İran'dan ABD'ye füze cevabı

​Devrim Muhafızları’nın sürat tekneleri dün Hürmüz Boğazı yakınında manevralar yaparken
​Devrim Muhafızları’nın sürat tekneleri dün Hürmüz Boğazı yakınında manevralar yaparken
TT

İran'dan ABD'ye füze cevabı

​Devrim Muhafızları’nın sürat tekneleri dün Hürmüz Boğazı yakınında manevralar yaparken
​Devrim Muhafızları’nın sürat tekneleri dün Hürmüz Boğazı yakınında manevralar yaparken

İran dün, ABD’ye ait USS John C. Stennis uçak gemisine füze fırlattığına yönelik ABD suçlamalarına cevap verdi. Öte yandan İran Devrim Muhafızları, ABD yaptırımlarının yeniden uygulamaya konması konusunda Washington ile olan gerilimlerin ortasında, uçak gemisinin bölgeye ulaşmasının sabahında, Basra (Arap) Körfezi’nde Körfezi manevralar başlattı.
İran Denizcilik Endüstrileri Teşkilatı Başkanı Oramiral Ali Rastegari konu hakkında şu ifadeleri kullandı: “Füzelerin fırlatılmasındaki amaç ABD uçak gemisi değildi, sadece Keşm Adası’ndaki manevraların bir parçasıydı.”
Devrim Muhafızları’na ait roketatarlı sürat tekneleri, Basra Körfezi’ne giden ABD uçak gemisi USS John C. Stennis’e Hürmüz Boğazı’ndan geçerken yaklaştı.
İran televizyonu Rastegari’nin şu ifadelerini aktardı: “İran teknelerinin yaklaşması, uluslararası boğazlara ilişkin uluslararası normlara ve diplomatik usullere uygun. Zira ABD uçak gemisi, İran sularının yakınındaki Hürmüz Boğazı’ndan geçti.”
Rastegari, ülkesinin tatbikatların başlamasından sekiz gün önce uluslararası gemileri bilgilendirdiğini iddia etti.
ABD güçlerini olayı abartmakla suçlayan İranlı yetkili, Drone uçaklarının görülmesinin normal olduğunu söyleyerek bu uçakların ABD kuvvetlerine ateş açtığı ya da uçak gemisinin üzerinde havalandığı iddiasını reddetti.
Raporlar, bir Dron uçağının Hürmüz Boğazı’ndan geçtiği sırada ABD uçak gemisine ateş ettiğini bildirirken gazeteciler de Devrim Muhafızları’na ait gemilerin ABD kuvvetlerine yaklaştığını doğruladı.
Devrim Muhafızları’na bağlı Fars Haber Ajansı, 30 İran teknesinin uçak gemisine yaklaştığını açıkladı. Ajans, bir Dron uçağının teknelerin yaklaşmasını videoya aldığını iddia etti.
Resmi İran televizyonu, deniz kuvvetleri unsurları, helikopterler, droneler, roketatarlar ve komando birimlerini içeren tatbikatlar sırasında Körfez’deki  Keşm Adası’na inen amfibik kuvvetlerin görüntülerini yayınladı.
Ajanslar Devrim Muhafızları Komutanı Binbaşı General Muhammed Ali Caferi’nin şu sözlerini aktardı: “Bu manevralar sayesinde, düşmanların uygulamalarıyla karşı karşıya kalmamız durumunda gücümüzün ne kadar yıkıcı olduğunu her zamankinden daha fazla anladıklarını umuyoruz. İran’ın savunma gücü caydırıcılığa neden oluyor.”
Hürmüz Boğazı, uluslararası ticaret için hayati bir geçiş noktası teşkil ediyor. Çünkü dünya petrol ihracatının üçte biri 45 kilometre uzunluğundaki bu boğaz üzerinden yapılıyor.
Uluslararası gemiler, İran adalarından 23 kilometre uzaktan geçiyor.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, daha önceki bir zamanda, ABD’nin  Tahran’a uygulanan yaptırımlar kapsamında İran’ın petrol ihracatını engellemesi durumunda Hürmüz Boğazı’nı kapatmakla tehdit etmişti.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.