Etiyopya Başbakanı, arabuluculuk için Hartum’da

Etiyopya Başbakanı AbiyAhmed (AFP)
Etiyopya Başbakanı AbiyAhmed (AFP)
TT

Etiyopya Başbakanı, arabuluculuk için Hartum’da

Etiyopya Başbakanı AbiyAhmed (AFP)
Etiyopya Başbakanı AbiyAhmed (AFP)

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, geçtiğimiz Pazartesi günü protestocularla güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada onlarca kişinin hayatını kaybetmesinin ardından Sudan’daki müzakerelerin başarısızlığa uğraması nedeniyle askeri konsey ve protesto liderleri arasında arabuluculuk yapmak için bugün Hartum’a ulaştı.
Ahmed, protesto lideri ile toplantı yapmadan önce askeri konsey üyeleriyle ile toplantı düzenleyecek.
Önde gelen protesto liderlerinden Ömer el-Decir, “Etiyopya büyükelçiliğinden, Etiyopya Başkanı ile sabah saat 11:00’da görüşmek üzere davet aldık. Davete icabet edeceğiz” dedi.
Protestolara liderlik eden Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri ile Sudan Merkezi Doktorlar Komitesi'nin ortak açıklamasına göre, oturma eylemi yapanlara yönelik Pazartesi günü başlatılan operasyonda ölenlerin sayısı 100’ü geçti.
Öte yandan Sudanlı yetkililer hayatını kaybedenlerin sayısının 61’e yükseldiğini belirtti.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve ABD bu şiddet eylemlerini kınadı.
Protesto liderleri ordu ile herhangi bir müzakerede bulunmayı reddetti.



Gazze ateşkesi... Netanyahu hükümeti üzerindeki baskı ateşkes çabalarını güçlendirir mi?

ABD destekli bir kuruluş olan Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından sağlanan gıda ve insani yardım malzemelerinin bulunduğu torbaları taşıyan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)
ABD destekli bir kuruluş olan Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından sağlanan gıda ve insani yardım malzemelerinin bulunduğu torbaları taşıyan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi... Netanyahu hükümeti üzerindeki baskı ateşkes çabalarını güçlendirir mi?

ABD destekli bir kuruluş olan Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından sağlanan gıda ve insani yardım malzemelerinin bulunduğu torbaları taşıyan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)
ABD destekli bir kuruluş olan Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından sağlanan gıda ve insani yardım malzemelerinin bulunduğu torbaları taşıyan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre Binyamin Netanyahu hükümeti, görüşmelerin yeniden başlaması ve arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için ‘gerçek bir ilerlemeye yaklaşıldığından’ bahsetmeleriyle aynı zamana denk gelen iç ve dış baskılarla karşı karşıya.

Mısır'ın Gazze Şeridi'nde kalıcı bir ateşkes sağlama taahhüdüyle karşılanan bu baskılar, Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar tarafından Washington'un İsrail'e karşı açık ya da perde arkasından önyargılı olmadan ve herhangi bir manevrasını engelleyerek ciddi bir tutum sergilemesi gerektiği şeklinde değerlendiriliyor. Uzmanlar, Donald Trump yönetiminin ciddi bir şekilde bastırması halinde anlaşmanın önümüzdeki hafta olabileceğine dikkat çektiler.

İsrail parlamentosunun (Knesset) iç anlaşmazlıklar nedeniyle feshedilmesi önerisinin görüşüldüğü dünkü oturumun arifesinde Netanyahu, Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirler konusunu gündeme getirerek, sürpriz bir şekilde onlarla ilgili görüşmelerde ‘ilerleme’ kaydedildiğini söyledi. İsrail medyasına göre Netanyahu, “Ancak umutlar hakkında konuşmak için henüz çok erken, umarım ilerleyebiliriz” ifadesini kullandı.

Birleşik Krallık, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Norveç salı günü yaptıkları ortak bir açıklamayla İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'e ‘Batı Şeria'da Filistinlilere karşı şiddeti teşvik ettikleri’ gerekçesiyle yaptırım uygulayacaklarını duyurdu.

İsrail televizyon kanalı iNews24'ün salı günü İsrailli bir kaynağa dayandırdığı haberine göre Katar, Hamas'ın Witkoff planına vereceği güncel yanıtı bekliyor. Kaynak, “Bir anlaşmaya varmak için görüşmelerde ilerleme kaydetme şansı var” dedi.

Hamas lideri Mahmud Merdavi dün basına yaptığı açıklamada, “Netanyahu'nun esir değişimi anlaşmasında ilerleme kaydedildiğine dair açıklamaları halkını yanıltmaya yönelik bir illüzyondur” diyerek bu iddiayı yalanladı. Ancak müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak İsrail Kanal 12 televizyonuna yaptığı açıklamada şu ifadeyi kullandı: “Hamas savaşın sona ermesini sağlama konusunda esneklik gösteriyor.”

Katar Uluslararası Medya Ofisi tarafından salı günü yapılan açıklamada, Doha'nın İsrail ile Hamas arasında ateşkes sağlanması için yürüttüğü arabuluculuk çabalarında ‘hassas bir aşamaya’ gelindiği ve ‘gerçek bir ilerlemeye yaklaşıldığı’ ifade edildi.

Witkoff'un önerisi 60 günlük ateşkes, Gazze Şeridi'nde halen tutulmakta olan 56 esirden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişine izin verilmesini öngörüyor.

İkinci ateşkes, başlamasından iki ay sonra 18 Mart'ta çöktü. Hamas ile Washington arasında bu ayın başlarında Doha'da yapılan doğrudan müzakerelerde herhangi bir ilerleme sağlanamadı.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, Netanyahu üzerindeki iç ve dış baskıların onu geçici bir ateşkesi kabul etmeye itebileceğine inanıyor. Ferec, Hamas'ın İsrail propagandasına ve abartmalarına yardımcı olmamak için medyada gündeme getirilen konulara yanıt vermediğini, bu nedenle etkileşimde dikkatli olduğunu ve bunun Netanyahu üzerinde de bir baskı oluşturabileceğini belirtti.

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, Netanyahu'nun açıklamalarının Gazze müzakerelerinin yeniden başarıya ulaşmasına yardımcı olmayabilecek bir manevranın parçası olarak üzerindeki iç ve dış baskıları hafifletme çabası olduğunu düşünüyor. Er-Rakab, “Hamas, İsrail medya makinesinin yaydıklarına tepki vermiyor. Bu da öne sürülenlerin gerçek olmadığını, sadece Netanyahu'nun baskıdan kaçma gündemine hizmet ettiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

scdfrgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta bir dağıtım noktasında yiyecek bekleyen Filistinli çocuklar (AFP)

Öte yandan ABD'nin geçici bir ateşkes öneren tutumu son saatlerde bu baskıları reddederken Washington, Birleşik Krallık ve müttefiklerinin iki aşırı sağcı İsrailli bakana uyguladığı yaptırımları eleştirdi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, “Bunun sürece yardımcı olmadığını düşünüyoruz. Bu, Gazze Şeridi'nde ateşkese yaklaşmak için hiçbir işe yaramıyor” ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda şunları söyledi: “Bu yaptırımlar ateşkesin sağlanması, tüm esirlerin evlerine dönmesi ve savaşın sona ermesi için ABD öncülüğünde yürütülen çabaları ilerletmiyor.”

İsrail Kanal 12 televizyonuna göre ABD Başkanı salı günü İsrail Başbakanı ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki savaşın sona erdiğini görmek istediğini belirtti.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalına göre Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün Oslo Barış Forumu'nda yaptığı açıklamada, “Mısır Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmeye, kalıcı bir ateşkes sağlamaya ve yardımların bölgeye ulaştırılmasını kolaylaştırmaya kararlıdır” dedi.

Semir Ferec'e göre Trump, savaşı sona erdirme konusunda ciddi. Netanyahu üzerindeki bu baskılar ve Hamas'ın elindeki güç kartlarının çoğunu kaybetmesi, yakında kısmi bir anlaşmayı kabul etmesine yol açabilir ki bu da işler aynı şekilde devam ederse önümüzdeki hafta başı olabilir.

Dr. er-Rakab'a göre Amerikalılar, müzakereler konusunda henüz ciddi değil ve İsrail'e doğrudan ve perde arkasından destek var. Er-Rakab, ‘Trump'ın savaşı durdurma talebinin sahada destekleyecek gerçek bir kanıt olmaksızın siyasi zafer arayışı olduğuna, özellikle de Hamas tarafından talep edilen herhangi bir ABD garantisinin, daha önce Ocak anlaşmasında olduğu gibi İsrail Başbakanı tarafından bozulabileceğine’ dikkat çekti.