عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Kanser tedavisinde umut verici genetik ilaç bulundu

Kanser tedavisinde umut verici genetik ilaç bulundu
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Kanser tedavisinde umut verici genetik ilaç bulundu

Kanser tedavisinde umut verici genetik ilaç bulundu

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) vücudun tamamına etki edecek, kanserin genetik belirleyicilerini hedef alan bir ilaç keşfetti.
FDA, vücudun herhangi bir bölgesindeki kanser hücresini ‘nötr doku’ haline getirmeyi hedefleyen piyasada Vitrakvi olarak bilinen larotrektinib adlı akıllı kanser ilacına onay verdi.
Bayer ve Luxo Inc. tarafından geliştirilen ilaç, anormal hücre çoğalmasıyla kanserin yayılma hızını artıran Tirozin Reseptör Kinaz (TRK) füzyon genini hedef alıyor. Tedavi maliyeti çok yüksek olan TRK genin, ağız yoluyla alınan ilaçla kontrol altına alınması amaçlanıyor.
AFP’nin haberine göre, bu tür anormalliklerin sonucunda ortaya çıkan kanserler için henüz bir tedavi bulunmuyor. FDA Müdürü Dr. Scott Gottlieb, “Bu, kötü huylu tümörlerin genetik yapısına dayanan kanserlerin tedavisine yönelik bulunan bir ilaç” dedi.
Chicago Hastanesi Eczacılık Müdürü Laura Eckwall, USA Today Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, tedavideki bu genetik yönelimin, gelecekte kanseri yeneceğini söyledi.
Columbia Üniversitesi'nde bir kanser araştırmacısı ve pediatri hekimliği başkan yardımcısı Michael Weiner, bu tedavi başlangıçlarının yeni ufuklar açacağını söyledi.
Weiner, “Genetik anormallikleri izleyerek ve hedefleyerek kemoterapi döneminden immünoterapiye (bağışıklık sistemini tedavisi) geçiyoruz. Çocuklarda teşhis edilen kanserlerin yüzde 40 ila 50'sinin genetik kökenli olduğunu tespit ettik” dedi.
Yeni ilaç tedavisine hastaların yüzde 75’inden olumlu yanıt alındığı, bu hastaların yüzde 73’ü 6 ayda tedaviye cevap verdiği tespit edildi.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
TT
TT

Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)

Erkek kapuçin maymunlarının, aynı adada yaşadıkları başka bir türün yavrularını kaçırmaya başladığı gözlendi. Bilim insanları bu "trendin" arkasında sadece can sıkıntısı olabileceğini düşünüyor.

Panama'nın Jicarón Adası'ndaki kapuçin maymunları, kendilerini tehdit eden bir avcı tür olmadan rahat bir yaşam sürüyor. Beyaz yüzlü bu maymunlar alet kullanma becerileriyle öne çıkıyor. Salyangoz gibi sert kabuklu canlıları taşla kırarak besleniyorlar.

Adadaki popülasyonu yıllardır takip eden araştırmacılar 2022'de ilginç bir görüntüyle karşılaştı. Yüzündeki yara nedeniyle Joker adı verilen bir kapuçin maymunu, sırtında bir uluyan maymun yavrusu taşıyordu. 

Hayvanı yakın takibe alan ekip, daha sonra Joker'i başka yavrularla da gördü. Birkaç ay sonra popülasyondaki diğer genç erkek maymunlar da uluyan maymun yavrularını taşırken kaydedildi. Ocak 2022'den Temmuz 2023'e kadar, 5 genç erkek kapuçinin, 11 farklı uluyan maymun yavrusunu taşıdığı saptandı.

Bilim insanları ilk başta yavruların evlat edinildiğini düşünse de bu davranışın genellikle dişiler tarafından gerçekleştirilmesi ihtimali düşürüyordu. Üstelik kapuçin maymunlarının, kaçırdıkları yavrulara bakıp büyütmek gibi bir derdi yok gibi görünüyordu. 

Araştırmacılara göre yavrulara zarar verme niyetleri de yoktu ancak 4 bebeğin hayatını kaybettiği tespit edildi. Anne sütüne erişimleri olmadığı için diğer yavruların da öldüğü tahmin ediliyor. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de dün (19 Mayıs) yayımlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Brendan Barrett "Görüntülere bakıp ne olacağını bilmemek, yazılmaya devam eden bir korku filmini izlemek gibiydi" diyor. 

Peki kapuçin maymunları yavruları neden kaçırıyor? Özellikle iki türün bu şekilde etkileşime girmediği düşünüldüğünde durum daha tuhaf bir hal alıyor.

Araştırmacılara göre bu sorunun cevabı can sıkıntısı. Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü'nden makalenin başyazarı Zoë Goldsborough şu ifadeleri kullanıyor:

Jicarón Adası'ndaki koşulların, özellikle de karada yırtıcıların olmaması ve daha fazla boş vaktin, davranışlarda yenilik ve yayılmaya çok elverişli olduğunu düşünüyoruz.

Ekip ayrıca alet kullanan bir popülasyonda böyle bir davranış görülmesinin tesadüf olmayabileceğini, bunun da bir tür kültürel inovasyon olduğunu belirtiyor. 

Goldsborough "Bilim insanları hayvan taksonlarında kültürün kanıtlarını ortaya çıkarmaya devam ediyor ve bir davranış sosyal öğrenme yoluyla bireyler arasında yayılıyorsa kültürel olarak kabul ediliyor" diyerek ekliyor: 

Tanımladığımız yavru taşıma davranışı gerçekten de bu kapuçin grubunun kültürünün bir parçası.

Davranışa can sıkıntısının mı yoksa başka bir şeyin mi yol açtığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ayrıca bu "trendi" başlatan Joker'in de popülasyondaki statüsünü öğrenmek istiyorlar. 

Hayvan refahı ve davranışı uzmanı Dr. Charlotte Burn de Joker'in yalnızlıktan dolayı mı böyle davrandığını ve yavruları kaçırmanın öne çıkmasını sağlayıp sağlamadığını merak ediyor.

Çalışmada yer almayan Dr. Burn "Eğer dışlanmış biriyse, o zaman diğerlerinin neden onun davranışını kopyaladığı daha büyük bir gizem teşkil ediyor" diyor: 

Belki diğerleri de onunla aynı şeyin eksikliğini duyuyordu.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Current Biology