'Sentinelese kabilesi' yabancılara neden saldırıyor?

Hindistan’ın Andaman adalarındaki Sentinelese kabilesinden elinde yay olan bir adam (AFP)
Hindistan’ın Andaman adalarındaki Sentinelese kabilesinden elinde yay olan bir adam (AFP)
TT

'Sentinelese kabilesi' yabancılara neden saldırıyor?

Hindistan’ın Andaman adalarındaki Sentinelese kabilesinden elinde yay olan bir adam (AFP)
Hindistan’ın Andaman adalarındaki Sentinelese kabilesinden elinde yay olan bir adam (AFP)

Geçtiğimiz ay Hindistan’ın Andaman ve Nikobar adalarına yaklaşamaya çalışan ABD’li bir turisti öldüren ilkel bir kabilenin öyküsü uluslararası medyada geniş bir yer buldu.
Toplumdan tamamen soyutlanan adalarda Sentinelese kabilesi yaşıyor. Cilalı Taş Devri’nden kalan dünya üzerindeki son kabile olduğuna inanılıyor.
Şu ana kadar hiç kimsenin Andaman ve Nikobar takımadalarının bir parçası olarak kabul edilen Kuzey Sentinel Adası’na ulaşamadığı belirtiliyor. Sentinelese kabilesi üyeleri yabancılardan gelen enfeksiyonlara karşı oldukça savunmasız. Bu nedenle kendilerine yaklaşan kişilere saldırdıkları biliniyor.
Sentinelese kabilesi 2006 yılında uyudukları sırada teknelerinin kancası çapadan ayrılması sonucu ada sınırlarına kadar sürüklenen iki balıkçıyı öldürmüştü.
İngiliz The Guardian tarafından yayınlanan bir habere göre işledikleri bilinen suçlara rağmen 1991 yılında bu kabileyle ilk kez bir görüşme gerçekleştirebilen Antropolog Triloknath (TN) Pandit, doğaları gereği saldırgan oldukları fikrini reddediyor.
Pandit, “Onlar barışsever bir halk” ifadelerini kullandı.
Andaman ve Nikobar adalarının eski üst düzeye yöneticilerinden bir olan Vivek Rae, Pandit’in görüşünü destekleyerek, bu kabilenin düşman tavırlarının, güvensizlik kaygısının bir göstergesi olduğunu söyledi.
Pandit, birçok kişinin barbarlık ve yabancılara karşı saldırganlık olarak tanımladığı eylemlerinin, nesiller boyunca aktarıldığını ve yaşadığımız çağın ürünü olmadığını ifade etti.
Habere göre yüzlerce yıl önce de Andaman Takımadaları Burmalı köle tüccarları için bir cazibe merkezi konumundaydı. Bu tüccarlar, kabile üyelerini kaçırıp Güney Asya’daki köle pazarlarında satıyorlardı.
Kabilenin yaşadığı ada, 1857'de bir İngiliz sömürgesi ve Hint Yarımadası'nda sömürgeci yönetime karşı Hindistan ayaklanmasına katılanlar için bir hapishane oldu.
Leicester Üniversitesi’nde Tarih Profesörü olan Clare Anderson’a göre sömürgeciler, Sentinelese kabilesine karşı aralarında kaçırma, işkence, korkutmanın da bulunduğu birçok düşmanca eylem uyguladı.
İngiliz egemenliğine boyun eğmek zorunda kalan kabile, çeşitli hastalıklara ve zorluklara maruz kaldı. Bu durum yıllar içerisinde nüfusun azalmasına neden oldu. 5 bin kişiden oluşan kabilenin nüfusu 1858-1931 arasındaki dönemde 460’a düştü.
İngiliz Donanmasının eski bir komutanı Maurice Vidal Portman, bir defasında, “Bu kabilenin yabancılarla ilişkileri onlara sadece zarar ve ölüm getirdi” diyerek dış dünyayla iletişim kurmama konusundaki ısrarlarının haklı olduğunu dile getirmişti.
Portman, ayrıca “Böylesi hoş bir kabilenin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalması oldukça talihsiz bir durum” demişti.



Sömürge dönemi acıları, Cezayir ile Fransa arasındaki ilişkileri ‘zehirlemeye’ devam ediyor

Cezayir’deki Fransız sömürge dönemini anlatan 1961 tarihli bir arşiv fotoğrafı (AFP)
Cezayir’deki Fransız sömürge dönemini anlatan 1961 tarihli bir arşiv fotoğrafı (AFP)
TT

Sömürge dönemi acıları, Cezayir ile Fransa arasındaki ilişkileri ‘zehirlemeye’ devam ediyor

Cezayir’deki Fransız sömürge dönemini anlatan 1961 tarihli bir arşiv fotoğrafı (AFP)
Cezayir’deki Fransız sömürge dönemini anlatan 1961 tarihli bir arşiv fotoğrafı (AFP)

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 2017 yılında göreve gelişinden bu yana, Cezayir ile Paris arasındaki siyasi ilişkiler, Kuzey Afrika'daki en büyük ticaret ortakları olan iki ülke arasında normal ilişkilerin kurulmasını engelleyen Cezayir savaşı ve sömürge döneminde yaşanan acılar nedeniyle daha önce eşi benzeri görülmemiş bir soğukluğa tanık oluyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Pazar günü Fransız gazetesi Le Figaro’ya yaptığı açıklamalar, iki ülke arasındaki ‘krizi’ daha da karmaşık hale getirdi. Macron açıklamasında,  geçtiğimiz günlerde “Fransa, bizim ebedi ve geleneksel düşmanımızdır” diyen Cezayir Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı el-Haşimi Cabub’un sözlerinin ‘kabul edilemez’ olduğunu vurguladı.  Cabub’un sözleri, Fransa'yı oldukça rahatsız ederken daha önce yaptığı bir açıklamada, ‘Fransa ile yeni bir döneme başlandığını’ söyleyen ve bu yeni başlangıcı öven Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun için utanç kaynağı oldu.
Macron, Cezayir’de bazı kesimlerce yapılan itirazlara rağmen, Fransızlar ve Cezayirliler arasında ortak bir hafıza uzlaşısı oluşturmak istediğinin altını çizerek “Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun da aynı düşünceye sahip. Bazı tarafların itirazlarını hesaba katması gerektiği doğru” ifadelerini kullandı. Ortak hafıza dosyası ile ilgili çabalara değinen Fransa Cumhurbaşkanı, “Bunu inkar edecek değilim. İtiraf politikasının milletimizi daha güçlü kılacağına inanıyorum. Fransa-Cezayir sorununun arka planında bir Fransa-Fransa meselesi olduğu düşülmesin” şeklinde konuştu. Bir kesimin, Fransa’nın 1830’daki Cezayir işgalinin ‘kültürel yönleri de olduğunu’ düşündüğünü bir kesimin ise bunu istila, yağma ve katletme olarak gördüğünü söyleyen Macron, sömürge geçmişi ve bunun yansımalarının, halen Fransızlar arasında tartışmalara yol açan bir konu olduğuna işaret etti.
Macron açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Esasen bölünmüş hatıraları bir araya getirmedik ve homojen bir vatansever söylem inşa etmedik. Parçalanmış hatıralar, Kara Ayaklar’ın (Cezayir'de doğan ve Cezayir’in bağımsızlık savaşı sırasında ülkeden ayrılan Fransızlar) anılarıdır. Harkiler’in (Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda Fransa tarafında savaşan Cezayirliler) anılarıdır. Fransız ve Fransa saflarında savaşan askerlerin anılarıdır. Bağımsızlık savaşı sonrası Fransa’ya gelen Cezayirlilerin anılarıdır. Bu göçmenlerin çocuklarının anıları, çifte vatandaş olanların anılarıdır.”
Öte yandan Cezayirli Bakan Cabub’un açıklamaları Fransa ile Cezayir ilişkilerini daha da karmaşık hale getirdi. Cabub 8 Nisan’da Cezayir Meclisi’nde katıldığı bir oturumda Paris Hastaneleri Kurumu’nun geçtiğimiz yıllarda Fransa'daki yüzlerce Cezayirlinin sağlık harcamalarıyla ilgili Cezayir Sosyal Güvenlik Kurumu’nun biriken borçlarından şikâyet etmesine ilişkin konuşmasında Fransız hükümetini eleştirirken Paris Hastaneleri Kurumu’nun istediği rakamın abartılı olduğunu vurguladı.
Gözlemcilere göre Cabub, konuşmasını İslami eğilimli Barış Toplumu Hareketi’nin (MSP) lideri olarak yaptı. Cabub’un lideri olduğu MSP, Fransa Cezayir’i işgal ettiği için özür dilemedikçe ve bunun için tazminat ödemedikçe iki ülke arasında herhangi bir yakınlaşmaya şiddetle karşı çıkıyor.
Buna karşın Fransa’nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune konuya ilişkin bir açıklamasında, ülkesinin, bazı haksız suçlamaların yapıldığı açıklamalara rağmen Cezayir ile ilişkilere sakin bir atmosferin hakim olmasını istediğini söyledi.
Bu gelişme, Cezayir'in Fransız heyetindeki ‘zayıf temsili’ reddetmesi nedeniyle Fransa Başbakanı Jean Castex’in Cezayir ziyaretinin ertelendiğinin duyurulmasıyla aynı zamana denk geldi. Başbakan Castex, Cezayir'in itirazına karşın yaptığı açıklamada, Cezayir ziyareti sırasında kendisine az sayıda bakanın eşlik etmesinin nedeninin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından kaynaklandığını söyledi. 
Öte yandan Cezayir Dışişleri Bakanı, geçtiğimiz hafta Fransız yetkilileri, Fransa’nın 1960'lı yıllarda Cezayir çölünde gerçekleştirdiği ‘nükleer testler için tazminat ödenmesi dosyasını daha fazla ciddiye almaya’ çağırırken bu dosya, halihazırda kriz yaşayan Fransa-Cezayir ilişkilerinde yeni bir krize kapıyı araladı. Cezayir, Fransa'yı Pasifik Okyanusu'nda bulunan Fransa Polinezyası’ndaki ve Cezayir'deki nükleer patlamalardan etkilenenlere tazminat ödenmesini öngören bir yasanın çıkarıldığı 2009 yılından bu yana nükleer deneylerden zarar gören kurbanlar için tazminat ödenmeyi ertelemekle suçluyor. Yüzlerce Cezayirli, radyasyonun çöl bölgesi sakinlerinin sağlığına, hayvanlarına ve hatta yer altı kaynak sularına verdiği zararı ispatlayan dosyalar hazırladılar. Konuyla ilgilenen insan hakları örgütleri, bu dosyaları Fransız yetkililere gönderdiler, ancak bir yanıt alamadılar.