Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Sahte GPS olayları hızla artıyor.

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS



Jeff Bezos, Trump-Musk kavgasını fırsata çevirmek istiyor

Trump'ın ocak ayındaki yemin törenine katılanlar arasında Lauren Sánchez, Jeff Bezos, Google CEO'su Sundar Pichai ve Elon Musk vardı (AP)
Trump'ın ocak ayındaki yemin törenine katılanlar arasında Lauren Sánchez, Jeff Bezos, Google CEO'su Sundar Pichai ve Elon Musk vardı (AP)
TT

Jeff Bezos, Trump-Musk kavgasını fırsata çevirmek istiyor

Trump'ın ocak ayındaki yemin törenine katılanlar arasında Lauren Sánchez, Jeff Bezos, Google CEO'su Sundar Pichai ve Elon Musk vardı (AP)
Trump'ın ocak ayındaki yemin törenine katılanlar arasında Lauren Sánchez, Jeff Bezos, Google CEO'su Sundar Pichai ve Elon Musk vardı (AP)

Jeff Bezos’un uzay şirketi Blue Origin, ABD Başkanı Donald Trump ve Elon Musk arasındaki anlaşmazlıktan faydalanarak Beyaz Saray’la ilişkilerini güçlendirmek istiyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde, Amazon’un kurucusu Bezos’un bu ay Trump’la en az iki kez görüştüğü belirtiliyor.

Blue Origin CEO’su Dave Limp’in de Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Susie Wiles’la toplantı yaptığı ifade ediliyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, bu görüşmelerde Blue Origin’in daha fazla devlet projesine dahil olmak istediğini söylüyor.

Ayrıca Trump’ın, görev süresi bitmeden Ay’a mürettebatlı bir görev uçuşu gerçekleştirilmesini istediğini Bezos’la paylaştığı aktarılıyor.

Bezos’la Trump arasında geçmişte gergin bir ilişki vardı. Cumhuriyetçi lider, Bezos’u Washington Post (WP) üzerinden kendine saldırmakla suçlamıştı. İş insanı, Amerikan gazetesini 2013’te 250 milyon dolara satın almıştı.

Ancak son dönemde ikili arasında daha yakın bir ilişki olduğu gözlemleniyor. WP, geçen yılki başkanlık seçimlerinde Trump’ın rakibi Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i desteklemeyi planlamış fakat Bezos’un müdahalesiyle hiçbir adayı desteklememişti.

Ayrıca Bezos, Amazon üzerinden Trump’ın yemin töreni için 1 milyon dolar bağışta bulunmuştu.

Amerikalı milyarder, Trump’ın kızı Ivanka Trump ve damadı Jared Kushner’la da dostane ilişkiler geliştirdi. Ivanka ve Jared, Bezos’un Lauren Sanchez’le Venedik’teki düğününe de katılacak. Düğün planları Venedik’te büyük protestolara sebep olmuştu.

SpaceX’in sahibi Musk, Trump’ın seçim dönemindeki en büyük destekçilerinden biriydi. Ancak ikili arasında vergi tasarısıyla ilgili başlayan anlaşmazlık hızla büyümüştü. Musk, Trump'ın Beyaz Saray'daki danışmanlığı görevinden ayrılmıştı. Tesla CEO’su, şirketine odaklanmak için ABD Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (DOGE) liderliğini de bırakmıştı.

Space X uzay operasyonlarındaki liderliğiyle Blue Origin’e kıyasla daha fazla hükümet sözleşmesine sahip. ABD Uzay Kuvvetleri Komutanlığı, gelecekte yapılacak 28 uçuş için Musk’ın şirketiyle 5,9 milyar dolarlık anlaşma imzalamıştı. Bezos’un Blue Origin’iyse 7 fırlatma için 2,4 milyar dolarlık anlaşma alabilmişti.

Analizde, SpaceX ve Blue Origin’in, Trump’ın hava savunma sistemi “Altın Kubbe”, Mars’a yönelik projeler ve NASA’nın insanlı görevleriyle ilgili sözleşmeler için ileride daha yoğun rekabet edeceğine dikkat çekiliyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN