Kirli sulara direnmeye çalışan balıklar, nadir görülen melez bir tür ortaya çıkardı

Balıklar aşırı kirliliğin kötü etkilerine karşı koymak için hızlıca evrimleşebiliyor (The Independent)
Balıklar aşırı kirliliğin kötü etkilerine karşı koymak için hızlıca evrimleşebiliyor (The Independent)
TT

Kirli sulara direnmeye çalışan balıklar, nadir görülen melez bir tür ortaya çıkardı

Balıklar aşırı kirliliğin kötü etkilerine karşı koymak için hızlıca evrimleşebiliyor (The Independent)
Balıklar aşırı kirliliğin kötü etkilerine karşı koymak için hızlıca evrimleşebiliyor (The Independent)

ABD’deki büyük bir nakliye limanının sularında yaşayan balıklar, aşırı kirli suda hayatta kalabilmek için evrimleşerek nadir görülen melez bir türe dönüştü.  
Independent Türkçe'nin haberine göre, Teksas'taki Houston Gemi Kanalı'ndaki kirlilik, uzun süredir bölgedeki Körfez-Killifish gibi balık türlerini tehdit ediyor. Bu yüzden balıklar, kalp şekil bozukluklarını önlemek için kirli çevreye adapte olma ihtiyacı duydu.
Böylece ufak balık türleri, kirliliğin kötü etkilerine karşı koymak için hızlıca evrimleşti.
Körfez-Killifish ve uzaktan akrabası Atlantik-Killifish türleri, bu evrim sürecini hızlandırıp, nadir görülen bir melez balık üretti.
Söz konusu melez türü inceleyen Baylor Üniversitesi’nden araştırmacılar, elde ettikleri bulgulara, Science adlı akademik yayında yer verecek.
Bilim insanı Dr. Elias Oziolor çalışmaya ilişkin şu açıklamalarda bulundu:
“Doğal popülasyonların hızlıca adapte olmalarını genetik çeşitlilik sağlar. Körfez-Killifish balıklarının dev nüfusu, büyük miktarda genetik çeşitlilik içermelerine olanak tanıuor. Ancak aşırı kirli çevrede nihai çözüm, kendi genetik varyasyonları olmadı. Melezleşme yoluyla kardeş tür olan Atlantik-Killifish balıklarıyla melezlendikleri için epey şanslıydılar.”
Atlantik kıyılarındaki Killifish balıkları genelde Houston’daki akrabalarından 2 bin 400 km uzakta yaşıyor. Ancak araştırmacılar, insanların bu balık türlerini 1970'lerde kazara büyük gemilerle Houston’a taşımış olabileceğine inanıyor.
Bu balıkların Körfez'dekilerin yok olmaya başladığı bir dönemde ortaya çıktığı, ve "evrimsel kurtarma operasyonu" gerçekleştirdiği belirtiliyor.
Baylor Üniversitesi’nde çevre bilimleri profesörü ve çalışmanın ortak yazarlarından Cole Matson da “Çalışmamız melezlemenin "evrimsel kurtarma" mekanizması olarak işlediğini gösteriyor. Balıkların yaşadığı bu melezleme sadece kimyasal kirliliğe bir tepki değil, aynı zamanda küresel iklim değişikliğiyle ilişkili hızlı çevresel değişimlere de bir yanıt" dedi.



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging