Moratinos: Filistin’de barış için tek seçenek iki devletli çözümdür

BM Yüksek Temsilci Miguel Moratinos
BM Yüksek Temsilci Miguel Moratinos
TT

Moratinos: Filistin’de barış için tek seçenek iki devletli çözümdür

BM Yüksek Temsilci Miguel Moratinos
BM Yüksek Temsilci Miguel Moratinos

Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi ve AB'nin Ortadoğu Süreci eski Temsilcisi Miguel Moratinos, iki devletli çözümü içermeyen herhangi bir barış girişiminin başarılı olamayacağını bildirdi. Uluslararası toplumun üçüncü bir tarafla değil, çözümle ilgilenmesi gerektiğini vurguladı.
Moratinos, din ve medeniyetler arası diyologla ilgili ziyaret ettiği Kahire’de Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ABD'nin “Yüzyılın Anlaşması” hakkında bilgiye sahip olmadığını, ancak değerlendirmelerde bulunabileceğini belirtti. İspanya eski Dışişleri Bakanı Moratinos açıklamasında “Barışın sağlanması mümkün. Bu sadece bir hayal değil. Ancak bunun sağlanması sıfırdan başlayarak olmaz. İlgili tarafların konuya müdahil olması gerekir” dedi.
Amerika’nın İsrail’e karşı tek taraflı tutumu konusunda bir hüküm veremeyeceğini söyleyen Moratinos, barış süreci hakkında üçüncü tarafa (ABD) odaklanmanın hata olduğunu belirterek sürece tüm uluslararası faktörlerin dahil olması gerektiğini söyledi.
Moratinos, halklar arasında kültürlerarası diyalogu teşvik etmedeki rolü üzerine yaptığı değerlendirmede örgütün şu an toplum nezdinde çatışmalara sebep olan kültürel ve dini nedenleri anlamaya yönelik gerçekçi bir yaklaşımı benimsediğini belirtti. Örgütün dinlerin yanlış anlaşılmasından ya da tutuculuktan dolayı ortaya çıkacak çatışmalardan önce arabuluculuğu aktif hale getirmeye çalıştığını ifade eden Moratinos özellikle basın, eğitim ve gençler konularında çalışmalar yürüttükleri bilgisini verdi.
Büyük medeniyetlerin arasındaki çekişmeleri ve çatışmaları bitirmenin önündeki en büyük engelin sosyal medyada yaygınlaştırılan nefret suç olduğuna dikkat çeken Moratinos “Bu, bireylerde gizlenen yeni bir düşmandır” ifadesini kullandı.
Bu durumun farklı bir düşmana işaret ettiğini belirten Moratinos söz konusu düşmanla mücadele etmenin iki yolu olduğunu söyledi:
“Bunlardan ilki kısa vadede sosyal medyayı kontrol altına almaktır. Uzun vadede ise bütün dünyada eğitimi geliştirerek hoşgörü ile yetinmeyip 'başkalarını kabul etmek' fikrini öğretmektir.”
İspanyol diplomat, Uluslar arası alanın tamamının sıkıntı duyduğu nefret suçuyla mücadelenin ancak aşırılık yanlısı kişilerin düşüncelerini ve duygularını değiştirmekle olacağını vurguladı.
Arap devletleri ile Avrupa ülkeleri ilişkileri konusunda da açıklamalarda bulunan Moratinos, eski görevinden dolayı bu ilişkilerin önemini ve özelliklerini iyi bildiğini ancak ikili ilişkilerde devamlılık ve stratejik planların eksik olduğunu vurguladı. Geleceğin dizginlerinin başkalarının değil tarafların elinde kalması için çaba sarf etmenin önemine dikkat çekti.
Moratinos açıklamasının devamında şunları söyledi:
“Avrupalılardan Arapların durumu hakkında değerlendirmede bulunması istense bölünmüşlüğe ve oluşan zayıflığa dikkat çekerler. Araplara sorulsa onlar da Avrupalılar hakkında aynı cevabı verir. Bu nedenle taraflar Çin ve Japonya gibi başka bir taraf arayışına gider. Öncelikle ilişkilerdeki zaafı kabul etmek gerekir. Sonra da iş birliği içine girmek.”
Ramazan'dan sonra Suudi Arabistan'ı ziyaret etmeyi planladığını belirten Moratinos kendisinin "medeniyetler arası diyalog gibi büyük bir görevi" olduğunu söyledi. Kral Abdullah'ın Viyana'daki Medeniyetler ve Kültürler Diyaloğu Merkezi ile yakın bir iş birliği içinde olduğuna dikkat çeken Moratinos geçen ay konuyla ilgili bir mutabakat zaptı imzalandığı bilgisini verdi.



Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
TT

Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)

Hamas Hareketi, Gazze Şeridi’nde 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana aralıksız devam eden savaşın uzamasıyla birlikte İsrail'e karşı savaşı finanse etmek için kaynaklarının tükenmesi sorunuyla karşı karşıya kaldı. Bu durum, Hamas’ın 40 yıllık tarihinde en büyük zorlukları yaşayarak savaşmaya devam etmek ve Gazze'nin işlerini yönetmek zorunda kalmasına neden oluyor.

İsrailli eski ve mevcut yetkililer, Hamas'ın askeri kanadının zayıflaması ve mali kaynaklarının tükenmesi nedeniyle savaşçılarına yeterli maaş ödeyemez hale gelmesi üzerine gözetleme ve İsrail askerlerinin kullandığı yollara patlayıcı yerleştirme gibi görevler için gençleri silah altına almaya çalıştığını öne sürdüler.

Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli Washington Post gazetesinden aktardığı ha bere göre, Hamas'ın tarihindeki en kötü mali ve idari krizi yaşadığını ve İsrail'e karşı savaşmaya devam etmek ve Gazze Şeridi'ni yönetmek için gerekli kaynakları sağlamakta büyük zorluk çekiyor. Gazeteye göre Hamas, İsrail güçleri tarafından tahrip edilen tünelleri ve yeraltı komuta merkezlerini de telafi edemedi. İsrailli eski bir üst düzey istihbarat subayı olan Oded Ailam gazeteye verdiği demeçte, Hamas'ın tünellerini yeniden inşa edemediğini ve yüksek eğitimli savaşçılarına maaş ödemediğini, sadece hayatta kalmaya çalıştıklarını söyledi.

Ailam, Filistin polisi ve Gazze'den iki kaynak, Hamas yönetiminin 2007 yılından beri iktidarda olduğu Gazze'de polis ve bakanlık çalışanlarının maaşlarını ve öldürülen üyelerinin ailelerine ölüm tazminatı ödemelerini sürdüremez hale geldiğini vurguladı.

Filistinli yazar İbrahim el-Medhun, Washington Post’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın bir yıldan fazla sürecek bir savaşa hazırlıklı olmadığını belirterek bazı temel hizmetleri sürdürmeye çalışırken ve iktidarının imajını korumak amacıyla, çöp toplama ve jeneratör yakıt yönetimi gibi temel yerel hizmetleri sunan acil durum komiteleri kurarken, idari harcamaları ve maaşları düşürmek gibi kemer sıkma önlemleri almak zorunda kaldığını belirtti.

Hamas, 7 Ekim 2023'te İsrail'e saldırarak Gazze'de yıkıcı bir savaş başlattı. Bu saldırı sonucunda yaklaşık bin 200 kişi öldü ve 250 kişi esir alınarak Gazze'ye rehin olarak götürüldü. O tarihten beri İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaş çoğu kadın ve çocuk olmak üzere58 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı.

İsrailli askeri yetkililer, Hamas'ın çatışmalar sırasında liderlerinin ve silah stoklarının yüzde 90'ını kaybettiğini söylüyor. Savaşın ilk aşamasında Hamas, para ve malzemeleri yeraltında depolamak gibi bir önlem alsa da bu kaynaklar tükenmeye başladı. İsrail ordusunun WhatsApp grubunda geçtiğimiz yılın mart ayında yayınlanan bir açıklamaya göre İsrail askerleri Gazze'nin kuzeyindeki Şifa Hastanesi'nin altındaki tünellerden 3 milyon dolardan fazla para ele geçirdi.

Arabulucular, Hamas Hareketi ve İsrail arasında 60 günlük ateşkesin sağlanması için müzakereleri sürdürürken bir yandan İsrail, Hamas üzerindeki baskısını korumak garantilemek istiyor, diğer yandan Hamas bir çıkış yolu arıyor. Tüm taraflar müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini vurgulasa da anlaşmaya varılması halen uzak bir ihtimal olarak görünüyor.