InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

NASA'nın sismik inceleme aracı, en önemli veri toplama araçlarından biri olan depremölçer enstrümanını Kızıl Gezegen'in yüzeyine yerleştirdi.

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi
TT

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

InSight Mars yüzeyine depremölçer indirdi

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı NASA'nın sismik inceleme aracı InSight, depremölçer (sismometre) enstrümanını Mars yüzeyine yerleştirdi.
NASA'dan yapılan açıklamada, InSight'ın en önemli veri toplama araçlarından biri olan "İç Yapı İçin Sismik Deney Aracı" (SEIS) adı verilen depremölçer cihazını, Kızıl Gezegen'in yüzeyine indirdiği belirtildi.
NASA, InSight'ın robotik kolunun SEIS'i yüzeye kondurduğu anın bir fotoğrafını yayımladı.
InSight proje yöneticisi Tom Hoffman, "Aracın Mars'taki etkinliklerinin zamansal seyri umduğumuzdan da iyi gidiyor. Sismometreyi güvenle yüzeye yerleştirmiş olmak hepimiz için harika bir Noel hediyesi oldu." ifadelerini kullandı.
SEIS'in ardından InSight'ın ısıölçer enstrümanı Isı Akış ve Fiziksel Özellikler İnceleme Aracı'nı (HP3) yüzeye yerleştirecek.
Öte yandan ayrı bir inceleme aracına sahip olmayan Dönüş ve İç Yapı Deneyi'nin de (RISE), InSight'ın radyo dalgalarını kullanarak Kızıl Gezegen'in çekirdek tabakası hakkında veri toplamaya başladığı kaydedildi.
Mars'a, 6 ay süren yolculuğun ardından 26 Kasım'da ulaşan InSight, Kızıl Gezegen'de sismik incelemeler yapacak ve Mars'ın yeraltı katmanlarına ilişkin veri toplayacak.
NASA'nın diğer Mars keşif aracı Curiosity, 2012 yılında Gale Krateri'ne inmişti. Gezginci robot, 6 yıl süren keşif faaliyeti süresince Kızıl Gezegen'in geçmişte mikrobiyolojik canlı yaşamına ev sahipliği yapmış olabileceğine dair çok sayıda kanıt toplamıştı.
"Mars Exploration Rover-B" (Mars Keşfi Aracı-B) ya da kısaca "MER-B" olarak adlandırılan Opportunity de NASA'nın Mars keşif aracı programının parçası olarak 2004'te gezegende Meridiani Planum Platosu'na inerek gezegen topoğrafyasına ilişkin gözlemler yapmaya başlamıştı.



Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news