Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Sahte GPS olayları hızla artıyor.

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS



Çin'de genç işsizlik sorunu yeni bir sınıf yarattı

Analizde, yeni mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak iş sayısının yetersizliğine dikkat çekiliyor (Reuters)
Analizde, yeni mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak iş sayısının yetersizliğine dikkat çekiliyor (Reuters)
TT

Çin'de genç işsizlik sorunu yeni bir sınıf yarattı

Analizde, yeni mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak iş sayısının yetersizliğine dikkat çekiliyor (Reuters)
Analizde, yeni mezun öğrencilerin taleplerini karşılayacak iş sayısının yetersizliğine dikkat çekiliyor (Reuters)

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Çin'de artan genç işsizliğinin ülkede yeni bir sınıf oluşmasına yol açtığını yazıyor.

Pekin yönetiminin resmi rakamlarına göre 16-24 yaş arası yaklaşık 100 milyon Çinli gencin işsizlik oranı geçen yıl nisanda ilk kez yüzde 20'nin üzerine çıktı. 

Bu oran geçen yıl haziranda yüzde 21,3'le tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığında, yetkililer rakamların derlenme yöntemine ilişkin değerlendirme yapılacağını belirterek veri paylaşımını durdurmuştu. 

İstatistiklerin açıklanmasının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen genç işsizlik sorunu çözülemedi. 

Haberde, ülkede bu yıl yaklaşık 12 milyon öğrencinin üniversiteden mezun olacağı fakat gençlerin iş bulmak konusunda umutsuzluğa düştüğü belirtiliyor. 

Bazı üniversite mezunlarının düşük ücretli işlerde çalışmak, bazılarınınsa ebeveynlerinin emeklilik maaşlarıyla geçinmek durumunda kaldığına dikkat çekiliyor. Analizde, bu durumun "çürük gençler" adı verilen yeni bir işçi sınıfı yarattığı değerlendirmesi yapılıyor. Bu ifadenin, Çin'de on milyonlarca tamamlanmamış binayı tanımlamak için kullanıldığı hatırlatılıyor. 

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyeleriyle haziranda yaptığı toplantıda, genç işsizlik sorununun çözümünün önceliklendirilmesi talimatını vermişti. Bunun ardından iş imkanlarının sunulduğu farklı etkinlikler düzenlenmiş ve devlet destekli projeler hayata geçirilmişti. 

Ancak Pekin yönetiminin adımlarına rağmen pandemi sonrası dönemde emlak sektöründeki krize ek olarak büyüyen genç işsizlik henüz çözülebilmiş değil. 

ABD'deki Michigan Üniversitesi'nden Yun Zhou, meselenin zorluğuna dair şu yorumları paylaşıyor: 

Çin'deki birçok üniversite mezunu için, bir zamanlar üniversite diplomasının vaat ettiği daha iyi iş imkanları, yüksek gelir ve mutlu bir yaşam gibi olanaklar giderek daha da erişilmez hale geliyor.

Çin Eğitim Bakanlığı'na bağlı Çin Yüksek Öğretim Araştırması kuruluşunun haziranda yayımladığı çalışmada, yeni üniversite mezunlarının sayısının 2034'te yaklaşık 18 milyonla zirve yapmasının beklendiği bildirilmişti.

Independent Türkçe, Reuters, AFP