​Washington Trump döneminde Kuzey Kore’yi nükleer silahlardan arındıracağını öngörüyor

Kuzey Kore’deki Sohae füze deneme tesisinin son uydu görüntüsü (AP)
Kuzey Kore’deki Sohae füze deneme tesisinin son uydu görüntüsü (AP)
TT

​Washington Trump döneminde Kuzey Kore’yi nükleer silahlardan arındıracağını öngörüyor

Kuzey Kore’deki Sohae füze deneme tesisinin son uydu görüntüsü (AP)
Kuzey Kore’deki Sohae füze deneme tesisinin son uydu görüntüsü (AP)

ABD’li uzmanların, Kuzey Kore’nin, ABD ile yakınlaşmanın ardından sökmeye başladığı Tongchang-ri'deki Sohae füze deneme tesisinde yeniden inşa çalışmalarının başladığını açıklamasının ardından, Washington, ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresi sona ermeden, Kuzey Kore'yi nükleer silahsızlardan tamamen arındırabileceğine inandığını açıkladı.  
İsmi açıklanmayan ABD’li bir yetkili, Washington’un, ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresi sona ermeden, Kuzey Kore'yi nükleer silahsızlardan tamamen arındırabileceğine inandığını söyledi.  
Yetkili, Washington’un, füze fırlatma tesisinin yeniden inşa edilmesinin nedenleriyle ilgili Pyongyang'dan açıklama isteyeceğini dile getirerek, ABD yönetiminin orada neler olduğu konusunda herhangi bir sonuca varmadığını da sözlerine ekledi.
Washington merkezli 38 North isimli izleme kuruluşu ve Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (CSIS), eldeki uydu görüntüleri ışığında Sohae tesisinde normal faaliyet durumuna dönüldüğüne dair işaretler olduğunu açıklamıştı.
Uzmanlar, uydu görüntülerine göre, tesiste 16 Şubat-2 Mart arasında yeni inşa faaliyetleri gözlendiğine işaret ederek, fırlatma rampası üzerinde 2 inşaat vinci bulunduğunu, aktarım kulesinin duvarlarının bir basamak yükseltildiğini ayrıca kuleye bir tavan eklendiğini savunmuştu.
Çin’den yeni yol haritası
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Kuzey Kore'nin nükleer silahsızlanması için bir yol haritası önerdi.
Wang, ABD Başkanı ve Kuzey Kore liderinin Hanoi'de geçen hafta bir araya gelmesinin övgüye değer olduğunu söyledi.
Kore Yarımadası meselesinin bir gecede çözülemeyeceğini vurgulayan Wang, "Bütün tarafların makul beklentileri olmalı. İstekler başlangıçta tavan yapmamalı veya tek taraflı olarak gerçekçi olmayan taleplerde bulunmamalıdır” diye konuştu.
“Kuzey Kore ile yapıcı pazarlıklar başlatmaya hazırız”
Diğer taraftan, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Robert Palladino, “Kuzey Kore ile yapıcı pazarlıklar başlatmaya hazırız” diyerek, Kuzey Kore lideri Kim Yong-un ile Trump arasındaki Hanoi zirvesinin başarısız olmasından bu yana Washington ile Pyongyang arasında temas olup olmadığı konusunda yorum yapmaktan kaçındı.
Trump’tan ‘hayal kırıklığı’ yorumu
Trump, Kuzey Kore'nin söz konusu füze deneme tesisinde yeni inşaat faaliyeti yürüttüğüne ilişkin haberlerle ilgili, "Bir şey söylemek için çok erken. Ama eğer bu doğruysa Kim Jong-un hakkında çok büyük hayal kırıklığı içinde olurdum" şeklinde yorumladı.
“Nihai sonuçlara varmak için çok erken”
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ise, Kuzey Kore’nin bu yöne gitmesinin büyük hayal kırıklığı olacağını belirterek, “Durumu dikkatlice inceleyeceğiz. Elbette ne yaptıklarını izleyeceğiz. Nihai sonuçlara varmak için çok erken” dedi.
Güney Kore Devlet Başkanı açıklamıştı
Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, Eylül ayında Pyongyang'da Kuzey Kore lideri ile yapılan zirvenin sonunda, Kuzey Kore ile Sohae füze deneme tesisi ve başka bir platformunun kalıcı olarak kapatılması konusunda anlaştıklarını açıklamıştı.
Sohae füze deneme tesisi, Pyongyang'ın 2012 ve 2016'da iki uydu fırlattığı bir platformdu.



Gizli Irak Savaşı belgeleri: “Washington, Londra pahasına Bağdat’ta rejimi değiştirdi”

Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
TT

Gizli Irak Savaşı belgeleri: “Washington, Londra pahasına Bağdat’ta rejimi değiştirdi”

Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)

Birleşik Krallık'ın (BK), ABD'ye Irak işgalinin Tony Blair'ın başbakanlığına mal olabileceği uyarısında bulunduğu belirtiliyor.

Londra'daki Ulusal Arşivler tarafından yayımlanan yeni belgelere göre Blair'ın dış politika danışmanı David Manning, dönemin ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice'la 2003'te yaptığı görüşmede şunları söyledi:  

ABD, Londra'da yönetimin değişmesi pahasına Bağdat'ta rejim değişikliğini desteklememelidir.

Guardian'ın haberinde Manning ve Rice arasındaki görüşmenin, Blair'in 31 Ocak 2003'te dönemin ABD Başkanı George W. Bush'u ziyaret etmesinden önce gerçekleştiği aktarılıyor.

Irak işgalinden iki ay önce gerçekleşen bu görüşme sırasında Washington, Irak işgaline yönelik Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden (BMGK) ikinci bir karar çıkarılması için harekete geçip geçmemeye henüz karar vermemişti. Blair'ın hedefinin, Bush'u ikinci BMGK kararı için ikna etmek olduğu belirtiliyor.

BMGK, 8 Kasım 2002'de düzenlenen oturumda 1441 sayılı kararı kabul etmişti. Bu karar, Saddam Hüseyin yönetiminin silahsızlanma yükümlülüklerini yerine getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyordu. Ancak herhangi bir askeri müdahale yetkisi verilmemişti.

BMGK'da veto hakkına sahip Fransa ve Rusya, Irak işgaline yetki verecek olası bir ikinci kararı reddedeceklerini bildirmişti. Haberde, Washington'ın "Fransa ve Rusya'nın isteksizliği nedeniyle gün geçtikçe sabırsızlandığı" yazılıyor.

Blair'ın, BK Parlamentosu ve kamuoyundaki savaş karşıtı seslere karşı işgali meşru kılmak için ikinci kararda ısrarcı davrandığı, ABD'yi diplomatik kanalları açık tutması için ikna etmeye çalıştığı aktarılıyor.

Manning'in 29 Ocak 2003'te Blair'e gönderdiği gizli notta şu ifadeler yer alıyor:

İkinci BMGK kararı, iç siyaset bağlamında sizin için politik bir gereklilik. Bu olmadan askeri harekat için kabine ve Parlamento'dan destek alamazsınız. Rice, böyle bir şey yapmayı denerseniz görevden alınabileceğinizi anlamalı.

Manning, aynı notta Rice'la konuşmasına dair, "Ona, Bush'un kumar oynamayı göze alabileceğini söyledim. İkinci BMGK kararını Bush da istiyordu ama bir açıdan bu onun için o kadar da önemli değildi. Zaten Kongre'den onay almıştı" ifadelerini kullanıyor.

Ancak Bush'ın, Blair'ın ziyaretinden kısa süre önce yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasının, Londra yönetimine manevra yapacak alan bırakmadığı aktarılıyor.

Buna ek olarak BK Savunma Bakanlığı'nın, Bush'la görüşmesinden önce Blair'a şu notu ilettiği belirtiliyor:

Saddam'ın iktidarının zayıflaması ciddi bir iç savaşa yol açabilir.

Bush yönetimi, Irak'ın kitle imha silahlarına sahip olduğunu ve BMGK kararını ihlal ettiğini öne sürmüş fakat buna yönelik kanıt bulunamamıştı. ABD Senatosu İstihbarat Komitesi, 2004'te Irak'ta kitle imha silahları iddialarının yanlış olduğunu kabul etmişti. Irak'ta kurulan bir komisyon da 2005'te yayımladığı raporda ülkede kitle imha silahı olmadığı sonucuna varmıştı.

Bush, Kongre'nin onayladığı Askeri Güç Kullanma Yetkisi'yle (AUMF) 20 Mart 2003'te Irak işgalini başlatmıştı.

İşçi Partili Blair'ın öncülüğünde Parlamento'da düzenlenen oylamada 149'a karşı 412 oyla ülkenin savaşa katılmasına karar vermişti. Ancak karşı oyların 139'unun İşçi Partili parlamenterlerden gelmesi dikkat çekmişti.

BK'de Gordon Brown yönetiminin başlattığı ve 2016'da yayımlanan Chilcot Raporu'nda, Blair'ın Parlamento'ya eksik ve yanıltıcı bilgi verdiği ve Savunma Bakanlığı'nın "iç savaş" uyarılarını görmezden geldiği ortaya konmuştu.

Independent Türkçe, Guardian, Financial Times