​Irak “Basra Bölgesi” talebini tartışıyor

Irak'ta petrol zengini Basra vilayetinin il meclisinde yapılan oylamanın sonucunda meclis çoğunluğu, vilayetin bağımsız idari bölgeye dönüşmesi talebi lehine imza attı.
Basra bölgesi davası 2003 yılındaki ABD işgalinden hemen sonra açılmış, fakat Bağdat'ta federal hükümetin yasal prosedürleri onaylamaması da dahil birçok nedenden dolayı başarılı olunamamıştı.
Basra İl Meclis Başkanı Cevad el-Bezuni yaptığı açıklamada, söz konusu talep için 12 imzanın yeterli olduğunu, ancak gerekenin üzerinde oy aldıklarını dile getirerek, 20 üyenin vilayetin bağımsız idari bölgeye dönüşmesi talebi lehinde imza verdiğini söyledi. Vilayetin bağımsız idari bölgeye dönüşmesi sürecini takip edecek bir komitenin kurulduğuna dikkat çeken el-Bezuni, Basra topraklarına katılmak isteyen diğer şehirlere kapılarının açık olduğunu ifade etti.
Irak anayasası, referandum talebi üzerine bir veya daha fazla vilayetin bağımsız idari bölgeye dönüşebileceğini öngörüyor. Bu süreç ‘bağımsız idari bölge olmak isteyen il meclislerinin her birinin üyelerinin üçte birinin talebi veya illerin her birinden on seçmenin talebi’ olmak üzere iki yoldan biriyle gerçekleştirilebilir.
Mukteda es-Sadr tarafından desteklenen Sairun Koalisyonu ile Hadi el-Amiri liderliğindeki Bina Koalisyonu arasında Basra’nın bölge olması ile ilgili bir anlaşmazlık söz konusu. Her iki koalisyonun çatısı altında bulunan isimler, meseleye ilişkin siyasi tutumlarında farklılık gösteriyorlar. Bina Koalisyonu üyeleri ilke olarak söz konsuu fikri memnuniyetle karşılar ve desteklerken, Islah Koalisyonu’ndan olan diğer üyeler Basra’nın şu anda bir bölge olmaya hazır olmadığını dile getiriyorlar.
Bina Koalisyonu’nun Basra Milletvekili Falih el-Hazali, “Bölgenin kurulması ile ilgili olarak anayasanın ve Basra halkının yanında yer alıyoruz. Bu, Basra vilayetine kanunlar uyarınca hakkı olanın verilmemesinden kaynaklanan bir durum. Bu yüzden vilayet oldukça kötü durumda ve altyapı bakımından çökmüş bir vaziyette” açıklamasında bulundu.
Şarku’l Avsat’a konuşan el-Hazali, “Basra, mali gelirlerinin yüzde 85’ini Irak’a aktarıyor, fakat buna karşılık hiçbir şey alamıyor. Kürdistan Bölgesi ise bunun aksine petrol gelirlerinden elde ettiği kazançtan federal hükümete herhangi bir şey vermezken aidatlarının tamamını hükümetten alıyor” diyerek sözlerini sürdürdü. İstenen başarıya ulaşmanın yollarını bulmaya odaklanılması gerektiğini dile getiren el-Hazali, doğal haklarından daha fazlasını istemediklerini belirtti.
Hazali, bütün siyasi güçlerin referanslarının Bağdat ve Necef'te bulunduğunu ve bundan dolayı tanınan bir Basra partisi bulunmadığını kaydederek şöyle devam etti:
“Ancak bu durum, sorumluluk alabilecek Basralıların olmadığı anlamına gelmez. Bölge tercihi, bütün tercihlerin ve isteklerin üzerindedir ve buna saygı duyulması gerekiyor. Basra’nın bu tercihi, federal hükümeti Basra'ya yönelik politikalarını düzeltmeye sevk edecektir.”
Öte yandan, Islah Koalisyonu’nun Basra Milletvekili Bedr el-Zeyadi ise bölgenin sadece kağıt üzerine kurulmadığını, öncelikle entegre bir idari sisteme ve kurumlara ihtiyaç duyduğunu dile getirerek, bağımsız idari bölge ilanını doğru bulmadığını dile getirdi.
Şarku’l Avsat’a konuşan el-Zeyadi, idari ve siyasi yapıların zayıflığı ile birlikte bağımsız bir idari bölge ilanının, her bir aşiretin ve her bir partinin kendi petrol kuyularını kontrol etmesine yol açacağını belirterek, “Basra bugün valinin ve yerel konsey yönetiminin belirlenmesi hususunda bir uzlaşıya varamıyor. Nasıl olacak da bir bölgeyi yönetecek?” ifadelerini kullandı.
Bölgenin kurulması fikrine karşı olmadığını belirten el-Zeyadi, bilakis bunun doğaçlama bir şekilde gelişmesine ve iyi bir planlama olmaksızın adım atılmasına karşı olduğunu dile getirdi. Zeyadi, bugünlerde gündeme getirilen bölge kurulması önerisinin bir seçim propagandasından ibaret olduğunu düşündüğünü kaydederek, üyelerin yaklaşmakta olan seçimlere hazırlık sürecinde halkı yanlarına almak istediklerini söyledi.
Zeyadi, “Onları güçlü bir şekilde desteklemenin doğru olduğunu düşünsek bile, Basra’daki güvenlik durumunun kararsızlığı ve vilayetteki politik ve ekonomik sorunlar, federal hükümetin bu talebi reddetmesine yol açacaktır” diyerek sözlerini sürdürdü.