İran’da “Kim Milyoner Olmak İster” yarışması fetva ile yasaklandı

Kim Milyoner Olmak İster (arşiv)
Kim Milyoner Olmak İster (arşiv)
TT

İran’da “Kim Milyoner Olmak İster” yarışması fetva ile yasaklandı

Kim Milyoner Olmak İster (arşiv)
Kim Milyoner Olmak İster (arşiv)

İran Radyo Televizyon Kurumu (IRIB), Şii din otoriteleri ve muhafazakârlardan gelen tepkiler sonrasında, İngiliz menşeli uluslararası bilgi yarışması "Who Wants to Be a Millionaire?" (Kim Milyoner Olmak İster) programının İran versiyonu olan "Barende Baş" (Kazanan Ol) yarışma programını geçici olarak yayından kaldırdı.
İran rejiminin 1 numaralı ismi olan "Devrim Rehberi" Ali Hamaney, söz konusu programların ülkeyi tehlikeye attığı konusunda uyarıda bulunarak, ülkenin cesaretlendirmek istediği “çalışkanlık ve üretim politikasına” zarar verdiğini söyledi.
Şii Din otoritesi (Taklid Mercii) Ayetullahuzma Nasır Mekarim Şirazi ise BBC’ye yaptığı açıklamada, programı “kumar” ve “şans oyunları” olarak nitelendirdi ve bu tür programların İslam hukukunda yasak olduğunu vurguladı.
Oyuncu Muhammed Rıza Golzar’ın sunduğu program, yarışmacılara 2 milyar İran riyali (yaklaşık 47 bin dolar) kazanma şansı veriyor.
İran İslam Cumhuriyeti resmi haber ajansı (IRNA) yetkili makamların bu tür programların meşruiyetini soruşturduğunu söyleyerek “helal kumarhane yönetimi”  olarak nitelendirdiği bu tür yarışmaların idarecilerini eleştirmişti.
1998'de üretilen "Who Wants to Be a Millionaire?" yarışma formatı 100'ü aşkın ülkede yayınlanan bir bilgi yarışması.
"Kim Milyoner Olmak İster" benzeri bir program olan "Beş Yıldız" yetkilileri de Instagram sayfasından yayınladıkları bir açıklama bir hafta yayında olmayacaklarını duyurdu. Program sayfasından başka bir açıklama yapılmadı.
İran medyasında İngiliz menşeli "Yetenek Sizsiniz" programı da "Got Talent"  "Asre Cedid" adıyla IRIB TV3 kanalında yayınlanıyor.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.