عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

NASA'nın sismik inceleme aracı, en önemli veri toplama araçlarından biri olan depremölçer enstrümanını Kızıl Gezegen'in yüzeyine yerleştirdi.

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi
    ANKARA/AA
TT
TT

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı NASA'nın sismik inceleme aracı InSight, depremölçer (sismometre) enstrümanını Mars yüzeyine yerleştirdi.
NASA'dan yapılan açıklamada, InSight'ın en önemli veri toplama araçlarından biri olan "İç Yapı İçin Sismik Deney Aracı" (SEIS) adı verilen depremölçer cihazını, Kızıl Gezegen'in yüzeyine indirdiği belirtildi.
NASA, InSight'ın robotik kolunun SEIS'i yüzeye kondurduğu anın bir fotoğrafını yayımladı.
InSight proje yöneticisi Tom Hoffman, "Aracın Mars'taki etkinliklerinin zamansal seyri umduğumuzdan da iyi gidiyor. Sismometreyi güvenle yüzeye yerleştirmiş olmak hepimiz için harika bir Noel hediyesi oldu." ifadelerini kullandı.
SEIS'in ardından InSight'ın ısıölçer enstrümanı Isı Akış ve Fiziksel Özellikler İnceleme Aracı'nı (HP3) yüzeye yerleştirecek.
Öte yandan ayrı bir inceleme aracına sahip olmayan Dönüş ve İç Yapı Deneyi'nin de (RISE), InSight'ın radyo dalgalarını kullanarak Kızıl Gezegen'in çekirdek tabakası hakkında veri toplamaya başladığı kaydedildi.
Mars'a, 6 ay süren yolculuğun ardından 26 Kasım'da ulaşan InSight, Kızıl Gezegen'de sismik incelemeler yapacak ve Mars'ın yeraltı katmanlarına ilişkin veri toplayacak.
NASA'nın diğer Mars keşif aracı Curiosity, 2012 yılında Gale Krateri'ne inmişti. Gezginci robot, 6 yıl süren keşif faaliyeti süresince Kızıl Gezegen'in geçmişte mikrobiyolojik canlı yaşamına ev sahipliği yapmış olabileceğine dair çok sayıda kanıt toplamıştı.
"Mars Exploration Rover-B" (Mars Keşfi Aracı-B) ya da kısaca "MER-B" olarak adlandırılan Opportunity de NASA'nın Mars keşif aracı programının parçası olarak 2004'te gezegende Meridiani Planum Platosu'na inerek gezegen topoğrafyasına ilişkin gözlemler yapmaya başlamıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news