SpaceX Dragon dünyaya dönüyor

SpaceX Dragon dünyaya dönüyor
TT

SpaceX Dragon dünyaya dönüyor

SpaceX Dragon dünyaya dönüyor

Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronot taşımak için imal edilen ve 2 Mart'ta fırlatılan SpaceX Crew Dragon (SpaceX Mürettebat Ejdrahası) kapsülü, tarihi test uçuşunu yaptıktan sonra Cuma günü erken saatlerde Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan ayrılarak dünyaya yavaş iniş yapmak için harekete geçti. 
NASA ve SpaceX yetkilileri, SpaceX Crew Dragon kapsülün Türkiye saatiyle 10.30’da uzay istasyonundan ayrıldığını söyledi. Halen dünya yörüngesi etrafında dönen Crew Dragon'un Türkiye saatiyle 16.45 civarında Atlantik Okyanusu'na inmesi bekleniyor. SpaceX Crew Dragon uzayda 6 gün kaldı. 
Kapsül SpaceX Falcon 9 Roketinin üstünde geçen cumartesi sabahı uzaya fırlatılmıştı. Kapsül taşıdığı 400 pound (181,4 kg) yükü Uluslararası Uzay İstasyonu’na teslim etti. Kapsülde, astronotların görev süresince yaşayacağı her şeyi tespit etmek için kafası, boynu ve beline sensörler takılmış bir kukla bulunuyordu. 
SpaceX Crew Dragon’un bugün testi tamamlamasının ardından uzaya insan taşıma uçuşlarına bir adım daha yaklaşacak. ABD, uzay mekiği programını 2011 yılında terk etmesinin ardından uzaya insan göndermek için Rusya’nın imkanlarından yararlanıyordu. 
SpaceX’in Dünya atmosferine girerken yüksek ısıdan korunmak için ısı koruma kalkanı bulunuyor. 
SpaceX’in Florida kıyılarından 450 kilometre açıklarında denize yumuşak iniş yapması için dört paraşütü bulunuyor. SpaceX’in Türkiye saatiyle 16.45’te denize düşmesi bekleniyor. Go searcher (Git ara) ismindeki bir botun kapsülü almak için bekliyor olacağı belirtildi. 
SpaceX’in, uçuş analizlerinin yapılmasının ardından ilk insanlı uçuşunu Temmuz ayında gerçekleştirmesi bekleniyor. 



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news