Mavi Balina oyunu yine ölüm getirdi: Kayalıklara çıkan 5 kızdan 1'i öldü 4'ü koruma altına alındı

Mavi Balina oyunu yine ölüm getirdi: Kayalıklara çıkan 5 kızdan 1'i öldü 4'ü koruma altına alındı
TT

Mavi Balina oyunu yine ölüm getirdi: Kayalıklara çıkan 5 kızdan 1'i öldü 4'ü koruma altına alındı

Mavi Balina oyunu yine ölüm getirdi: Kayalıklara çıkan 5 kızdan 1'i öldü 4'ü koruma altına alındı

Bütün dünyada çocukları etkisi altına alan Mavi Balina adlı oyun, Van’da toplu intihara dönüşüyordu. Kayalıklara çıkan kızlardan biri intihar ederken, 3 kız ise koruma altına alındı. 
Van’da dün saat 11.00 sıralarında okuldan çıkan 5 kız öğrenci, merkez Tuşba ilçesinde yer alan Toprak Kale’nin kayalık bölgesine gitti. Burada kendini kayalıklardan boşluğa bırakan öğrencilerden 14 yaşındaki Sevda Erkaçmaz intihar ederken, yanında bulunan 4 arkadaşı ise son anda intihardan vazgeçti. Olay yerinde hayatını kaybeden Sevda’nın ölümüyle ilgili çıkan detaylar ise tüyler ürpertti. 
Küçük Sevda’nın ölümünün ardından emniyet ve savcılık araştırması sonucunda, 'Mavi Balina' oyunu ortaya çıktı. Sevda'nın intihar etmeden önce eline bir kalp çizip intihar edeceği ‘02.04.2019’ tarihini yazması dikkat çekti. Olayın adli boyutu araştırılırken, Sevda’nın 3 arkadaşı ise ailelerinden alınarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünce koruma altına alındı. 

İHA muhabirine konuşan Sevda’nın ağabeyi Haluk Erkaçmaz, yaşadıkları acı olayın aynısını başka ailelerin yaşamamasını istedi. Kardeşinin ‘Mavi Balina’ oyunundan dolayı dağa çıktığını ifade eden Erkaçmaz, “Kardeşimin evde hiçbir farklı davranışı yoktu. Evde telefon ve interneti yoktu. Sadece annemin internetle alakası olmayan tuşlu bir telefonu vardı. Bu tür durumların yaşanmaması için okulda öğretmenler, velileri bilgilendirsinler. Aileler çocuklarına sahip çıksınlar. Öğretmenleri çok başarılı bir öğrenci olduğunu söylüyorlardı. Bir bardak su dahi isteseydim, ‘ağabeyim sınavlarım var, sınavlarıma çalışmam gerekiyor’ derdi. Mavi Balina’dan dolayı dağa çıktığı haberini aldım. Buna inanmadım. Hala da inanmıyorum” dedi. 
“Aileler kendi çocuklarına sahip çıksın” 
Başka ailelerin de aynı acıyı yaşamaması için çağrıda bulunan Erkaçmaz, “Yüreğim kor ateşiyle yanıyor. İstiyorum ki aileler kendi çocuklarına sahip çıksın. Milli eğitim okullarda denetimler yapsın. Öğrencileri göz ardı etmesinler” diye konuştu. 
Çocuklar koruma altına alındı 
Konuyla ilgili konuşan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü Abdurrahman Çohaz ise 14-15 yaşlarında 5 kız çocuğunun piknik amacıyla çıktıkları Akköprü tepesinden Sevda Erkaçmaz isimli kız çocuğunun atlayarak intihar ettiğini dile getirdi. Haberi alan çocukların yakınları ve emniyet görevlilerinin diğer çocukların kendilerine zarar vermelerini önlediğini ifade eden Çohaz, “Olaya emniyet ekipleri el koyarak soruşturulmak üzere çocuklar Çocuk Şube Müdürlüğüne götürülerek, Çocuk İzleme Merkezi aracılığıyla meslek elemanlarımızın refakatinde ifadeleri alınmış. Konu savcılığa sevk edilmiştir. Savcılık değerlendirmesi sonucunda, üç kız çocuğunun müdürlüğümüze bağlı ilk kabul birimine gönderilmesine karar verilmiştir. Üç kız çocuğu halen müdürlüğümüze bağlı ilk kabul birimine kabulleri yapılmış olup, süreç içerisinde değerlendirme yapılacak olup, uygun görülen sosyal hizmet modellerinden yararlandırılacaklar” şeklinde konuştu. 
“Ölüm nedeni ‘Mavi Balina’ isimli oyun” 
Emniyet ve savcılık araştırmasına göre ölümün 'Mavi Balina' oyunu sonucunda meydana geldiğini açıklayan Çohaz, sözlerini şöyle sürdürdü: 
“Ülkemizde zaman zaman meydana gelen bu üzücü olayların önüne geçmek için ailelerin çocuklarına sahip çıkarak, dünya ve dini eğitimlerini yaptırmaları, medyadaki sakıncalı sitelerden ve bu tür oyunlardan uzak durmalarını sağlamaları gerekmektedir.”



"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
TT

"Asya tek boynuzlu atı"nın genom haritası ilk kez çıkarıldı: Yok olmalarını engelleyebilir mi?

Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)
Laos'ta 1999'da kameralara yakalanan saolanın en iyi tahminlere göre 100'den az üyesi kaldı (Ban Vangban Village/Wildlife Conservation Society)

Son derece nadir rastlanan "Asya tek boynuzlu atı" saolanın ilk defa genom haritası çıkarıldı. Yeni çalışma nesli kritik tehlike altındaki türün yaşamasını sağlayabilir. 

İlk kez 1992'de tanımlanan saola (Pseudoryx nghetinhensis), en yakın zamanda keşfedilen büyük memeli türü. Vietnam ve Laos'un dağlık ormanlarında yaşayan bu sığır türü, boynuzlarının yanı sıra çok nadir görülmesi nedeniyle "Asya tek boynuzlu atı" diye biliniyor.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'ne (IUCN) göre nesli kritik tehlike altındaki bu türün 100'den daha az üyesi kaldığı tahmin ediliyor. Üstelik en son 2013'te görülmesi, soyunun çoktan tükenmiş olabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. 

Uluslararası bir araştırma ekibi, avcıların evlerinden toplanan saola kalıntılarından alınan parçaları analiz ederek 26 saolanın tam genomunu çıkardı. Türünün ilk örneği olan bu çalışma, saolanın geçmişini anlama ve geleceğini güvence altına alma yolunda kritik bilgiler sundu. 

Bulguları hakemli dergi Cell'de 5 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre saolalar 5 bin ila 20 bin yıl önce iki ayrı popülasyona ayrılmış. 

Makalenin başyazarı Genís Garcia Erill "Saolanın önemli genetik farklılıklara sahip iki popülasyona ayrıldığını görmek bizi epey şaşırttı" diyerek ekliyor: 

Bu daha önce hiç bilinmiyordu ve genetik veriler olmadan bilmemizin yolu yoktu. Bu önemli bir sonuç çünkü türün genetik varyasyonunun nasıl dağıldığını etkiliyor.

Bilim insanları ayrıca iki popülasyonun da Son Buzul Çağı'ndan itibaren azaldığını saptadı. Ekip, toplam saola nüfusunun 10 bin yıldır hiçbir zaman 5 binin üstüne çıkmadığını tahmin ediyor.

Bu durum, iki grubun da genetik çeşitliliğini kaybettiği anlamına geliyor. Ancak her biri genetik kodlarının farklı kısımlarını kaybetmiş. Araştırmacılara göre bu, nesillerinin tükenmesini önlemede kritik bir rol oynayabilir. 

Garcia Erill "Bir popülasyonda kaybolan genetik varyasyon diğerini tamamlıyor. Yani eğer bunları karıştırırsak, diğerindeki eksiklik giderilebilir" diye açıklıyor.

Bilim insanları saolaların hayatta kalması için esaret altında çiftleşmelerini sağlayacak bir program geliştirmeye çalışıyor. Yeni çalışmayı yürüten ekibin hesaplamalarına göre böyle bir program, tükenme riski karşısında en etkili çözümü sunuyor. 

Çalışmanın bir diğer yazarı Rasmus Heller şöyle diyor:

Gelecekteki bir popülasyonun temelini oluşturmak için en az bir düzine saolayı (ideal olarak her iki popülasyonun karışımı) bir araya getirebilirsek, modellerimiz türlerin uzun vadede hayatta kalma şansının yüksek olacağını gösteriyor.

En son 2013'te görülen bir türün 12 üyesini bulmak zorlu bir iş. Ancak araştırmacılar, yeni çalışmanın bu sorunu çözebileceğine inanıyor. Saolanın genetik haritasının çıkarılması, daha kapsamlı arama çalışmalarının önünü açabilir. 

Makalenin yazarlarından Minh Duc Le, "Birçok araştırmacı, suda ve hatta aynı habitatta yaşayan kan emiciler olan sülüklerde, saola DNA'sının izlerini bulmayı deneyip başaramadı" diyerek ekliyor:

Bu tekniklerin hepsi küçük DNA parçalarını tespit etmeye dayanıyor ama artık saola genomunun tamamını bildiğimize göre, bu parçaları bulmak için çok daha geniş bir el kitabımız var.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Cell