisadi teşebbüslerinin kontrolünün kısıtlanması konusunda daha fazla ilerleme kaydedilmesi çağrısında bulundu.

Bu, IMF'nin Mısır için 2022 yılında onaylanan ve bu yıl 8 milyar dolara çıkarılan 46 aylık son kredi programı kapsamında, yüksek enflasyon ve ciddi döviz sıkıntısının yaşandığı ekonomik krizin ardından yapılan üçüncü inceleme.

Mısır, IMF'nin ‘yetkililer tarafından benimsenen programın temeli’ olduğunu söylediği esnek döviz kuru politikasına geçtiğini söylüyor.

IMF tarafından yapılan açıklamada, “Enflasyonist baskılar giderek hafifliyor, döviz açığı ortadan kaldırıldı ve mali hedefler (büyük altyapı projeleri aracılığıyla yapılan harcamalarla ilgili olanlar da dahil) tutturuldu” denildi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre açıklamada, “Bazı kritik yapısal reformlarda ilerleme kaydedilmiş olsa da, devlet mülkiyeti politikasının uygulanması için daha fazla çabaya ihtiyaç var” ifadesi yer aldı.

IMF, Mısır'a devlete ait şirketlerin elden çıkarılması programını hızlandırması ve bu şirketlerin haksız rekabet uygulamalarını engelleyecek reformları hayata geçirmesi çağrısında bulundu.

IMF ayrıca, düşük doğal gaz üretiminin geçen yıldan bu yana günlük elektrik kesintilerine yol açtığı Mısır'ın enerji sektörüne ilişkin mali riskleri kontrol altına alması gerektiğini de belirtti.

IMF’nin internet sitesinde Genel Müdür Yardımcısı Antoinette Sayeh’in şu ifadesi aktarıldı: “Aralık 2025'e kadar perakende yakıt fiyatları da dahil olmak üzere enerji fiyatlarının maliyetleri karşılayacak seviyelere çekilmesi, halka sorunsuz bir enerji arzının desteklenmesi ve sektördeki dengesizliklerin azaltılması için elzemdir.”

Mısır, 10 Temmuz'dan bu yana ertelenen IMF incelemesi öncesinde yurtiçi akaryakıt fiyatlarını yüzde 15'e varan oranlarda arttırdı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.